SORU: Teröristin, Çetenin, Örgütün, Hırsızın Öldürdüğü Kişi Şehit midir?
Nefs-i Müdafaa Yaparken Ölen Kimse Şehit midir?
Şehit Yıkanır mı?
Şehidin Kanı Yıkanır mı, Elbiseleri Çıkartılır mı?
Savaşta Yaralanıp Sonra Ölen ’Mürtes’ Kimsenin Hükmü Nedir?
Terörist ve Eşkıya Öldürülürse Üzerine Cenaze Namazı Kılınır mı?
Savaşta Öldürülenlerin Haricinde Kimler Şehit Sayılır?
CEVAP: Bu hususta İbn-i Âbidîn, Teshîl li Mesâili’l-Kudûrî ve Mültekâ/Mevkûfât’da şöyle denilmiştir:
a) Bâğî’nin (yani elinde silah olarak devlete başkaldıran asinin ve eşkıyanın), harbî’nin (yani Müslüman memleketine pasaportla girmiş kâfir kişinin) veya yol kesenin öldürdüğü kimse şehit olur. Hangi aletle olursa olsun böylelerin öldürdüğü kimse şehittir.
b) Geceleyin şehirde zorbalık edenler, yol kesici hükmündedirler. Keskin âletle öldürmüş olmasalar bile bu gibilerin öldürdüğü kimse şehittir.
c) Geceleyin hırsızların öldürdüğü kimse de şehittir.
d) Hangi âletle vurulursa vurulsun, bir zimmîden (yani Müslüman ülkesinde yaşayan gayr-i Müslim kişiden) bile olsa kendini müdafaa ederken ölen kişi şehittir. Öldüren kişinin bu üç tâifeden yani bâğî, harbî ve yol kesenlerden olup olmaması fark etmez.
e) Kâfirlerin öldürdüğü Müslüman veya savaş alanında bulunup da yaralanan ve bu yara sebebiyle ölen veya Müslümanların zulmen öldürüp de ölümüyle de bir diyet gerekmeyen kimse şehit olup kefenlenir, üzerine cenaze namazı kılınır, fakat yıkanmaz.
Eğer şehit edilen kişi cünüp ise Ebû Hanife (rh.a)’e göre, yıkanır, Ebû Yusuf ve Muhammed (rh.aleyhima)’ya göre ise; ’yıkanmaz.’ Keza, şehit sabî çocuğun yıkanması hususunda da ihtilaf etmiş olup Ebû Hanife (rh.a)’e göre ’yıkanır’, Ebû Yusuf ve Muhammed (rh.aleyhima)’ya göre ise ’yıkanmaz.’
f) Şehidin üzerindeki kanı yıkanmaz ve elbiseleri de çıkarılmaz. Lakin şehitten kürk veya palto, pamuk sargısı veya pamuk sargılı elbise, mest veya ayakkabı, başlık ve silah çıkarılır.
g) Savaşta bir kimse yaralanır sonra yer veya içer veya tedavi olur, sonra da ölürse bu kişi Allah (c.c) katında şehit hükmünde olup inşallah şehit sevabına nail olur. Fakat kullara ilişkin hükümlerde ise o (kimse), yıkanmayan şehit hükmüne dâhil değildir. Bu yiyip içme ve tedavi olma ’irtisâs’ diye isimlendirilir.
’Mürtes’; harp yerinden yaralı olarak başka bir yere nakledilen kimsedir. Bu lügat manasıdır. Şer’î manası ise; yaralı olarak nakledilen ve az çok bir şey yiyip içen, uyuyan veya tedavi gören kimsedir. Böylesi bir kimse Uhud şehitleri hükmünde değildir. Uhud şehitleri hakkındaki hadisi İmam Ahmed rivayet etmiş olup tamamı şöyledir: ’Onları yaralarıyla ve kanlarıyla sarın.’ Bundan sonra ’Münye’ şerhinde Halebî, şehidin namazının kılınacağına delil olmak üzere Peygamber (s.a.v)’in Uhud şehitleri üzerine cenaze namazı kıldığını kayıt eylemiş ve birçok hadisler nakletmiştir.
h) Had veya kısasla öldürülen bir kimse yıkanır, kefenlenir ve üzerine cenaze namazı kılınır. Keza, intihar eden yıkanır ve üzerine namaz kılınır.
ı) Meşrû düzene/hükümete başkaldıran âsîler ve soyguncu yol kesicilerden biri öldürülürse yıkanır, üzerine cenaze namazı kılınmaz. Ali (r.a) bozguncular üzerine namaz kılmamıştır. Ali (r.a)’a ’Sana karşı gelenler kâfir midir?’ diye sorulduğunda Ali (r.a); ’Değildir. Onlar kardeşlerimizdir. Fakat bize karşı gelmişlerdir. Onların namazlarını kılmamamızın sebebi, onlara ceza ve başkalarını böyle fenalıktan menetmek içindir’ demiştir. İmam Şafii (rh.a); ’Onların üzerine namaz kılınır, zira müminlerdir, hak ile öldürülmüşlerdir, bu durumda recm veya kısasla öldürülenler gibidirler’ demiştir. Ebû Yusuf (rh.a)’in İmam Âzam (rh.a)’ten rivayetine göre ’Hükümete karşı gelenler ve yol kesenler öldürüldüklerinde yıkanmaz ve üzerine namaz kılınmaz.’ Zira Ali (r.a), Hâricîleri yıkamamış ve üzerlerine namaz kılmamıştır.
j) Müslim’de zikredildiği üzere şehit 5 kısımdır: 1- Veba ve taun hastalığından ölenler 2- Dizanteri ve ishal hastalıklarından ölenler 3- Suda boğularak ölenler 4- Bina altında kalarak ölenler 5- Allah yolunda öldürülenler ki Allah yolunda şehit olanlar şehitlerin en faziletlisidir.