İbn-i Ömer (r.anhümâ) anlatıyor: Rasûlullah (s.a.v.) (bir defasında): ’Muhakkak ki ağaçlardan bir ağaç (çeşidi) vardır ki yaprağı düşmez. Ve muhakkak ki o (ağaç, kâmil) Müslüman’ın benzeridir. Şu halde bana söyleyin, o nedir?’ buyurdu. Bunun üzerine (oradaki) insanlar, çöldeki ağaçları anmaya (başladılar). (Benim) ise hatırıma onun hurma ağacı (olduğu) geldi, (fakat söylemeye) utan¬dım. Sonra (insanlar): ’Yâ Rasûlallah! Onun ne olduğunu bize söyle!’ dediler. (Rasûlullah): ’O, hurma ağacıdır!’ buyurdu. (Buhârî, İlm, 4)

Yazımızın geçen ayki bölümüne yine hurmayla ilgili bazı hadisleri naklettikten sonra faydalarını zikrederek devam edeceğiz.

Hadisler:
- Abdullâh b. Ca’fer b. Ebî Tâlib (r.anhümâ)’dan rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: ’Nebi (s.a.v.)’i, taze hurmayı hıyarla (veya acurla) yerken gördüm.’ (Buhârî, Et’ıme, 39)
- Âişe (r.anhâ)’dan rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: Rasûlullah (s.a.v.), karpuzu (veya kavunu) yaş hurmayla birlikte yerdi ve: ’Bunun hararetini şunun soğuğuyla, şunun soğuğunu da bunun hararetiyle kırıyoruz.’ buyururdu. (Ebû Dâvûd, Et’ıme, 45)
- Yûsuf b. Abdillâh b. Selâm’dan rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: Nebi (s.a.v.)’i gördüm, arpa ekmeğinden bir parça aldı, üzerine kuru hurma koydu ve: ’Bu, bunun katığıdır!’ buyurdu. (Ebû Dâvûd, Et’ıme, 42)
- Enes (b. Mâlik) (r.a.)’den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: ’Rasûlullah (s.a.v.), fıtır (yani Ramazan bayramı) günü birkaç tane hurma yemeden, (bayram namazına) çıkmazdı. Ve onları tek sayıda yerdi.’ (Buhârî, Iydeyn, 4)
- Büsr’ün Sülemî’li (Abdullah ve Atiyye isimlerindeki) iki oğlundan rivayet olunduğuna göre şöyle dediler: (Bir defasında) Rasûlullah (s.a.v.) yanımıza girdi. (Kendisine) tereyağı ve kuru hurma takdim ettik. (O), tereyağı ve kuru hurmayı (birlikte yemeyi) severdi. (Ebû Dâvûd, Et’ıme, 45)
- ’Kim her gün sabahleyin (aç karnına) yedi (tane Medine’nin) kuru acve hurmasından yer¬se, o gün içinde ona ne bir zehir ne de bir sihir zarar verir.’ (Buhârî, Et’ıme, 43)
- ’(Medine hurması) acve cennet (meyvelerin)dendir. Onda zehre karşı şifa vardır. Mantar kudret helvası (gibi külfetsiz nimetler cinsi)ndendir. Suyu göz (hastalığın)a şifadır.’ (Tirmizî, Tıb, 22)
- ’Çocuk doğuran kadınlarınıza yaş hurma yedirin. Şayet yaş hurma bulunmazsa o takdirde kuru hurma (yedirin). Ağaçlar (içerisin)de İmran’ın kızı Meryem’in altında konakladığı ağaçtan (yani hurma ağacından) Allah (katınd)a daha şerefli (hiçbir ağaç) yoktur.’ (Ebû Ya’lâ, Müsned, c.1, s.353, h.no:455, Dâru’l-Me’mûni Li’t-Turâsi, Beyrut, 1990)
- Enes b. Mâlik (r.a.)’den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: Abdullah b. Ebî Talha el-Ensârî’yi doğduğu zaman Rasûlullah (s.a.v.)’e götürdüm. Rasûlullah (s.a.v.) o sırada bir aba içinde devesini katranlıyordu. (Bana): ’Yanında kuru hurma var mı?’ buyurdu. (Ben): ’Evet!’ dedim. Ve kendisine birkaç hurma verdim. Onları ağzına attı ve onları çiğnedi. Sonra çocuğun ağzını açtı ve hurmayı ağzına püskürttü. Ço¬cuk onu yalamaya (dilini dolandırmaya) başladı. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.): ’Ensâr’ın hurma sevgisi(ne bakın veya Ensâr’ın hurma sevgisi böyledir ya da Ensâr’ın sevgilisi hurmadır)!’ buyurdu ve ona Abdullâh adını verdi. (Müslim, Âdâb, 5)

