Fıkıh Köşesi: Kefaret Orucu

Soru:

Kefaret orucu tutarken kefaretin kurban veya ramazan bayramına denk gelmesi halinde hüküm ne olur?

Cevap:

• Senenin beş gününde oruç tutmak haramdır. Bu günler Ramazan Bayramı’nın birinci günü ve Kurban Bayramı’nın dört günüdür. Bu günlerde ister nafile, ister vacip olsun oruç tutulmaz.

• Kefaret orucunun peş peşe tutulması zorunludur.

• Kefaret orucu tutan kimse ister kendi isteği ile ister bir özürden dolayı (seferîlik gibi) orucu bırakırsa o güne kadar tutulmuş olan oruçlar nafile yerine geçer ve kefaret orucuna yeniden başlaması gerekir. Bundan yalnızca hayız özrü müstesnadır. Onda yeniden başlama yoktur.

• Kefaret orucu oruç tutulması haram olan bayram günlerine denk gelirse iftar eder ve kefaret orucuna yeniden başlar.

Soru:

Bir kişi kefaret orucuna, yani 61 tutmaya niyet eder, bu niyetinde muvaffak olamaz ve 10 gün kefaret orucu tuttuktan sonra oruçtan vazgeçerse hükmü ne olur?

Cevap:

• Kefaret orucu sadece Ramazan orucuna hastır. Ramazan’ın dışında oruç bozmaktan ötürü kefaret tutmak vacip değildir.,

• Ramazan orucunun kefareti, Müslüman bir köle azat etmektir. Şayet kişi köle bulamaz veya köle azat etmeye güç yetiremezse 2 ay peş peşe oruç tutar. Buna da gücü yetmez ise 2 öğün yemek ile 60 fakiri doyurur. Bu sırayı takip etmek gereklidir.

• Kefaret orucunun peş peşe olması zorunludur. Kefaret orucu tutan kimse ister kendi isteği ile ister bir özürden dolayı (seferîlik gibi) orucu bırakırsa o güne kadar tutulmuş olan oruçlar nafile yerine geçer ve kefaret orucuna yeniden başlaması gerekir. Bundan yalnızca hayız özrü müstesnadır. Onda yeniden başlama yoktur.

• İster bir senenin Ramazan’ında ister muhtelif senelerin Ramazanlarında; ister aynı günde ister muhtelif günlerde olsun, kefareti gerekli kılan davranışların tekerrür etmesi nedeniyle kefaret tekerrür etmez. Ancak kefareti gerekli kılan davranışlardan birini işleyen kişi bu davranışın kefaretini yerine getirir, sonra da kefareti gerekli kılan ikinci bir davranışı başka bir gün işlerse ikincisi için yeni bir kefaret vacip olur.

• Ama kefaret, oruçlu iken cinsel ilişkide bulunmaktan dolayı vacip olmuşsa, kefareti ödemeden bir başka gün tekrar cinsel ilişkide bulunursa o vakit bunlara ayrı ayrı kefaret gerekir. (el-Cezîrî; Reddü’l-Muhtar; Zuhaylî)