Bu çalışmanın, vesile olacağını ümit etti?imiz en büyük istifade noktası, Yüce Allah’ın Kur’an’da sıkça emir ve te?vik buyurdu?u, dolayısıyla çok önemli bir ibadet olan tefekkür etme melekesini ve varlıklara yönelik imanî bir bakı? açısını kazandırmasıdır. Tefekkür: Allah’ın sanat eserlerini ve kainattaki icraatlarını dü?ünerek ibret almak ve böylece Cenab-ı Hakk’ı daha iyi tanımaktır.

Dünyanın üç yüzü vardır. Biri Allah’ın isimlerine bakar, onların aynasıdır. Di?eri, âhirete bakar onun tarlasıdır. Üçüncüsü ise, nefsin kötü arzularına bakar; gafil insanların oyun alanı ve bo?u?ma meydanıdır. İ?te bizim bu çalı?mamız, dünyanın birinci yanı, “Allah’ın isimlerine bakan ve ayna olan” yüzünü nazara vermesi ve dünyadaki varlıklardan hareketle yaratıcı ve sanatkârının tanınmasına yardımcı olacaktır. Böylece dünyanın çirkin yüzü sayılan, “gaflet ehlinin oyun alanı ve bo?u?ma yeri” olan, cihetten yüz çevirip ahiret için çalı?maya ve dünyadan ahiret hesabına bir tarla gibi istifade etmeye vesile olacaktır in?allah.

Kur’an-ı Kerim’de “Kalplerin ancak Allah’ı anma ve yâd etme ile huzura kavu?aca?ı”(Ra’d/28) ve “Allah’a kaçılması/rızasına dönülmesi”...(Fec’r/28) buyrularak her türlü tehlikenin, Allah’ı tanımamakta ve O’ndan uzak kalmakta oldu?una i?aret edilmektedir. Bedîüzzaman Hazretleri: “Dünyanın lezzetleri, zevkleri ve süsleri, yaratıcımızı, sahibimizi ve mevlamızı bilmedi?imiz takdirde cennet bile olsa cehennemdir.” demi?tir.

Bir ayet-i kerimede: “En güzel isimler Allah’ındır. O’nu bu isimlerle ça?ırın.” (A’raf/180) buyrulmaktadır. Ayet-i kerimeden Yüce Allah’ın bir çok güzel isimlerinin bulundu?unu anlıyoruz. Her birisi güzel ve yüce manalar ifade eden bu isimlere “el-Esmâü’l Hünsa” denir. Arapçada, ‘isimler’ manasına gelen “esma” kelimesiyle, “güzel veya en güzel” manasına gelen “hüsna” kelimesinin birle?mesiyle olu?an bir sıfat terkibidir esmâü’l hüsna. “Güzel isimler” veya “En güzel isimler” demektir.

Esmâü’l Hüsna’nın sayısı konusunda öncelikle ba?vurulacak kaynak Kur’an ve hadistir. Kur’an-ı Kerim’de çe?itli kalıplarıyla Allah’a nispet edilmi? olan kavramların sayısını 313’e kadar çıkaranlar vardır. Hadis-i ?erifte ise Rasulullah (s.a.v) ?öyle buyurmu?tur: “Şüphesiz ki, Allah’ü Teâla’ya mahsus doksan dokuz isim vardır. Her kim bu (güzel) isimleri ihsâ eder (sayar, ezberler ve dili ve kalbinin tesbihi haline getirirse) cennete girer”. Muteber hadis alimleri tarafından rivayet edilen bu hadisteki doksan dokuz isim, dillerin virdi olunca diller tatlanacak, gönül kapları açılacak ve kalplere marifet nurları akacaktır. Bu doksan dokuz isme ihsâ isimleri denir.

Cenab-ı Hakk’ın sadece doksan dokuz ismi var denemez. İhsâ isimleri bildirmek için böyle denmi?tir. Kur’an’da biraz önce de ifade etti?imiz gibi bunlardan ba?ka isimlerde zikredilmi?tir. Bizim bilmedi?imiz; ancak Allah’ü Teâlâ’nın bildi?i nice mübarek isimleri vardır. Nitekim Allah’ın Rasûl’ü dua niteli?indeki bir hadisinde, Allah’ın kitabında beyan etti?i ve yaratıklarından herhangi birine ö?retti?i isimlerinden ba?ka, gayb aleminde sakladı?ı isimlerinin de mevcudiyetine i?aret eder.

Bütün bu açıklamalardan anla?ılıyor ki; Allah’ın, gerek hadis-i ?erifte geçen doksan dokuz ismi, gerekse bu hadiste yer almayan fakat Kur’an’da isim sı?ası halinde bulunan yirmi yedi kadar ismi, esmâü’l hüsnâ’nın sadece bir kısmıdır.

Esmaü’l Hüsna ile ilgili kaynaklarda ele alınan konulardan biri de “İsm-i A’zam’dır. İsm-i A’zam; en büyük isim demektir. İsm-i A’zam hakkında on dört farklı görü? vardır. Mesela Hz. Ali’ye göre, Ferd, Hayy, Kayyum, Hakem, Adl, Kuddüs isimleri, Gavsü’l A’zam Geylânî’ye göre; Yâ Hay ismi, İmam-ı Rabbânî’ye göre, Kayyûm ismi, İmam-ı A’zam’a göre Hakem, Adl isimleri’dır... Genel görü?e göre ise İsm-i A’zam “Allah”dır.

Netice olarak diyebiliriz ki, nasıl ki bir eczane dolusu, son derece etkili ve faydalı ilaçlar arasından bir veya birkaç tanesi belirli bir hastanın özel durumuna göre ve sırf ona bakan yönüyle en üstün, en büyük ve en faydalı ilaç diye isimlendirilebilirse, Allah’ın yüzlerce isimleri arasından bir veya birkaç tanesi bir kimsenin özel ruhî durumu ve manevi haline uygun ve ondaki ruhî ve manevî tedavi edici, ruhi terakkisini sa?layıcı, bir veya birkaç isim o ?ahıs için en büyük isim olabilir.

Yarattı?ı kulunu ba?ıbo? bırakmayıp kuluna ?ah damarından daha yakın olarak onların kalplerinin özündekini dahi bilen yaratıcımızın ihsâ isimlerini (99 ismini) haddimize dü?meyerek de olsa, önümüzdeki sayılarımızda tek tek açıklamaya çalı?aca?ız in?allah.