1-MİDE KANSERİ NEDİR?:

Mide, karnın sol üst bölgesinde bulunur. Mide kanseri midenin kötü huylu tümörüdür. Genel olarak midenin iç yüzü derisinden (mukoza) gelişmektedir ve sıklıkla midenin küçük kenarında ortaya çıkar. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada ve ülkemizde en çok ölüme neden olan kanser sıralamasında; erkeklerde akciğer, kadınlarda da meme kanserinden sonra ikinci sırada mide kanseri gelir. Mide kanseri 50-70 yaşlar arasında daha sık ve erkeklerde de kadınlara göre 2 kat daha fazla görülür.

2-MİDE KANSERİNİN NEDENLERİ:

Mide kanserinin görülmesinde, beslenme alışkanlığı önemli bir yer tutmaktadır. Tuzlu besinleri aşırı tüketmek, sebze ve meyve beslenmesinde yetersizlik, nişasta ve karbonhidratlardan zengin beslenme, mide kanserinin en sık görülen nedenlerindendir. Nitrat ve nitrit tuzları midede kanserojen maddeye dönüşebilmektedir. Pişmiş gıdaların uzun süre bekletilmesi ve bayat olarak tüketilmesi, ızgarada pişirilmiş, tütsülenmiş gıdaların, hazır et ürünlerinin ve salamura gıdaların fazla tüketimi; gıdaların konserve/ salamura yapılarak veya tütsülenerek saklanması ve nemli, sıcak, küflü vb. olumsuz şartlarda bulundurulması ve bu tür gıdaların fazlaca tüketilmesi; direkt ısı kaynağı ile temasının olduğu yöntemler ile aşırı pişirilmiş ve yanık gıdalar (ızgara, döner, fast-food, vb) kanser riskini arttıran nedenler arasındadır. Ülkemizde mangal eti önemli bir yer tuttuğundan etin tuzlanması ve pişerken yanması kansere yol açabilir. Çünkü yanmış et kanserojen madde içerir. Çiğ etle beslenmek de aynı şekilde kanser riskini artırır.

Ailesel yatkınlığın (genetik) mide kanserinde rol oynadığı gösterilmiştir. Birinci dereceden akrabalarında mide kanseri görülenlerde, kanser riski artmaktadır.
Midede gastrit (mide iç yüzünün kronik iltihabı) ve ülsere neden olan H.pylori bakterisi kansere neden olabildiğinden, bakterinin ortadan kaldırılması, kanser riskini azaltır. Sigara kullanmak, midede iltihap oluşmasında rol oynadığı için, mide kanserine yakalanma ihtimalini 6 kat artırmaktadır. Aynı şekilde alkol tüketimi de mide kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır. Ayrıca, bazı hastalıklar ve mide ameliyatı kanserin sebepleri arasında yer alır.

3-MİDE KANSERİNİN BELİRTİLERİ:

Mide kanseri tamamen belirtisiz seyredebildiği gibi (erken mide kanserinde belirti olmaz) bazen bazı belirtilerle kendini belli edebilir. Bu belirtiler sindirim sisteminin çeşitli rahatsızlıklarının (ülser, gastrit, vb.) belirtisi olabileceği gibi mide kanserinin belirtileri de olabilir.

Mide tümörü olan kişilerde gıda akışının engellenmesi sonucu ya da tümörün yayılması sonucu belirtiler ortaya çıkar. Hastaların yarısında elle muayenede bir kitle hissedilir. Fark edildiğinde hemen doktora başvurulmasını gerektiren belirtiler şunlardır:

• Mide bölgesinde ağrı ve midede ağırlaşma hissi,

• Yemekten sonra rahatsızlık hissi ve mide şişliği,

• Bulantı ve kusma,

• İştahsızlık ve bunun sonucunda kilo kaybı (şiddetli olur ve kısa sürede ortaya çıkar.)

