Soru: Bir kimse yolculukta iken 4 rekâtlı bir namazı kazaya kalır ve mukim iken kaza etmek isterse nasıl kaza edecektir?

Cevap: Hanefi’ye göre yolculukta olduğu gibi ikamette de 2 rekât olarak kaza edecektir; fakat mukim iken kazaya kalmış 4 rekâtlı bir namazı yolculukta iken kaza ederse 4 rekât olarak kaza edecektir.(1)

...

Soru: Günümüzde hayat şartları değişmiştir. Eskiden 100 km. 2-3 günde gidilirken bugün bu mesafe 1 saatte gidilebiliyor. Buna göre seferi namazın ölçüsü eskisi gibi devam edecek mi yoksa yeni bir ölçü vermek gerekir mi?

Cevap: Bu ölçüyü veren Peygamberimiz olduğu için değiştirilemez. Çünkü herhangi bir meselenin hükmü ile ilgili bir nass varsa o konuyla ilgili içtihat yapılamaz. Seferi namazın illeti meşakkat değil seferdir yani yolculuktur. Meşakkat olmasa da yolculukta namaz kısaltılacaktır.(2)

...

Soru: Radyodan nakledilen namaza uzaktan dinleyenler uyabilirler mi?

Cevap: Bu caiz değildir. Çünkü imam ile imama uyanların yerleri hakikaten veya hükmen bir olmalıdır.(3)

...

Soru: Gündüz namazlarında kıraat niçin gizlidir?

Cevap: İslâm’ın ilk zuhuru sırasında İslâm muarızlarının şerrinden korunmak için ibadetlerin gizlice ve sessizce yapılmış olduğunun hatırasını taşır.(4)

...

Soru: Diş doldurma orucu bozar mı?

Cevap: Dolgu maddeleri sıvı olmayıp, dimağa ve karın boşluğuna ulaşmadıkları için orucu bozmaz. Ancak kanala verilen ilaç ya da dolgu maddesi sıvı olur ve beyne ulaşırsa oruç bozulur.(5)

...

Soru: Göze, kulak ve buruna damlatılan ilaçlar orucu bozar mı?

Cevap: Göze damlatılan bozmaz. Kulak ve buruna damlatılan bozar. Zaruret hali olduğundan dolayı kefaret değil günü gününe kazası gerekir.(6) Ancak göze damlatılan ilaç genze ulaşırsa oruç bozulur.

...

Soru: İhtilam ve cünüp olarak sabahlamak oruca mani midir?
Cevap: Oruçlu iken ihtilam olmak orucu bozmaz. Sadece bakmak veya hayal etmekle de boşalma olsa orucu bozmaz. Bu durumlarda sadece yıkanılır ve oruca devam eder. Ancak dokunma veya öpme ile boşalma olursa orucu bozulur ama sadece kazası gerekir kefaret gerekmez. Cünüp olarak sabahlamak oruca mani olmaz. Gündüz yıkanması gerekir. Eğer yıkanma işini iftardan sonraya bırakırsa orucu olur ama namazı terk etmiş ve büyük günah işlemiş olur.(7)

...

Soru: Diş çektirme orucu bozar mı?

Cevap: Diş çekimi orucu bozmaz. Ancak dişin çıktığı yerden akan kanın tadı ağzın her tarafına yayılacak kadar çok olursa ya da karıştığı tükürüğün yarısından çok olur ve yutulursa orucu bozar, kazası gerekir. Diş çekiminde kullanılan morfin yani anestezi etkili iğne orucu bozar.(8)

Kaynakça:
1. Günenç, Halil, Fetvalar 1, s. 170.
2. Günenç, Halil, a.g.e., s. 172 ; Kerimoğlu, Yusuf, Fıkhî Meseleler 2, s. 66.
3. Günenç, Halil, a.g.e., s. 180.
4. Oruç, Mustafa, Fıkhî Meseleler ve Fetvalar, s. 114.
5. Beşer, Faruk, Fetvalar c.1, s. 54.
6. Kerimoğlu, Yusuf, a.g.e., s.100 ; Oruç, Mustafa, a.g.e., s. 393 ; Halil Günenç, a.g.e., 1, s.258.
7. Beşer, Faruk, a.g.e., s. 53.
8. Nasuhi Bilmen, Ömer, İslâm İlmihali s. 289 (mad. 106), Beşer, Faruk, a.g.e., s. 53-54.