اَللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْفَقْرِ وَالْقِلَّةِ وَالذِّلَّةِ ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ أَنْ أَظْلِمَ أَوْ أُظْلَمَ

Ebû Hureyre (r.a)’dan rivayet edildiğine göre, Nebî (s.a.v) şöyle (dua) ediyordu: ’Allahım! Fakirlikten, azlıktan ve zelillikten sana sığınırım. Zulmetmekten ve zulmedilmekten de sana sığınırım.’ (Ebû Dâvûd, Salât)

Rasûlullah (s.a.v) bu sözlerle dua etmiş ve başka rivayetlerde ümmetine de böyle dua etmelerini emretmiştir.
Fakirlik: Gönül fakirliği ve kanaatsizliğidir. Sığınılan şey, fakir bir kalp veya dünya malını toplamaya hırslı bir kalp de denilmiştir. Sahibini nankörlüğe, Cenab-ı Allah’ın nimetlerini inkâra, nimeti vereni görmemeye veya nimeti küçümsemeye götüren fakirlik de olabilir. Sığınma, mal azlığından dolayı düşülecek fitnelerden sığınmak da olabilir. Dünyalık mala karşı hacet ve hırs gösteren her kalp sahibi, çok malı olsa bile yine de fakirdir.
Enbiya’dan veya sahabeden birsinin fakirliği veya belaya duçar olmayı talep ettiği bilinmemektedir. Bilakis bunlardan afiyette olup da şükür içinde olmak daha hayırlıdır denilmiştir. Saîd b. Müseyyib, ’borcunu ödeyeceği, sıla-i rahim yapacağı ve yüzünün suyunu döktürmeyecek mal edinmeyen kimsede hayır yoktur’ demiştir.

Azlık: Salih amel, hayırlı işler ve güzel hasletlerin azlığıdır. Çoluk çocuğunun rızkını kazanmaya çalışmaktan dolayı, ibadetten aciz bırakacak kadar mal azlığı veya sabrın ve yardımcıların azlığı da denilmiştir. Kendisiyle yardımın hâsıl olmayacağı derecede ki sayı bakımından azlık da denilmiştir.

Zillet: Halkın nazarında hafif ve hakir görülüp alay mevzuu olmaktır. Burada zahir olan, günahlara dalmaktan dolayı meydana gelen zillet veya yoksulluktan dolayı zenginlere boyun eğme zilleti de denilmiştir.
Zulüm: Başkasına haksızlık ederek zalim olmak ve başkası tarafından haksızlığa uğrayarak mazlum olmaktır.
Sehl b. Abdullah’a şöyle sorulmuştur: Nebî (s.a.v) fakirlikten sığınmamış mıdır?
O da şöyle cevap vermiştir: Rasûlullah (s.a.v), zenginliğini methettiği gönlün fakirliğinden sığınmıştır. Zemmedilen zenginlik ve fakirlik, sâliki, gayesi olan Mevlâ Subhânehû’dan meşgul eden zenginlik ve fakirliktir. Lakin fakirlik, engellerden daha selim olduğu için de Subhan Zat, mahlûkat arasından enbiyasının ve evliyasının çoğu için fakirliği seçmiştir. Öyle ki Huccetü’l İslam İmam Gazâlî şöyle demiştir: Fakir kâfirin azabı, zengin fakirden daha hafif olacaktır. Hal böyleyken, fakirlik cehennemde kâfire fayda veriyorsa, ahirette mümine nasıl fayda vermez, işte bu mana da Rasûlullah (s.a.v); ’Dünyada en tok olanınız ahirette en aç olanınızdır’ buyurmuştur.

Not: Hadisin şerhi, ’Mirkâtü’l-Mesâbîh Şerhu Mişkâtü’l-Mesabih’ isimli eserin arapçasından tercüme dilerek iktibas edilmiştir.