...Fıkıh Köşesi...

....Bir Soru Bir Cevap...


KADIN HAYIZLI İKEN KUR’ÂN OKUYABİLİR Mİ?

Soru:
Kadınların özel hallerinde Kur’an okumalarında bir beis olmadığı söyleniyor. Bu ne kadar doğrudur?

Cevap:
Kadınların özel hallerinde Kur’an okumalarına dair mezhep âlimlerimiz değişik görüşler beyan etmişlerdir.

Hanefî mezhebine göre:

• Hayızlı bir kadının kunut duasını okuması, ezanı takip etmesi, zikir ve tesbihâtta bulunması, Kur’ân’daki dua âyetlerini veya Fâtihâ sûresini dua niyetiyle okuması caizdir.

• Hayızlının Kur’ân’a bakması, hece hece, kelime kelime Kur’an öğretmesi caizdir.

• Hayızlının cami ve mescitlere (sığınacak başka bir yer yoksa hırsızdan veya soğuktan korunmak, su bulamadığı takdirde su almak gibi zaruri durumlar hariç) girmesi veya damına çıkması caiz değildir.

• Hayızlının cenaze ve bayram namazı için tahsis edilen yerlere girmesi caizdir.

• Hayızlının kabir ziyaretinde bulunması caizdir.

• Hayızlının Kâbe’yi tavaf etmesi caiz değildir.

• Hayızlının Mushaf’a yani Kur’ân’a el sürmesi caiz değildir. Ancak Mushaf’a yapışık bulunmayan kılıf, kutu, kese, çanta, torba veya başka bir şeyle (bez parçası vs.) tutmaları caizdir. Elbiseleriyle tutmaları ise mekruhtur. Kur’ân’ı öpmeleri veya başlarının üzerine koymaları da caiz değildir.

• Hayızlının tefsir kitaplarına dokunması mekruhtur. Hadis ve fıkıh kitaplarına dokunması ise caizdir; ancak dokunmaması daha evlâdır.

• Üzerinde tam bir âyet yazılı bulunan levha, para, süs eşyası vb. şeylere abdestsiz bir kimsenin dokunamayacağı gibi hayızlı da dokunamaz, el sürmesi caiz değildir. Ancak burada bir ayrıntı vardır. Hayızlı bir kadın, bu tür eşyaların âyet yazılı olan yerlerine el süremez, yazılı olmayan diğer yerlerine ise dokunabilir.
Üzerinde zikrullah lafızlarından biri yazılı olan eşyaya dokunmalarında ise bir sakınca yoktur.

• Hayızlının, üzerinde âyet yazılı levha ve kâğıt gibi şeyleri taşıması ve üzerinde bulundurması da caiz değildir. Ama bunları bir ipe bağlayarak taşıyabilir.

Malikî mezhebine göre ise:

• Hayızlı olan bir kadının; talim söz konusu olduğunda, yani öğrenci veya öğretici olma durumunda Kur’an okuması, Kur’ân’a el sürmesi veya tutması caizdir.

• Bununla beraber hayızlı olan kadında cünüplük hali bulunmaması gerekir. Şayet aybaşı halindeki bir kadın cünüp olursa, yıkanması gerekir. Cünüplükten temizlendikten sonra hayız hali devam etse bile talim için Kur’an okuyabilir.

• Aybaşı hali sona erdikten sonra kadın, gusül abdesti alıncaya kadar Kur’an okuyamaz. Zira talim için okumayı caiz kılan zaruret hali, yani hayızlık sona ermiştir.
(Reddü’l-Muhtâr; İslâm Fıkhı, Celal Yıldırım; Vehbe Zuhaylî; el-Hidâye; el-İhtiyâr; Nûru’l-Îzâh; el-Kevâkibu’d-Durriye Fî Fıkhı’l-Mâlikiyye; Hâşiyetü’d-Düsûkî ale’ş-Şerhi’l-Kebîr (Mâlikî); Mevâhibu’l-Celîl fî Şerhi Muhtasarı’ş-Şeyh Halîl (Mâlikî); Minehu’l-Celîl Şerhu Muhtasar Halîl (Mâlikî); el-Müdevvene (Mâlikî).


Hayızlı olan kadın, Kur’ân öğrenme veya öğretme durumunda zaruretten dolayı Malikî mezhebini taklit edebilir, bu mezhebin hükmüyle amel edebilir. Zamanımızda Kur’ân eğitimindeki zorluk; hıfzı muhafaza; bu eğitimin önündeki engeller; kısıtlı zaman, mekân, öğrenci vb. illetler bu mezhep ile amel etmeyi iktiza etmiştir.

Hayızlının Kur’ân’a dokunması veya okuması için verilen bu cevaz sadece öğrenme veya öğretme anlarında veya bunlarla alakalı olan; ödev yapma veya verilecek derse hazırlık yapma gibi durumlara has olup bu zamanlarda kullanılmalıdır. Bu durumların dışında kullanılmamalıdır. Zira, bu meselede diğer bir mezhebin görüşüyle amel etme yönünde verdiğimiz bu fetva, zaruret için verilmiştir. “Zarûretler de kendi miktarlarınca takdir olunur.”