Fıkhın Aydınlığında...ezan Sesi ve Namaz - Cuma Namazının Kılınışına Dâir,
Özlenen Rehber Dergisi 82. Sayı
EZAN SESİ VE NAMAZ
Soru:
İşyerinin olduğu ortamda ezan sesi duyulmadığı için namazı nasıl kılmalıyım? Ezan okumadan kılıyorum? Ama namaz vaktini biliyorum, 10 dakika sonra kılıyorum?
Cevap:
Namaz kılmak için ezan sesini duymak veya ezan okumak namazın şartlarından değildir. Ezan, namaz vaktinin girdiğini bildirmek içindir. Namaz kılınması için gerekli olan şart, vaktin girmesidir, ezanın okunması değildir. Namaz vaktinin girdiğini bildirmek için ezan okunması ise sünnettir. Namaz vaktinin girip girmediği takvimlere bakılarak veya takvim yok ise güneşe bakıp hesabını yaparak bilinebilir.
Çalışan bir kimsenin işyerinde veya bulunduğu yerde ezan sesi duyulmuyor ise, namaz vakitlerini bildiren bir takvime bakarak namazlarını kılabilir.
Kendi başına namaz kılan kimsenin namaz kılmadan önce ezan okuması sünnettir. Ezan okunarak namaz kılınırsa sünnet yerine getirilmiş olur, ezan okumadan kılınması durumunda ise namazın sıhhatine zarar vermez, sünnet terkedilmiş olur.
CUMA NAMAZININ KILINIŞINA DÂİR
Soru:
Cuma namazı hususunda bilgi verebilir misiniz? Cemaatle kılınan Cuma namazının farzından sonraki 10 rekâtlık kısım ne namazıdır? Öğle namazı olarak mı oluyor? Farzdan önceki namaza ne diye niyet etmemiz gerekiyor? Cuma namazının bütün rekâtlarını teker teker yazabilir misiniz? Nasıl niyet etmemiz gerekiyor? Bir de bazı kimseler Cuma namazının farzını kılınca gidiyor. Bu neden oluyor, açıklaması nedir? Böyle bir bölüm açtığınız için müteşekkirim. Cevabınızı bekliyorum, bilgilenmek istiyorum! Sizlerden Allah razı olsun!
Cevap:
Cuma Namazının Kılınış Sırası
1. Cuma namazının 4 rekâtlık ilk sünneti ki, kılınış şekli öğle namazının ilk sünnetiyle aynıdır. Niyet ederken ’Cuma namazının ilk sünnetini kılmaya…’ diye niyet edilir.
2. İmam hutbe okur.
3. Cumanın 2 rekât farzı (imamla birlikte cemaat hâlinde eda edilir.) Niyet ederken ’Cuma namazının farzını kılmaya; uydum hazır olan imama’ denilir.
4. Cuma namazının 4 rekâtlık son sünneti ki, kılınış şekli yine öğle namazının ilk sünnetiyle aynıdır. Niyet ederken ’Cuma namazının son sünnetini kılmaya’ diye niyet edilir.
5. 4 rekâtlık Zuhr-i Âhir (son öğle) namazı. Bunun da kılınış şekli yine öğle namazının ilk sünnetinin kılınışı gibidir. Yalnızca niyet ederken ’Zuhr-i âhiri kılmaya…’ diye niyet edilir.
6. 2 rekâtlık son sünnet ki, kılınış şekli öğle namazının son sünneti gibidir. Niyet ederken ’Vaktin son sünnetini kılmaya…’ diye niyet edilir.
Sadece Cuma namazının farzını kılıp camiden çıkmak, kişilerin niyetiyle alakalıdır. Çıkan kişi ya yalnızca Cuma namazı için gelmiştir ki, beş vakit namazı kılmıyordur. Ya da beş vakit namazı kıldığı halde abdest sıkışması, hastalık vs. gibi özürler sebebiyle çıkıyordur. İkinci sebepten dolayı dışarı çıkan kişi sünnetleri ve zuhr-i âhiri daha sonra da kılabilir. Bunları camide kılması evlâdır, ama özürden dolayı camide kılamamışsa ikindi ezanına kadar evde veya başka bir yerde de kılabilir. Sadece Cuma namazlarını kılıp beş vakit namazı terk eden ise günahkârdır. Kılmadığı beş vakit namazdan dolayı azaba duçar olur. Bununla birlikte kıldığı Cuma namazlarının mükâfatını alır.
(Daha geniş bilgi için el-İhtiyâr, Kudûrî, Nûr’ul-Îzâh gibi fıkıh kitaplarına veya İslâm ilmihallerine bakılabilir.)
keraat vakitlerinde namaz nezamana kadar kilinir ve ilkindi namazinin zamani nekadar?