Ramazan ayı on bir ayın sultanıdır. Ramazan kelimesindeki ’ra? harfi Allah’ın rıdvanına, ’mim? muhabbetine ’dad? koruması ve kefaletine ’elif? ülfetine ’nun? nuruna işarettir. Ramazan ayının fazileti hakkında birçok hadis-i şerif vardır. Bunlardan bazıları şöyledir:
Selmân-ı Farisi (r.a.) der ki: Rasûlullah (s.a.v.) şâbanın son günü bize bir hutbe irat ederek şöyle buyurdular:
’Ey insanlar! Büyük bir ayın gölgesi üzerinize düştü. İçinde bin yıldan hayırlı bir Kadir Gecesi bulunur. O ayda oruç tutmak farzdır, gece namazı kılmak ise nafiledir. Kim o ayda bir iyilikle Allah’a yaklaşmak isterse sanki ramazan ayının haricinde bir farz yerine getirmiş gibi olur. Ramazan’da bir farzı eda etmek ise ramazan dışında yetmiş farzı yerine getirmek gibidir. O ay sabır ayıdır. Sabrın sevabı cennettir. Bu ay yardım ayıdır. Bu ay mü’minin rızkının arttığı bir aydır. Kim bu ayda oruçluya bir iftar açtırırsa bir köle azat etmiş sevabı alır ve günahı bağışlanır.?
Bunun üzerine biz: ’Ey Allah’ın Rasûl’ü! Bizim hepimiz oruçluya iftar açtıracak durumda değiliz.? dediğimizde şöyle buyurdular:
’Allah bu sevabı oruçluya bir yudum süt, bir içim su ve bir hurma ile iftar açtırana da verir. Kim de oruçluyu doyurursa onun günahları bağışlanır ve Rabb’i onu Benim havuzumdan bir kere içirir de artık ebediyyen susamaz. Ayrıca aç doyurana oruçlunun sevabından bir şey eksilmeden oruçlunun sevabı kadar daha sevap verilir. O öyle bir aydır ki başı rahmet, ortası günahlardan bağışlanma, sonun cehennemden azat olma ayıdır. Bu ayda kim kölesinin işini hafifletirse Allah da onu cehennemden azat eder. Bu ayda dört hasleti çoğaltınız: İkisi ile Rabb’inizin rızasının kazanırsınız. Diğer ikisi de sizin muhtaç olduğunuz kaçınılmaz ihtiyaçlardır. Rabb’inizin hoşnutluğunu kazandıran iki şey; Allah’tan başka ilâh olmadığına şahadet etmek ve ona istiğfar etmektir. Muhtaç olduğunuz iki kaçınılmaz şey de Rabb’inizden cenneti istemeniz ve cehennemden korumasını dilemenizdir.?
’Ramazan ayının ilk gecesi olunca cennetin bütün kapıları açılır. Ay boyunca bir tane kapı bile kapatılmaz. Allah’ Teâlâ bir çağırıcının şöyle nida etmesini emreder: ’Ey iyilik isteyen, gel! Ey kötülükte ileri giden, kendine dikkate et! Sonra de ki: Yok mu bağışlanmak isteyen? O bağışlanacaktır. Yok mu bir şey isteyen? İstediği verilecektir. Yok mu tövbe eden? Tövbesi kabul edilecektir.? Bu davet tanyeri ağarana kadar devam eder.
’Ramazan öyle bir aydır ki Allah Teâlâ onun orucunu üzerinize farz kıldı. Ben de onun kıyamını ? geceleri teravih veya başka ibadetleri ihya etmeyi ? sünnet kıldım. Artık kim inanarak ve sırf Allah rızasını dileyerek orucunu tutar ve gecelerini - teravih veya başka ibadetlerle ? ihya ederse anası kendisini doğurduğu gün gibi günahlarından temizlenmiş olur.?
’Oruç tutmayanlar oruçlunun yanında yemek yedikleri vakit melekler oruçlu için salât ? istiğfar ve dua ? ederler.?
’Ey ümmetim! Bir yudum suyla, bir hurma tanesiyle, birkaç kuru üzüm tanesiyle de olsa sahur yapın, zira melekler size salât eder!? Bu sebepledir ki oruçta iftara ta’cil, sahura iltizam ve tehir etmek sünen-i Hüdâ’dandır.
’Her şeyin bir zekâtı vardır. Bedenin zekâtı da oruçtur.?
’Kim Allah rızası için bir gün oruç tutarsa, Allah cehennemi ondan yüz senelik yol kadar uzaklaştırır.?
’Oruçla Kur’an kıyamet gününde kula şefaat edeceklerdir. Şöyle ki: Oruç: ’Ya Rabb’i! Ben onu gündüzleri yemekten ve şehvetten menettim. Onun için beni onun hakkında şefaatçi kıl.’ diyecek. Kur’an da: ’Ben onu geceleri uykusuz bıraktım. Beni de onun hakkında şefaatçi kıl.’ diyecek. Böylece ikisi de o kula şefaat edeceklerdir.?(Ahmed bin Hanbel)
Hadis-i Kutsî’de: ’Oruç hariç âdemoğlunun her ameli kendisi içindir. Zira oruç Ben’im içindir. Onun mükâfatını Ben vereceğim.?, ’Kullarımın Bana en sevimlileri, oruçlarını en erken açanlardır.? buyrulmuştur.
