Hayatı kolaylaştırıcı unsurları dikkate alındığında teknolojik ürünlerin faydası tartışılamaz bir konumdadır. Bir otomobil, bir uçak ya da herkesin kullandığı bir cep telefonu günlük hayatta yaşamın olmazsa olmazı mesabesindeki teknik aletlerdendir.
Teknoloji denilince özellikle son on, on beş yıl zarfında akıllara gelen iki unsur vardır ki; birisi cep telefonu diğeri de bilgisayar. Özellikle bilgisayar kullanım alanındaki geniş yelpazesi, zengin içeriği ve başarabildikleri işler sonucu ile en önde olan teknik alettir. Hakikat bu olmakla birlikte insanın zaman içerisinde var olan hasletleri asıl merciinden çıkarma gerçeği neticesinde, zaman zaman bilgisayar da hayatı kolaylaştırma, faydalı işlevler icra etme gibi asıl amaçlarının dışına çıkarılmıştır. İşte bundan dolayı bugün teknolojik ürün olarak hayatı kolaylaştırıcı unsurlar sunan bilgisayarın bu değinmek istediğimiz öbür tarafı ise hiç de hoş olmayan tarafıdır.
Bu makalede hayatın devamiyeti açısından bilgisayar/internet konusu farklı açılardan ele alınacak ve insana, son derece mühim olduğuna inandığımız bu konuda bilgi sunulmaya, yardımcı olunmaya çalışılacaktır.
Bu konu takdir edersiniz ki çok önem arz etmektedir. Çünkü bugün evinde bilgisayar olmayan aileler her geçen gün biraz daha azalmakta ve bilgisayar/internet gibi unsurların açtığı sorunlar toplumun geneline hâkim olmaktadır.

Bilgisayarın Hayatımıza Girişi;
Bilgisayarın tarihi gelişimi içerisinde 1980’li yıllarda resmi kurumlar ve işyerlerine girmiş, 1990’lı yıllarda ise evlere girmeye başlamıştır. Türkiye’de özellikle 1995’li yıllardan sonra internetin hızla yayılmasından sonra evlerde internete bağlı bilgisayarlar yayılmaya başlanmıştır. 2006 yılı itibariyle meskenlerde/evlerde televizyonun yanında kullanılan bir beyaz eşya niteliğinde Türkiye’de yaklaşık %50 oranında kullanılmaya başlanmıştır. Bilgisayarın yayılım süreci kısa ama yelpazesi geniş olmuştur. Bilgisayarın/internetin bu hızlı yayılımı ve geniş kullanımda kamuoyuna sunulan teorik olarak bilgisayarın faydalı olduğu öğretisi büyük rol oynamıştır. 2000’li yıllardan sonra bilgisayarda karşılıklı yazışarak sohbet (Chat) olayı bilgisayarın meskenlere girmesine ivme/hız kazandıran bir diğer unsur olmuştur. Bu er ya da geç olması gereken bir durum idi ve öyle oldu. Yani bu şu demektir; çok yakın zamanda televizyonun girdiği bütün mekân ve meskenlere internete bağlı bir de bilgisayar girecektir, süratle girmektedir ve bu kaçınılmaz bir gerçektir.

Sanal Dünyaya Açılan Kapı, İnternet;
2000’li yıllarda yazı ortamında gelişen karşılıklı sohbet daha sonraki yıllarda sesli ve görüntülü hale gelmiştir. Bu sohbetler birbirlerini hiç tanımayan ve muhtemelen hiç tanımayacak insanlar arasında gelişmiştir. Sohbetlerin türüne bakıldığında özellikle cinsel içerikli ve hiç bir sınırlamaya tabi olmaksızın gelişmektedir. Gerçek hayatta birbirlerinin hiç ilgisini çekmeyecek fertler, nefislerinin çirkinliklerine boyun eğip türlü fitne ve kötülüklere düşebilmektedirler. Fertler arasında gelişen bu sohbetler zamanla bağımlılık yapmakta, bir akşam olsun sohbet ettiği kişiyi bu ortamda göremeyen şahıs temin edebilmişse telefonla ulaşabilme yollarına başvurmaktadır. Bu surette kişilerin boş yere, zaman harcamalarına sebep olmakta, yaş guruplarına göre çok farklı kötü sonuçları doğurabilmekte, özellikle öğrenciler açısından telafisi mümkün olmayan kayıplara sebebiyet vermektedir. İnternet ortamında gelişen bu sohbetler zaman zaman gece geç saatlerde başladığında sabahlara kadar sürebilmekte, kişiler uykusuz, bunun neticesinde yorgun ve büyük bir ihtimalle de huzursuz olmaktadır.