Faydaları:
- Hafızaya İyi Geliyor
Hurmalar, bağırsakta bir Vitamin A türü olan Retinal’e dönüşen 15,6 mg β-karoten içerir. Yakın zamanlarda yapılan bir araştırma β-karoten’in uzun süreli kullanımı hafıza kaybı gibi önleyici faydalar sağlayabileceğini ortaya koymuştur.

- Lohusa Gıdası - Bebek Maması
Doktorlar yaptıkları araştırmalarda hurmanın antiseptik olduğunu, lohusalık yaralarını çabuk iyileştiren bir ilaç olduğunu, süt arttırdığını, bebeği beslediğini, içindeki potasyumun çocukların büyümesini sağlayan ideal besin olduğunu belirtmişlerdir. Bebek ilk doğduğunda damağına dünya gıdası olarak hurma ezip ovuşturmak, hurma ezmesi tattırmak, sünnettir ve bebeğin zeki olmasını sağlayan ilaçtır.
Lohusa, hurmayı sade olarak yer, süte ıslayıp yer, bebeğe de hurma şıralı sütten yedirir. Polenli hurma macunu yapıp yer ve bebeğe de yedirir.
Ayrıca doğum sırasında meydana gelen kan kaybı, vücut şekerinin düşmesine sebep olur. Hurma vücuda tekrar şeker girişinin sağlanması açısından önemlidir ve tansiyon düşmesini de engeller. Kalori değerinin çok yüksek olması sebebiyle hastalıktan güçsüz düşmüş ya da yorgun olan kimseler için özellikle çok faydalıdır. Bu bilgiler, Allah’ın Hz. Meryem’e, hem kendisine enerji ve canlılık verecek hem de bebeğin tek gıdası olan sütün meydana gelmesini sağlayacak hurma’dan yemesini bildirmesindeki hikmetleri ortaya koymaktadır. Örneğin hurma, insan vücudunun sağlıklı ve zinde kalabilmesi için hayati önem taşıyan 10’dan fazla element içermektedir. Bu nedenle günümüzde bilim adamları, insanın sadece hurma ve suyla yıllarca yaşayabileceğini belirtmektedirler. Bu konuda tanınmış uzmanlardan biri olan V. H. W. Dowson ise, bir hurma ve bir bardak sütün bir insanın günlük besin ihtiyacını karşılamaya yeteceğini söylemektedir.

- Doğumu Kolaylaştırıcı
Rahim adalesini kuvvetlendirir. Bu özellik doğumu kolaylaştırır. Hurma macununa 1/3’ü kadar defne tohumu öğütülüp karıştırılarak, doğuma 1 hafta kala yenmeye de¬vam edilirse, doğum ağrısız ve çok kolay olur. Hurmada bulunan oksitosin maddesi de modern tıpta doğumu kolaylaştırıcı bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Oksitosin, doğumu kolaylaştırıcı etkisi nedeniyle pek çok kaynakta "rapid birth" yani "hızlı doğum" ifadesiyle tanımlanmaktadır. Doğum sonrasında ise anne sütünü artırıcı etkisiyle bilinmektedir. Oksitosin esas olarak beyinde salgılanan, doğum sancılarını başlatan bir hormondur. Doğum öncesi vücudun tüm hazırlıkları bu hormon sayesinde başlar. Hormonun etkisi, ana rahmini oluşturan kaslarda ve anne sütünün salgılanmasını sağlayan kas yapısındaki hücrelerde görülür. Doğum esnasında ana rahminin etkili olarak kasılması doğumun gerçekleşebilmesi için son derece önemlidir. Oksitosin de rahmi oluşturan kasların çok güçlü bir şekilde kasılmasını sağlar. Ayrıca oksitosin, yeni doğmuş olan bebeğin beslenmesi için anne sütünün salgılanmasını başlatır. Hurmanın tıbbî olarak faydalarının tespit edilmesi ancak yakın tarihlerde mümkün olmuştur. Hâlbuki Kur’an’da yaklaşık 1400 küsur sene evvel Allah’ın Hz. Meryem’e hamilelik döneminde hurma ile beslenmesini vahyettiği bildirilmektedir.

