Şaban ayı, ramazan-ı şerifin ikinci müjdecisidir. Berat Gecesi ile şereflendirilmiştir.

Şaban kelimesinde beş harf vardır. ’şın’ harfi şerefi, ’ayn’ harfi ulûhiyeti ve yüksekliği, ’be’ harfi birr ve ihsanı, ’elif’ harfi ülfeti, ’nun’ harfi ise nuru temsil etmektedir. Bu lütuf ve ihsanlar Allah’ın kullarına bu ayda bahşettiklerindendir. Şaban ayının diğer aylardan üstünlüğü, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) diğer peygamberlere üstünlüğü gibidir.

Ebu Umame (r.a.)’den rivayetle Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: ’Şaban ayı girdinde kendinizi temizleyin ve bu ayda niyetlerinizi iyileştiriniz.’

Usame (r.a.): ’Ey Allah’ın elçisi! Aylardan hiç birinde şâban kadar oruç tuttuğunuzu görmedim!’ diye Rasûlullah’a bunun hikmetini sormuş, Efendimiz (a.s.) da şöyle buyurmuştur: ’Bu ay, insanların çoğunun değerini bilmediği, ramazan ile recep arasında kalan bir aydır. Bu ayda ameller âlemlerin Rabb’ine yükselir. Amelim yükselirken oruçlu bulunmayı severim.’

Yine Buhari’de Hz. Âişe (r.anhâ)’nın: ’Allah Rasûl’ünü, ramazan ayının orucu hariç hiçbir ayın tamamını oruçla geçirdiğini görmedim ve şaban kadar hiçbir ayda oruç tuttuğunu da görmedim.’ dediği rivayet edilir.

Enes bin Malik (r.a.) demiştir ki: Rasûlullah’ın Ashab’ı şâban ayının hilâlini görünce Mushaf üzerine kapanır, Kur’ân-ı Kerim okumaya devam ederdi. Müslümanlar bu ayda, ramazan-ı şerifte oruç tutacaklara kuvvet ve kudret bahşetmek için mallarının zekâtlarını çıkarıp fakir ve miskinlere verirlerdi. Hâkim ve valiler hapislerde olanları huzuruna getirir, ceza gerekenlere had vurur, ceza gerekmeyenleri de serbest bırakırlardı. Tüccarlar borçlarını öder, alacaklarını toplarlardı.’

Gökyüzünde meleklere ait iki bayram gecesi vardır. Bu, Müslümanların iki bayramına karşılıktır. Meleklerinki Berat ve Kadir Gecesi, Müslümanlarınki ise Ramazan ve Kurban Bayramları’dır. Münzirînin rivayetinde Rasûlullah (s.a.v.): ’Kim bayram gecesi ile şâbanın 15. gecesini (Berat Gecesini) ihya ederse, kalplerin öldüğü günde onun kalbi ölmez.’ buyurmuştur.

İmam Ahmed’in rivayetinde Rasûlullah (s.a.v.): ’Allah Teâlâ şâban ayının 15. gecesi kullarına nazar eder ve müşriklerle bozguncular hariç herkesi bağışlar.’ buyurmuştur.

Yine Hz. Âişe validemizin rivayetinde, bu gece 6 sınıf insan hariç Benî Kelb kabilesinin koyunlarının kılları adedince kimsenin cehennemden azat edileceği bildirilmiştir. Bu altı sınıf insan: İçkiyi devamlı içenler, ana babasına karşı gelenler, zinaya düşkün olanlar, almayacağı halde malın fiyatını yükseltmek için malı alıyormuş gibi yapanlar, resim yapanlar ve koğuculuk yapanlardır.

Atâ bin Yesar (r.a.)’in rivayetinde ise, şâbanın 15. gecesi olunca, ölüm meleğine bir sonraki yılın şaban ayına kadar öleceklerin isimleri verildiği zikredilmektedir.

Receb-i şerif ve Berat Kandili’nin bütün Müslümanlara hayırlara vesile olması dileğiyle...