Soru: Anne-babaya, akrabaya ve komşuya iyilik yapmak ömrü uzatır mı? Sıla-i rahmin başka faydaları da var mıdır? Kişi, sıla-i rahim yapıp da iyiliğe karşılık kötülük bulursa ne yapmalıdır?

Cevap:

Sıla-i rahim (akrabayı, komşuyu gözetme ve iyilik ki, bunun en başında ana-babaya iyilik ve itaat gelir) hususunda zikredebileceğimiz birkaç hadîs-i şerif şöyledir:

Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

 ”Kim, rızkının Allah tarafından genişletilmesini, ecelinin uzatılmasını isterse sıla-i rahim yapsın.” (Buhârî; Tirmizî)

 ”Sıla-i rahmi kesen Cennet’e giremez.” (Ahmed b. Hanbel; Bezzâr)

 ”Sıla-i rahim, güzel komşuluk, yahut güzel ahlâk, beldeleri mamur, ömürleri uzun eder.” (Ahmed b. Hanbel)

 “Yakınlara sıla-i rahimde bulunmak; malda zenginliği, ailede ise sevgiyi artırır, ömrü de uzatır.” (Taberâni)

Burada “ömür uzamasından” maksadın ne olduğu hususunda iki görüş vardır:

Birinci görüş: Ömrün uzamasından maksat; ömürde bereket, sâlih amellerde muvaffakiyet, kendisinden sonra hayırlı bir evlat bırakmaktır.

İkinci görüş: Ra’d sûresindeki; ’Allah dilediğini siler, dilediğini de sabit bırakır. Ana kitap onun katındadır.’ (er-Ra’d, 13/39) âyeti ile delil getirerek, kaza-i muallakta bu ömrün değişip, uzayacağını söylemişlerdir.

Mana hangi görüşe olursa olsun, sıla-i rahimde Allah’a itaat hali mevcut olup, kulun dünya ve âhiret saadeti için elzemdir.

Hz. Ali (r.a.)’dan altın silsile yoluyla gelen bir rivayete göre; Hz. Ali (r.a.) Rasûlullah (s.a.v.)’e, ”Allah dilediği şeyi siler, dilediğini de sabit bırakır.” (er-Ra’d, 13/39) âyetinin manasını sormuş, Rasûlullah (s.a.v.) de cevaben: ”Bundan maksat; Allah rızası için bir sadakadır; ana-babaya iyilik ve ihsandır; sıla-i rahimdir. Yâ Ali ! Bu hasletlerden her biri, şekâvetten (cehennemlik olmaktan), saâdete (cennetlik olmaya); ömrün uzamasına; kötü kimselerle karşılaşmaktan korunmaya vesîle olur.” buyurmuştur. (Tecrîd-i Sarîh, c.6, s.366)

Abdullah b. Amr b. Âs (r.anhümâ)’dan rivayetle Rasûlullah (s.a.v.) buyurmuştur ki: ”Bir kimse sıla-i rahim eder de, ömründen üç gün kalmış bulunursa, Allah onun ömrünü otuz seneye uzatır. Bir kimse de sıla-i rahmi keser de otuz sene ömrü bulunursa, Allah da bunun ömrünü kısaltır da üç güne indirir.” (Tecrîd-i Sarîh, c.6, s.366)

Sıla-i rahim yapıp da karşılığını göremeyen:
Hz. Ali (r.a.)’dan rivayetle Rasûlullah (s.a.v.); ”Dünyada ve âhirette geçerli olan huyların en güzelini haber vereyim mi? Seninle ilişkisini kesenle ilişkini sürdürmen, senden yardımını esirgeyene yardım etmen ve sana zulmedeni bağışlamandır.” buyurdu. (Taberânî, Evsat)

Ebû Hureyre (r.a.)’dan rivayetle; bir adam Rasûlullah (s.a.v.)’e gelerek: ’Ey Allah’ın Rasûlü! Benim akrabalarım var, ben onlara sıla-i rahim yapıyorum, onlar mukabele etmeyip alakayı kesiyorlar. Ben onlara iyilik yapıyorum, onlar bana kötülük yapıyorlar. Ben onlara yumuşak davranıyorum, onlar bana cahillik yapıyorlar!?’ dedi. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.): ’Eğer dediğin gibiyse, sanki onlara sıcak kül yediriyor gibisin. Sen bu şekilde devam ettikçe, onlara karşı Allah’ın yardımı seninle olacaktır.” (Müslim)