Günümüzde zararlı ve özellikle cinsel içerik için internet ortamında çeşitli yasal ve teknik engellemeler yapılmaya çalışıldıysa da, bu çalışmalar sonuçsuz kalmaktadır. İnternet ortamı her türlü ahlaksızlık için sınırsız bir mecra haline gelmiştir. Özellikle gelişme çağındaki çocuklar için bütün hayatlarını etkileyecek zararlar doğabilecektir. Resim, film, çizgi film, düz yazı olarak gelişen bu cinsellik serbest bir şekilde bu ortamda mevcudiyet bulmaktadır. Bu sıkıntılı duruma zemin oluşturması açısından karşılıklı sohbet ortamları da birbirlerini hiç tanımayan insanlar arasında gelişmektedir. Bu sohbetler genelde bir bayanla bir erkeğin karşılıklı konuşması şeklinde gelişmektedir. Bu sohbetlerde konuşan kişiler birbirlerini tanımadıkları ve kendileri istemedikleri sürece tanıma imkânı bulunmadığı için sohbette ahlaki sınırlar kalkmakta, herkes birbirine istediği hakaret ve aşağılayıcı sözler sarf edebilmektedir.

Bilgisayarın Birey Üzerine Etkileri;
Bilgisayarın genelde birey özelde ise çocuklar açısından kullanım sonuçlarını genel manada olumlu ve olumsuz olarak iki kategoride değerlendirmek daha doğru olur kanısındayım.

a-) Olumsuz etkileri;
Bilgisayarın insan/birey üzerindeki etkileri genel manada olumsuzluk üzerine gibi görülmektedir. Yani bireyin çeşitli nedenlerden ötürü bilgisayarı kötü işlerde kullanmış olması zihinlerde geniş manada bilgisayar/internet adına kötü imajı uyandırmaktadır. Tabi bu bilgisayarın gerçekten kötü etkisi, zararlı yönü yok değildir. Bilinen ve konunun uzmanlarınca dile getirilen en büyük tehlike şudur: Bilgisayar kullanan bireyler ve özellikle çocuklar, aşırı bilgisayar kullanımları sonucu yüz yüze iletişim yerine sanal dünyayı tercih ediyorlar. Özellikle oyunların etkisi ile zihinlerinde oluşturdukları sanal dünya içinde kendine yer edinmeye çalışıyorlar. Özellikle çocuklar, bu oyunlar karşısında asosyal bir yapıya sahip oluyor, aileler bilgisayar oyunları nedeniyle ruhsal sorun yaşayan çocuklarını tedavi ettirme yolları olarak gördükleri uzmanların kapısını aşındırıyor. Belki bugünlerde birçoğumuz farkında değiliz ama uzmanların söyledikleri ve bilgisayarın öyle ya da böyle etkileri neticesinde ruhsal ve bedensel anlamda tedavi için sağlık kuruluşlarını yol edinen, doktorlardan medet uman insan sayısı hiç de az değil. Çünkü hastalık haline gelen bilgisayar kullanıcıları, tüm gün ve gece bilgisayar başından kalkmadan oyundaki karakterini yöneten, hayattan kopuk kişiler haline geliyor. Çekingen ve sosyal ortamdan uzak duran bu çocuklar, sosyal anksiyete rahatsızlığına sahip olmakta, internete ve online oyunlara adeta bağımlı hale gelmektedirler.
Bu var olan bir sorun. Bunu yok saymak, hafife almak ya da ’olsun canım’ havasında önemsememek sorunu büyütmekten başka işe yaramaz. ’Peki, ne yapmalı?’ sorusu sorunun çözümünde son derece önemlidir. Ailelerin belli bir ölçüde bilhassa çocuklarına bu tip oyunlara kısıtlama getirmesi, çocukların sosyal aktivitelere motive edilmesi çocukları bilgisayardan uzaklaştırmanın en önemli yoludur. Bunun yanında bilgisayar başında uzun süreler kalmak bireyde hareket etme zamanını kısıtladığından kilo almasına, devamlı suretle bilgisayar ekranı ile hem de direkt olarak temas halinde olduğundan gözlerinin bozulmasına, zararlı ışınlardan göz, yüz ve özellikle zihnin etkilenmesine neden olmaktadır.
