Özlenen Rehber Dergisi

73.Sayı

Sünnet-i Seniyye'de Uyku Âdâbı...

Nadir SÖNMEZ Özlenen Rehber Dergisi 73. Sayı
RASÛLULLAH (S.A.V.)’İN HAYATINDA UYKU “Andolsun ki, Allah’ın elçisinde sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmaya inanan ve Allah’ı çok anan kimseler için en güzel bir örnek vardır.’ (Ahzab sûresi, 33/21)Rasûlullah Efendimiz’i (s.a.v.) sevmek, tanımak, yüce ahlâkını öğrenmek ve öğrendiklerimizi hayatımıza nakşetmek ümmet olmanın en tabî ameliyesidir. Her hâlinde, dünya ve ukbâmızı ıslah edip bizleri Rızâ-yı Bârî’ye kavuşturacak nebevî düsturları öğreten Sevgiler Sevgilisi, uyumasıyla da bize en güzel örnek olmuştur. ‘Efendimiz (s.a.v.) hangi vakitlerde uyur, hangi vakitlerde uykudan men ederdi ve uyuma şekli nasıldı?’ sorularının cevaplarını araştırıp okurlarımızla paylaşmak bizim için büyük bir hayır olmuştur. Zira uyumak, insanların ömürlerinde en çok yaptıkları şeylerden birisidir. Şayet kulun uykusu Peygamberine uyar, tâbi olursa uykuyla geçen onca zaman heba olmamış; aksine sünnet sevabına kavuşturacak bir fırsata dönüşmüş olur. Ne mutlu Efendimiz’e her hâlinde uyabilen bahtiyarlara, ne mutlu Beşerin Efendisi’nin sevgisini kazananlara!.. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.)’in yatsı namazını kılmasına müteakip gece yarısı veya gecenin üçte biri geçince kadar uyuduktan sonra teheccüd namazına kalktığını, sabah namazından az evvel de hafifce daha uzandığını, sabah namazından sonra işrak vaktine kadar bağdaş kurarak mescindinde ashabıyla birlikte oturduğu, kimi zaman onların rüyalarını dinlediği bazen de kendi rüyalarını onlarla paylaştığı, o vakti ibadetle geçirdiği bilinmektedir.Teheccüt namazına kalkmayı kolaylaştırması vb. faydalarıyla da bilinen Kaylûle uykusunu tavsiye ettiğine dair hadis-i şerifleri de mevcuttur. Bunun yanında Efendimiz (s.a.v.)’in, kerahet vakitleri olan güneşin doğuşu ve batışı esnasında uyumayı uygun görmediği de rivayetler arasında yer almaktadır.Sünnete Uygun Uyuma Vakitleri ve Uyuma Şekillerine Dâir Bazı Hadis-i Şerifler de Şöyledir: İbn-i Ömer (r.a.) şöyle rivayet etmiştir: “Bir kimse abdestli olarak yatarsa, geceyi bir rahmet meleği ile geçirir. O kişi uyanır uyanmaz melek; ‘Allah’ım! Falan kulunu bağışla, çünkü o geceyi abdestli geçirdi, diye dua eder.” (İbni Hibban)“Peygamberimiz her gece uyumadan önce üç kere sağ gözüne ve üç kere sol gözüne sürme çekerdi.” (Tirmizî, Şemâil)Bera bin Azib‘den (r.a.) rivayetle Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:“Yatağına girdiğin zaman, namaz için olduğu gibi abdest al, sonra sağ tarafına uzan ve şöyle de: ‘Allah’ım, kendimi sana teslim ettim. Yüzümü sana döndürdüm. İşimi sana teslim ettim. Sırtımı sana dayadım, seni saydığım için. Sen’den başka sığınacak yer yoktur. İndirdiğin kitabına ve gönderdiğin peygamberlerine iman ettim.’ Bunu der de o gece ölürsen, Müslüman olarak ölürsün. Son sözün bunlar olsun.” (Buhârî, Müslim, Ebû Dûvûd, Tirmizî) buyurmuştur.Ebû Hureyre (r.a.) rivayet ediyor:Biriniz uykudan uyandığında abdest alsın ve burnuna üç defa su versin. Çünkü şeytan onun genzinde sabahlar. (Câmiu’s-Sağîr, H.no: 279)Hz. Âişe (r.anhâ) validemiz şöyle anlatmıştır:“Hz. Peygamber (s.a.v.) yatağına girdiği zaman, muavizeteyn’i (Felâk ve Nâs sûrelerini) ve İhlâs sûresini okur, ellerine üfleyip, ellerini yüzüne ve vücuduna sürer ve bunu üç kere tekrar ederdi. Hastalandığı zaman aynı şeyi kendisine yapmamı emrederdi.” (Buharî, Müslim)“Biriniz yatağına yatacağı zaman elbisesinin bir ucuyla yatağını silkelesin. Çünkü yatağından ayrıldıktan sonra oraya hangi zararlının girdiğini bilemez. Sonra da şöyle desin; «Rabbim! Sen’in isminle yatağıma yattım, yine Sen’in isminle yatağımdan kalkarım. Eğer uykuda canımı alacaksan, bana merhamet edip bağışla! Şayet hayatta bırakacaksan, iyi kullarını muhafaza ettiğin gibi beni de fenalıklardan koru!” (Buhârî, Deavât 13)Peygamber Efendimiz (s.a.v.) uykudan kalkınca önce dişini misvaklar, sonra abdest alır ve ibadetle meşgul olurdu. (Tirmizî)Rasûlullah (s.a.v.) sabah namazını kıldıktan sonra güneş iyice doğuncaya kadar yerinde bağdaş kurarak otururlardı. (Ebû Dâvûd, Edeb 26)Tahfe bin Kays (r.a.) şöyle anlatmaktadır:“Bir ara mescitte yüzükoyun yatmıştım. Baktım ki bir adam ayağıyla bana dürtüyor ve: “Bu, Allah’ın kızgınlığına sebep olan bir yatış tarzıdır.” diyordu. Bir de baktım o, Rasûlullah (s.a.v.) imiş! (Ebû Dâvûd, Edeb 94)İbni Abbas (r.a.) rivayet ediyor:Gündüz oruç tutmak için sahur yemeğinden; gece kalkıp ibâdet etmek için öğlen uykusundan yardım isteyiniz. (Câmiu’s-Sağîr, H.no: 986)İbni Ömer’den (r.a.) rivayetle:Kulun uykudan uyandığında söyleyeceği en sevimli söz şudur: ’Ölüleri dirilten Allah bütün kusurlardan uzaktır. Onun herşeye gücü yeter.’ (Câmiu’s-Sağîr, H.no: 2173)Enes (r.a.) rivayet ediyor:Kaylûle yapın. Şeytan kaylûle yapmaz. (Câmiu’s-Sağîr, H.no: 6168)(Kaylûle: Duhâ yani kuşluk vakti güneşin parlamaya başladığı vakitle başlayıp öğle vaktinden biraz sonraya kadar devam eden vakitte yapılan istirahatı, uyumayı ifade eder.)Her hâliyle mükemmel bir örnek olan Rasûlullah Efendimizi örnek almak, Sünneti’ni yaşamak bir Müslüman olarak bizim en önemli vazifemizdir. Rabbim bizlere de O’nun Sünnet-i Seniyye’sine ittiba eden ümmetinden olmayı nasip eylesin. Âmin.
Bu içeriğe yorum yazabilirsiniz

1 kişi yorum yazdı.