Aşûre orucunu tutmanın hükmü nedir?
Aşûre orucunu tutmak sünnettir. (İbn-i Abidin, Oruç Bahsi)

Aşûre orucu hangi ayda ve hangi günler tutulur?
Aşûre orucu hicrî ayların ilki olan Muharrem ayında tutulur. Aşûre Muharrem ayının onuncu günüdür lakin buna, önden bir gün (9 ve 10’uncu günler) yahut sondan bir gün (10 ve 11’nci günler)’de katılarak oruç tutulur ki, Ehl-i Kitap’a muhalefet edilmiş olsun. En efdali dokuz, on ve onbirinci günleri birlikte tutmaktır. (İbn-i Abidin, Oruç Bahsi)

Yalnızca onuncu gün oruç tutmak caiz midir?
Yalnızca Aşûre, yani onuncu günü oruç tutmak tenzîhen mekruhtur. (İbn-i Abidin, Oruç Bahsi)

Aşûre Cumartesi veya Pazar gününe rastlarsa nasıl tutulur?

Muharrem ayının onuncu günü Cumartesi gününe rastlarsa, onbirinci gün olan Pazar günüyle birlikte tutulur mu veya onuncu gün Pazar gününe rastlarsa, dokuzuncu gün olan Cumartesi günüyle birlikte tutulur mu? Çünkü Cumartesi Yahudilerin, Pazar günü ise Hıristiyanların tâzim ettikleri gündür.
Cumartesi ve Pazar gününü birlikte olarak her iki günde oruç tutmakta Ehli Kitap’a benzeme yoktur. Zira ne Yahudiler ne de Hıristiyanlar iki günü birlikte tazim etmezler.
Buna delil olarak şunu diyebiliriz; Bir kimse yalnızca Pazar günü oruç tutsa mekruh olur, çünkü Pazar gününü Hıristiyanlar kutsal sayarlar, lâkin Pazar ve Pazartesi günlerinde beraberce oruç tutsa caiz olup kerahat kalkar. Çünkü Hıristiyanlar Pazar gününü tâzim etseler dahi Ehl-i Kitap’tan hiçbiri bu iki günü beraberce tâzim etmezler. Aynı şekilde Yahudiler de Aşûre gününü tâzim etikleri için yalnızca Aşûre günü oruç tutmak mekruhtur, lâkin Aşûre günü ile birlikte evvelinden veya sonundan bir gün oruç tutulursa mekruh olmaz. Çünkü Yahudiler Aşûre gününü tâzim etseler dahi Ehl-i Kitap’tan hiçbiri bu iki günü beraberce tâzim etmezler.
Bundan anlaşılıyor ki, Aşûre günü (onuncu gün) Pazar veya Cuma gününe rastlarsa, bu günlerle birlikte Cumartesi günü oruç tutmak mekruh olmaz. (Yani Cuma ve Cumartesi günlerini birlikte veya Cumartesi ve Pazar günlerini birlikte tutmak mekruh olmaz.) Aşûre gününden evvel veya sonra mehrecan veya nevruz günleri gelse hüküm yine budur. Çünkü hassaten o günün orucunu kastetmemiştir. (İbn-i Abidin, Oruç Bahsi)

Hadisler
1- ’Allah’ın, Aşûre günü orucuyla ondan önceki yıl(ın günahlarını) bağışlamasını şüphesiz umarım.? (İbn-i Mace)

2- ’Kim ailesine Aşûre günü geniş (cömert) davranırsa Allah da ona senenin geri kalan günlerinde geniş davranır.’ Hz. Cabir (r.a), ?Ben bunu kırk yıl denedim; hiç aksamadı.? demiştir Süfyan Sevrî de der ki: ’Biz bunu denedik ve öyle bulduk.’ (Cami’üs-Sağîr Şerhi Feyzu-l Kadir )

3- ’Aşûre orucunun önceki yılın günahlarına kefaret olacağını Allah(ın rahmetin)den umarım.’ (Tirmizî, Savm )

4- ’Aşûre günü oruç tutun, Yahudile’re muhalefet edin: Aşûre’den bir gün önce veya bir gün sonra oruç tutun.’ (Müslim)

5- Hz. Aişe (r.a.) anlatıyor: ’Ramazan (farz olmazdan) önce Aşûre orucu tutuluyordu. Ramazanın farziyeti indikten sonra onu dileyen tuttu, dileyen de tutmadı.’ (Buharî, Savm)

6- İbnu Abbâs (r.anhümâ) anlatıyor: ’Rasûlullah (s.a.v.) Medine’ye gelince, Yahudiler’i Aşûre günü oruç tutar gördü. Onlara: ’Bu da ne, (niçin oruç tutuyorsunuz)?’ diye sordu. (Onlar) ’Bu, sâlih (hayırlı) bir gündür. Allah, o günde Benî İsrâil’i düşmanlarından kurtardı. (Şükür olarak) Hz. Musa o gün oruç tuttu’ dediler. Rasûlullah (s.a.v.):
’Ben Musa’ya sizden daha layığım’ buyurup o gün oruç tuttu ve Müslümanlara da tutmalarını emretti.’ (Buharî, Savm) Müslim’in bir rivayetinde, Yahudiler Rasûlullah (s.a.v.)’ın sualini şöyle cevaplandırırlar: ’Bu, büyük bir gündür. O günde Allah Hz. Musa ve kavmini kurtardı, Firavun ve kavmini de garkedip suda boğdu.? derler. Ahmed b. Hanbel’in rivayetinde şu ziyâde yer alır: ’Bu gün, Hz. Nuh’un gemisinin Cudi dağına oturduğu gündür. Hz. Nuh, o gün şükür orucu tuttu’ derler.
7- Kays b. Sa’d b. Ubâde (r.a.) anlatıyor: ’Biz Aşûre günü oruç tutuyor ve sadaka-ı fıtrı ödüyorduk. Ramazan orucunun farziyeti ve zekât emri inince artık onunla emredilmedik, ondan yasaklanmadık da, biz onu yapıyorduk.’ (Nesâî, Zekât)

8- ’Ramazan ayından sonra en faziletli oruç, Muharrem ayında tutulan oruçtur?.(Buhari)
Bu günde vuku bulan bazı önemli hadiseler
1. Semalar ve Yeryüzü, Arş, Cennet, gökler, yer, Güneş, Ay, yıldız lar yaratıldı.
2. Adem(a.s)yaratıldı,Cennete girdi,tevbesi kabul edildi.
3. İbrahim (a.s) doğdu, ateşten kurtuldu.
4. Musa (a.s) Firavun’un zulmünden kurtulup, Firavun ve ordusu Kızıldeniz’de boğularak helak oldu.
5. İdris (a.s) göğe çıkarıldı.
6. Nuh (a.s)’ın gemisi tufandan kurtulup, Cudi dağına oturdu.
7. Süleyman (a.s.)’a saltanat verildi.
8. Yunus (a.s) balığın karnından kurtuldu.
9. Yusuf (a.s) kuyudan çıkarıldı.
10. Yakup (a.s)’ın gözleri yeniden açıldı.
11. Eyüb (a..s) hastalıktan kurtulup, şifa buldu.
12. Isâ (a.s.) bu gün doğdu ve yine bu gün göğe yükseltildi.
13. Yeryüzüne yağmur ilk bu gün yağdırıldı.
14. Efendimiz (s.a.v)’in torunu Hz. Hüseyin(r.a.) bu gün Kerbela’da şehit edildi.
15. Kıyametin kopması da Aşûre günü olacaktır. (Mukâşefetu’l-Kulûb, İmam-ı Gazali)