Yine bunların peşlinde bilgisayarın maharetli yapısından birisi de hiç şüphesiz insanları materyalist zemine ısındırmasıdır. Kolay yoldan kazanma, kısa zamanda zengin olma çağımızın insanının sinesinde duran en büyük illet mesabesindedir. Fiziki mekânlara kumar yasağı veya kontrolü koyabilirsiniz. Ama internet ortamında kumara yasak koymak veya kontrol etmek çok zordur. Bu ortamda kumar tehlikeli boyutlarda olmamakla birlikte gelecekte fiziki mekânlardan daha tehlikeli bir hale geleceği varsayılmaktadır. Çünkü bu duruma müdahale hiçte kolay değildir.

b-) Olumlu etkileri;
Bütün bunlardan sonda birilerinin zihninde şöyle bir sorunun oluşması muhtemeldir. Peki, bu bilgisayarın hiç mi faydalı yönü, yararlı tarafı, olumlu etkisi yok? Tabi ki var. Örneğin bilgisayar kullanıcıları için (bu gerek yetişkinler olsun ve gerekse de çocuklar) bilgisayar okuryazarlığı hiç de hafife alınamayacak bir faydadır. Şöyle ki; yakın zamanda haberleşme, ticaret, kamu hizmetleri gibi birçok temel işlevler internet ortamına kayacaktır. Bunun temelleri yetkililer tarafından şimdiden atılmaktadır. E devlet, e eczane, e hastane vb. uygulamaları buna örnektir. İşte bilgisayar okuryazarlığı olmayan bireyler bu alana kayan hizmet ve işlevlerin cahili olacaklar ve bu hizmetlerden kendileri doğrudan faydalanamayacaklar ancak bu okuryazarlığı bulunan insanlardan faydalanacaklardır.
Bilgisayar okuryazarlığı çağımızda önemli bir beceridir. Yakın zamanda yani yaklaşık 10 yıl sonra 2020’li yıllarda bilgisayar okuryazarlığı olmayan bireylerin bugünkü cahil insanlardan hiç bir farkının kalmayacağı öngörülmektedir. Aile ortamına alınan bilgisayar öncelikle aile üyelerine bu bilgisayar okuryazarlığını kazandıracaktır. Bunun yanında bilgisayar/internet ortamı bu gün bir bilgi ortamı haline gelmiştir. Arayıp bulmasını bilenler için internette bulunmayacak bilgi yok gibidir. Din, düşünce, edebiyat, tarih, matematik, bilgisayar, sanat dallarında her türlü bilgiye ulaşmak mümkün ve asıl önemlisi zahmetsiz, masrafsızdır. Çok etkili, kolay ve ucuz bir eğitim aracıdır. Yine bu pozitif etkilerinin yanında bilgisayar/internet çocukların bilgi toplarken çeşitli becerilerini (okuma, yazma, seçme, sınıflandırma vb.) kullanmalarını sağlar. Bilgisayar çocuklar için çok etkileyici ve ilgi çekici olduğundan; tüm ilgilerini toplamalarını ve konsantre olmalarını sağlayabilir. Çocuklar, bilgisayar konusunda bilgileri arttıkça, teknolojiye karşı daha olumlu bir tutum geliştireceklerdir. Bu da onların gelecek yaşamlarında önemli bir rol oynayacaktır. İyi eğitim yazılımları; çocukların temel becerilerini -okuma, yazma gibi- geliştirmelerine yardımcı olmanın yanı sıra, daha üst düzeyde neden-sonuç ilişkisini anlamalarında, üst düzey problem çözme, yaratıcı düşünme gibi becerilerini geliştirmelerinde de etkili olabilir.