• Erken doyma hissi,

• Yutma güçlüğü

• Kansızlık (anemi; özellikle demir eksikliği anemisi),

• Yorgunluk,

• Mide veya bağırsakta kanama (gizli seyreder; dışkının rengi siyahlaşır)

4-MİDE KANSERİNİN TANISI:

Mide kanserinin erken teşhisi mümkündür ancak ne yazık ki, bazen belirtisiz seyredebildiği ya da belirtilerin çoğu hastalar tarafından önemsenmediği için genellikle ileri dönemlerde teşhis edilebilmektedir. İleri dönemde teşhis edilen mide kanserinin tedavi şansı ise azalır. Erken teşhis ve erken cerrahi tedavi mide kanserinde yaşama süresini uzatır. Risk taşıyan kişilere yapılan endoskopik inceleme (gastroskopi, mide içinin ucunda kamera olan bir boruyla mideye girilmesi suretiyle gözle muayenesi) ve bu esnada alınan biyopsiyle (dokudan örnek alınması) mide kanserine kesin teşhis kolaylıkla konulmaktadır. Baryumlu mide grafisiyle tümörler görülebilir ama kesin teşhis koymak için mikroskobik inceleme gerekir.

5-MİDE KANSERİNİN TEDAVİSİ:

Mide kanserinin tedavisi ameliyattır. Mide kanserinde erken teşhis, tedavinin başarı şansını arttırır. Erken teşhis edilip erken cerrahi tedavi uygulandığında hastalar uzun yıllar sağlıklı bir şekilde yaşayabilirler. Ameliyatla hastalığı taşıyan doku yani mide, geniş olarak ve bölgesel lenf bezleriyle birlikte çıkarılmalıdır. Çünkü tümör yayılmıştır. Sadece tümörü almak bir işe yaramaz. Bundan sonra, kanserin şekline, hastalığın seyrine ve şiddetine göre, doktor tarafından hastanın durumu da göz önüne alınarak, ışın ve ilaç tedavisi uygulanır. Tedaviden sonra hastalar tümörden kurtulur. Fakat kanser nüksedebilir. Bundan sonraki amaç hastalığın tekrar ortaya çıkmasını önlemeye çalışmaktır.
Teşhisinde geç kalınmış ve çıkarılma olanağı olmayan mide kanserlerinde uygulanan radyoterapi ve kemoterapinin etkinliği ise ne yazık ki azdır.

6- MİDE KANSERİNDEN NASIL KORUNULUR?:

• Bol, taze sebze ve meyve tüketin,

• Fazla tuzlu yemeyin,

• Izgarada pişirilmiş gıdaları tercih etmeyin,

• Kırmızı et, balık ve tavuğu dengeli tüketin,

• Konserve gıdaları fazla tüketmeyin,

• Sigara içmeyin,

• Alkol kullanmayın,

• İdeal kilonuzu koruyun,

• Yaşam boyu spor yapın,

• Vücudunuza duyarlı olun, erken uyarı olabilecek belirtileri gözden kaçırmayın

• Kanserde erken teşhis çok önemlidir. Bunun için düzenli doktor kontrolüne gidin

• Sıcak ve soğuk içecekleri, yapay yiyecekleri tüketmeyin.

• Hayvansal yağ kullanımını azaltın.

• Şehir hayatının sebep olduğu yorgunluk, kansere neden olabilir. İstirahat şarttır. Sessiz yerler tercih edilebilir.

UNUTMAYIN!

• Mide kanseri erken safhada şikâyete neden olmayabilir.

• Midedeki değişiklikler 40 yaşından itibaren başlar.

• Mide hastalıklarının erken teşhis edilmesine yardımcı olabilirsiniz.


KAYNAKLAR:
1- http://www.bizimdoktor.com/midekanseri
2-Prof. Dr. Recep AKDUR eğitim notları
3- A.Ü.T.F.mide kanseri eğitim notları