Bir haberde de şöyle buyrulmuşlardır: ’Cennetler şu dört kişiye âşıktırlar. Ramazan orucunu tutanlara, Kur’an okuyanlara, dillerini yalan, gıybet gibi benzeri yasaklardan koruyanlara, komşularına yedirenlere.?
Diğer bir hadis-i şeriflerinde ise Efendimiz (s.a.v.): ’Benim ümmetime önceki ümmetlerden hiç birine verilmeyen beş özellik ramazan ayında verilmiştir:
? Allah katında oruçlunun ağız kokusu miskten daha güzeldir.
? Melekler iftar açıncaya kadar onların bağışlanması için dua ederler.
? Şeytanların azılıları zincire vurulur.
? Allah her gün cenneti süsler ve der ki: ’Salih kullarım yakında kötülük ve eziyetten kurtulur.’
? O ayın son gecesi günahlar affedilir.
Denildi ki: ’Ey Allah’ın Rasûl’ü! O gece Kadir Gecesi midir?? Rasûlullah (a.s.) da: ’Hayır; ama her iyi amel yapanın ameli bitince sevabı verilir.? buyurur.
Kadir Gecesi?
Enes (r.a.) Rasûlullah (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu bildirmiştir: ’Kadir Gecesi olunca Cebrail bir grup melek arasında yere iner. Yere inen melekler gerek ayakta ve gerekse oturarak Allah’ı zikreden her kulu selâmlar ve O’nun için istiğfar ederler.?
Âişe (r.anha) Rasûlullah (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir. ’Kim Kadir Gecesi’ni, iki rekât namaz kılıp Allah’tan bağışlanma dileyerek ihya ederse, Allah Teâlâ onu bağışlar. Allah’ın rahmetiyle dolup taşar. Cebrail kanatlarıyla onu mesh eder. Cebrail’in kanadıyla mesh ettiği kimse de cennete girer.?
Ebu Hureyre (r.a.) der ki: ’Kadir Gecesi’nde yeryüzünde inen meleklerin sayısı çakıl taşlarının sayısından bile fazladır. Onların inmesi için göklerin kapısı açılır. Her tarafa nurlar yayılır ve büyük tecelliler meydana gelir. Melekût âlemi açılır; ama insanlar birbirlerinden farklıdırlar. İnsanlardan bazılarına hem yerlerin hem de göklerin melekûtu birden açılır. Onun için göklerin perdesi kaldırılır. Melekleri kendi şekilleriyle görürler. O meleklerin kimi kıyamda, kimi oturmakta, kimi rükûda, kimi secdede, kimi zikirde, kimi şükürde, kimi tespih ediyor, kimi tehlil ediyor. Bazılarına da cennet açılır da orada evler, saraylar, huriler, ırmaklar, ağaçlar ve meyveler görür. Orada Rahman’ın arşını görür. Peygamberlerin, Allah dostlarının, şehitlerin ve sıddıkların yerlerini görür. Bu melekûta dalar, bu rahmet deryasında gezinir. Cehennemi ve tabakalarını kâfirlerin yerlerini vb. görür. Kimi de önünde Allah ile arasındaki perde kalkar da ondan başkasını hiç görmez.?
Kur’an Tilaveti?
Ramazan ayının Kur’ân-ı Kerim ile tam bağlılığı vardır. Kur’ân-ı Kerim bu ayda inmeye başlamıştır. Bakara suresinde: ’O ramazan ayıdır ki Kur’an onda indirildi.? buyrulmaktadır. Ramazan ayı her türlü hasenat ve teati kapsamaktadır. Bütün kemalâtı kendinde cem eylediğinden ramazan-ı şerif Kur’ân-ı Kerim’le birebir örtüşmektedir. Bu nedenle, bu ayda hatimler okunmalı, bilmeyenler öğrenmeli, meal ve tefsirlerini okumalıdır. Bir de, bu adetlerini daha sonra da devam ettirmelidir ki gerisingeriye gidilmesin. Efendimiz (a.s.) da: ’Kim Allah’ın kitabı Kur’an’dan bir âyet dinlerse, ona kat kat sevap verilir. Kim de Allah’ın kitabından bir ayet okursa kıyamet gününde kendisine nur olur.? buyurmuşlardır.
İtikâf?
Ramazan ayında camilerimizde ve evlerimizde yapılan mukabeleler, Rasûlullah (s.a.v.) ile Cebrail arasında yapılan mukabelenin devam ettirilmesidir. Ebu Hureyre (r.a.) şöyle anlatmıştır: ’Peygamber (s.a.v.) her yıl ? ramazanda - on gün itikâf yapardı, vefat edeceği yıl olunca yirmi gün itikâf etti ve her yıl ? Cebrail (a.s.) ? tarafından ona Kur’an bir defa arz edilirdi. Vefat edeceği yıl olunca ona Kur’an iki defa arz edilmiştir.?