Bilgisayar / İnternetin Olumsuz Etkilerinden Korunma Yolları;
Bilgisayar/internetin zararlarından korunma yolları yok değildir. Bu meyanda bilgisayara tahsis edilen odanın yadsınamaz bir hakikati olduğu aşikârdır. Bilinen ve bugüne kadar iyi sonuçlar alınan en meşhur yöntem bilgisayarın konulacağı odanın seçimidir. Bilgisayarın konulduğu mekân/oda bu nokta da son derece önemlidir. Bir defa evlere alınan bilgisayarlar kesinlikle çocuk veya yatak odasına kurulmamalı bunun yerine aile fertlerinin tümünün birlikte vakit geçirdiği oturma odalarına ya da salona kurulmalıdır. Bu sayede ailedeki fertlerin birbirlerini kontrol etme imkânı sağlanmış olur. Çocuk odasına kurulan bilgisayarda çocukların ne yaptığı bilinmez ve bu bilgisizlik neticesinde çocuklar tam anlamda kontrol altına alınamaz. Ama siz TV seyrederken ya da gazete, dergi, kitap okurken ve ya sohbet ederken yanınızda sizin de oturduğunuz odada mevcut durumdaki bilgisayar başına oturan çocuk/çocuklar zaten zararlı bir ortama gir(e)meyecek ve kendisini kontrol etme ve ikaz etme ihtiyacı hissedilmeyecektir. Bu çok önemlidir. Çünkü yukarda bahsettiğim gibi çocuk odasında bilgisayar ile çocuğu baş başa bıraktığınızda çocuğunuzun hangi insanlarla sohbet ettiğini, hangi sitelerde hangi ortamlara girdiğini bilemezsiniz ve bilinmezlik neticesinde kontrol edemezsiniz. Bu genel manada mümkün olmaz, olmamıştır. Unutmayın ki sizin çocuğunuzda meraklı, cahil ve her türlü kötülüğe açık bir birey olabilir. Bu hususta aşırı güven hissine kapılmak çoğu zaman yanıltıcı olabilir, bunu da unutmayınız. Hele hele ergenlik dönemi yaşayan çocuklarda. ’Ben çocuğuma son derece güveniyorum, o kötü şeyler yapmaz’ yerine onun ve ailenin iyiliği için biraz şüpheci, dikkatli ve tedbirli olmak bu noktada iyi olur kanısındayım. Evet, sizin çocuğunuz güvenilir olabilir ama ya karşı taraf? Yani siz çocuğunuza güvendiğiniz kadar bilgisayar/internet ortamında var olan koca sanal âleme de güvenebilir misiniz? Onların da çocuğunuza zarar vermeyeceğini garanti edebilir misiniz?

Bir Koruma Yolu, Alternatifler Sunmak;
Çocukları bilgisayarın negatif yönünden kurtarma adına onlara baskıcı bir yaklaşım göstererek "oyun oymana, şunu yapma, bunu yapma" gibi telkinler genel manada faydasızdır. Çünkü çocuk kendisine yasaklanan birçok şeyi ebeveynlerin olmadıkları ortamlarda serbestçe yapabilecektir. Evde olmaz ise ev dışında. Bu noktada ebeveynlerin hassas olması gereken bir diğer noktada hiç kuşkusuz sokak aralarında peyda olan internet kafelerdir. Uzmanlar, yetişkin çocuk sahibi olan ailelere eğer imkânları var ise çocuklarının bilgisayar/internet ihtiyacını karşılama, onlar bu ihtiyacını karşılarken de kontrol edebilme adına evlerine bilgisayar/internet almalarının iyi olacağını telkin etmektedirler. Makale hacminin sınırı aşmaması adına internet kafelerle ilgi şu hakikati dile getirip mevzua geri döneceğim: İnternet kafeler çocukların kontrol edilemediği gerek internet içeriği ve gerekse kafe ortamı nedeniyle tehlikenin elini kolunu sallayarak dolaştığı ortamlardır. Argo, küfür, hakaret, sigara, alkol ve uyuşturucu böyle ortamlarda çocuklarla doğrudan temas halindedir. Çocukların bu yönünü yani zararlı site ve alışkanlıklara olan meylini istenilen çerçeveye dâhil edebilmek için ikna yolunun seçilmesi, ikna yolunun yanında bilgisayarda zararlı içeriklere muadil muhtelif cetveller, yazılar web tasarımı ve en azından dini ve manevi değerler verici, bilgilendirici ve bilinçlendirici oyunlar gibi işler verilip yapması söylenmelidir. Bunları yaptığında onları gerek güzel sözlerle gerekse maddi olarak ödüllendirmekte dikkatlerinin o tarafa çekilmesini sağlayacaktır. Böylece çocuklar güzel şeyler yapmaya başlayacak ve her güzel şeyin arkasından mutlu olacak ve yeni güzel uğraşlara çaba sarf edecektir. Tabi bu nokta da maddi ödül verme işini abartmamak gerek. Çünkü bu iş çocuğu yaptığı işin ardından maddi çıkar bekleme alışkanlığına iter ki; bu da çağımızda en az bilgisayarın bazı yönleriyle zararlı alışkanlıklar ve bilgiler vermesinden daha fazla zarar sunmakta, çocukların materyalist/maddeci zihniyetler yetişmese sebep olmaktadır.