- Bebeğin Büyümesini Sağlayıcı
Hurmada potasyum miktarı bol olduğu için bebeğin gelişmesi¬ni, gürbüzleşmesini, hasta olmamasını sağlar. Hurmadaki potasyum oranı, bebeğim beslensin di¬ye ilk akla gelen çikita muzundan 2.5 kat daha fazladır. Hurmanın muz gibi hazmı da zor değildir.

- Kan Yapıcıdır, Anemi Hastalığını Kaldırır
Hurmanın içerdiği demir, kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin sentezini kontrol eder ve bu da hamilelikte kansızlığın engellenmesini ve bebeğin gelişimi için hayati önem taşıyan kandaki alyuvarlar dengesinin uygun hale gelmesini sağlar. Çok fazla demir içermesi sebebiyle, bir insan günde 15 tane hurma yiyerek vücudunun demir ihtiyacını karşılayabilir ve demir eksikliğinden kaynaklanan rahatsızlıklardan korunmuş olur.

- Gözleri Kuvvetlendirir
Hurma, A vitamini ihtiva ettiğinden hurma yiyenlerde özellikle gece körlüğü ve diğer göz zafiyetleri olmaz. Göz sinirlerini kuvvetlendirici özelliği vardır.

- Kemik Erimesini Engeller
Hurmada bulunan kalsiyum ve fosfat, iskelet oluşumu ve vücudun kemik yapısının dengelenmesi için çok önemli elementlerdir. Hurma, içerdiği bol fosfor ve kalsiyum ile kemik zayıflığına karşı bünyeyi korur ve bu hastalıkların azaltılmasına yardım eder.

- Karaciğer Güçlendirici
B1 ve B2 vitaminleri ihtiva ettiği için karaciğeri güçlendirir. Karaciğer soğuk tatlıları sever. Onun için hurmayı kavun, acur, salatalık gibi (soğutucu) gıdalarla yemek daha uygun olur. Rasûlullah Efendimizin hurmayı kavun, salatalık ile yediğine dair de hadisler bulunmaktadır. Ayrıca sarılık hastalığının iyileşmesine yardımcı olur.

- Folik Asit (B9) İçerir
Hurmanın besleyici oranının gücü, içerdiği uygun mineral dengesinden kaynaklanmaktadır. Hurmada, hamilelikte kadınların alması gereken bir B vitamini olan folik asit de bulunmaktadır. Folik asit (B9), vücutta yeni kan hücresi yapımında, vücudun yapı taşı olan amino asitlerin yapımında ve hücrelerin yenilenmesinde önemli görevler üstlenen bir vitamindir. Bu yüzden hamilelikte folik asit ihtiyacı belirgin şekilde artar ve günlük ihtiyaç iki katına çıkar. Folik asit seviyesi yetersiz olduğunda yapısal olarak normalden büyük, ancak işlevleri düşük alyuvar hücreleri meydana gelir ve kansızlık belirtileri ortaya çıkar. Özellikle hücre bölünmesinde ve hücrenin genetik yapısının oluşmasında önemli rol oynayan folik asit, hamilelik sırasında gereksinimi iki katına çıkan tek maddedir. Hurma da, folik asit açısından çok zengin bir besin türüdür.

Kaynaklar:
1- Prof. Dr. Mehmet Altan "Çölden Gelen Şifa Hurma"
2- http://www.hurma.com/Hurma/Hurmanin-Faydalari.aspx