Bilgisayarların birçok yararları olduğu ve ebeveynler tarafından kullanımının denetlendiği düşünülürse, bu teknolojinin çocukların gelişiminde olumlu bir etkisi olduğu da söylenebilir. Ancak bilgisayarların, çocuğun ihtiyaç duyacağı tüm deneyimleri sağlayamayacağı, aşırı kullanımı durumunda çocuğu sosyallikten uzaklaştırıp çevreden koparabileceği unutulmamalıdır. Bilgisayar okuma, problem çözme ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmek için bir araçtır. Her şey değildir. Çocuk bilgisayardan daha fazla sosyalleşmeye, konuşmaya, sosyal hayatta bulunmaya ihtiyaç sahibidir.

Sonuç;
Sonuç itibariyle insanın teknolojinin imkânlarından yararlanmama gibi bir lüksü asla mümkün değildir, hele de şu zamanda. Genel bakış olarak, aletler iyilikten ya da kötülükten mesul değillerdir. Yani şunu demek istiyorum: Bir cinayet olayı tahayyül edin. A şahsı B şahsını bıçaklayarak ya da silah ile öldürmüş olsun. Şimdi burada kimse diyebilir mi, katil bıçak ya da silahtır, maktulün ölümüne o/onlar sebep olmuştur, diye. Akıl asla bunu kabul etmez. O halde katil kimdir? O bıçak ya da silah aletini kötü emellerine alet eden. Şimdi buradan yol bularak mevzu dâhilinde şu sonuca varabilmemiz hiç de zor değildir: Bilgisayar/internet aslı itibariyle kötü bir alet ya da şerriyet otağı değildir. Onu iyi ya da kötü işlerde kullanmak, ondan hayır ya da şer adına istifade etmek kullanıcının elindedir. İsteyen ilmi, fikri işlerinde kullanıp irfanını, izanını artırır, isteyende nefsi, şehevi işlerinde kullanıp isyanını, iflasını artırır. Niyetin kötü olması aletin kötü olmasına sebebiyet verdiği gibi aksisinin de mümkün olduğu hatırdan çıkarılmamalıdır.
Ama şu da bir hakikat ki; iyilik ve kötülüğün serbest bırakıldığı bu sanal ortamda kötülük bir adım öndedir. Siz günah bilmeyen çocuğunuza her ikisini de eşit olarak sunduğunuz zaman aslında çocuk kötülüğe karşı 1/0 yenik başlamaktadır. Zira imtihan dünyasında kötülüğü emreden nefis ve şerre çağıran şeytanın, şeytan hizmetkarlarının insan üzerindeki tahripkar etkisi gözden kaçırılmış olmaktadır. Bunu doğruluğunu anlamak hiç de zor değildir. Örneğin çocuğunuza açık saçıklığın yanlış bir davranış olduğunu öğrettiniz. Ancak çocuk televizyonda, internette, çizgi filimlerde sokaklarda, gazetelerde, bilbordlarda vb. reklamlarını gördüğü bu kötülüğe karşı, kendisi öyle giyinmediği halde, sizce eşit mi yarışmakta ve önemsenecek bir tehlike gözükmemekte midir? Yorum sizlerin.
Evet, bilgisayar hayatımıza dâhil olmuştur, ondan iyiliğimizi artırması ve hayrımıza vesile olması adına istifade etmemiz bizim içim elzem olandır. Rabbimizin biz naçar kullarına muvaffakiyet dilemesiyle…