Özlenen Rehber Dergisi

39.Sayı

Sivrisineği Tanıyor Musunuz?

Hüsamettin BOLAT Özlenen Rehber Dergisi 39. Sayı
Binlerce kilometre göç eden kuşların hatasız yön bulma yetenekleri, örümceklerin mimarlık harikası ağlar inşa etmesi, karınca kolonilerindeki mükemmel işbirliği ve görev dağılımları, binlerce arının birlikte yaptıkları geometri harikası petekler ve buna benzer sayısız örnek...

Bu hayvanların başardıkları işleri yapmalarını sağlayacak bir akıl ve irade kaynağı ne kendi vücutlarında ne de doğada bulunur. Ancak görünmeyen bir akıl ve gücün bilinçli müdahalesi her aşamada kendini gösterir. Bu akıl ve gücün sahibinin, kendisi gözle görülmese de, mevcut olaylardaki her müdahalesi hiçbir şüpheye yer bırakmayacak derecede kendi varlığını kanıtlamaktadır. Değerli okur, bu sayımızda sizlere Hz. Allah (c.c.)’nun varlığının ve eşsizliğinin delili olan milimetrik mucizesi “sivrisinek” hakkında kısa bilgiler vereceğiz.

Hz. Allah, kendi sonsuz aklını ve ilmini dilediği canlı üzerinde tecelli ettirir. Sonsuz rahmetinden dolayı, insanların kendi varlığını daha kolay ve şüpheye yer kalmayacak derecede fark edebilmeleri için en umulmadık, en âciz, beyne bile sahip olmayan canlılara akıl almaz işler yaptırır.

Yağmur mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte, kurumuş gölcüklerde büyük bir hareketlilik yaşanır. Gölcük tabanlarında ya da suyla dolma ihtimali olan her çukurda sivrisinekler hareket halinde görülebilirler.

Ancak bu sefer uçmuyor, yürüyorlardır. Dikkatli bir şekilde bir şeyler arıyor gibidirler. Sivrisinek gibi uçabilen bir canlının, kendisi için dağlar tepeler sayılacak engelleri yürüyerek aşmaya çalışması oldukça ilginç bir manzara oluşturur. Binlerce sivrisinek hepsi birden, sanki bir yerden emir almışçasına hareket ederler. Çünkü artık onlar için görev zamanı gelmiştir. Uygun buldukları yerlere yumurta bırakacaklardır.

Dedektör Sivrisineğin Uzun Yolculuğu...

Yumurtadan çıkan sivrisinek yavrularının, büyüme evrelerini tamamlayabilmeleri için küçük bir su birikintisine ihtiyaçları vardır. Bu, çamurlu bir yağmur suyu, bataklık, çeltik, havuz suyu ya da teneke kapta birikmiş bir su olabilir. Ancak durgun sular sivrisineklerin tercihidir.

Sivrisinek yumurtaları su bulunan her ortamda gelişebilirler, ancak bazı şartların sağlanması gerekir. Yumurtadan çıkacak olan larva, yetişkin bir sinek oluncaya kadar farklı evreler geçirecektir. Her evrede de yavru sineğin farklı ihtiyaçları olacaktır. Kuraklık ve aşırı sıcak da yumurtaların gelişimini engelleyebilir. Bu yüzden anne sivrisinek doğacak yavruların tüm gelişme evrelerini rahatça tamamlayabilecekleri bir ortam bulmak zorundadır.

Peki, sivrisinek en uygun yeri nasıl bulacaktır. Bakarak mı, koklayarak mı, tahmin ederek mi, yoksa tesadüfler sonucunda mı? Sivrisinek, yumurtalarını bırakacağı yeri kolaylıkla buluverir: Karnının altında bulunan bir alıcı sayesinde, toprağın nem ve sıcaklık bakımından yumurtalarını bırakmaya uygun olup olmadığını tespit eder. En uygun yeri bulabilmek için de toprağı santim santim, hiç yorulmadan tarar. 10 mm.’lik bir canlının toprağın nemini ve sıcaklığını ölçmesinin nasıl bir işlem olduğunu biraz düşünelim... 10 mm. büyüklüğünde bir canlı bilinçli bir arayış içindedir. Amacı yumurtalarının ve yumurtalardan çıkacak yavruların ihtiyaçlarını karşılayacak bir ortam bulmaktır. Burada ilk olarak üzerinde durulması gereken, sivrisineğin yumurtanın ihtiyaçlarını nereden bildiğidir. İkinci önemli ayrıntı ise sivrisineğin araştırma yaparken kullandığı teknik donanımdır. O donanım ki, ısı ve nemi en hassas biçimde ölçen ve en uygun yere doğuştan yerleştirilmiş bir organ.

Kamuflaj Ustası:
Yumurtalar, anne sivrisineğin yanlarından ayrılmasından sonra tamamen savunmasız kalırlar. İlk bırakıldıklarında, parlak sarı renkte oldukları için çabuk farkedilebilecek, hareketsiz, kolay bir avdırlar. Onları bekleyen pek çok düşmanları vardır. Ancak sivrisinek yumurtalarının oldukça önemli bir özelliği vardır. Gece yumurtlanan yumurtaların renkleri, sabahın ilk ışıklarıyla beraber siyaha döner. Böylece böceklere ve kuşlara karşı kamufle edilmiş olurlar. Bazı sivrisinek cinsleri, larva ve pupa evrelerinde de içinde bulundukları mekâna göre renk değişimine uğrarlar.(1) Elbette bu renk değişiminden ne yumurtanın, ne larvanın, ne de kendisi de bir zamanlar bu aşamalardan geçen anne sivrisineğin haberi yoktur. Sivrisinek larvaları, çevrelerindeki düşmanların varlığından, annelerinin onları bırakıp gittiğinden, tek başlarına ve savunmasız kaldıklarından da tamamen habersizdirler.

Marangoz Sivrisinek:
Sivrisinekler, yumurtalarını her zaman durgun bir su birikintisinin içine bırakmazlar. ’Cylindrotoma Sivrisineği’, yumurtalarını bırakmak için daha ilginç ve zor bir yöntem kullanır. Bu türün dişisi, yumurtalarını bir bitkinin dokusuna yerleştirir. Herhangi bir böcek, bitki dokularını kolay kolay kesemez. Özellikle sivrisineğin boyutu düşünüldüğünde bu zorluk, insanın elinde hiç bir aleti olmadan kalın bir ağacı kesmesine benzer ki, bu imkânsızdır. Peki, o halde sivrisinek ne yapar?

Sivrisinek bu problemi, kendisine yaratılıştan verilen bir özellik sayesinde aşar. Başının üzerinde bulunan ve bir testere görevi gören kesici organla, bitki dokularını rahatlıkla keser.(2)

Larva Dönemi:
Larva sadece acıkır, yemek yer ve büyür. Larvanın bu dönemde nefes alabilmesi için su üzerinde, boğulmadan asılı durması gereklidir. Ancak ortada bir problem vardır. Sürekli beslenmesi gereken sivrisinek, suyun üzerinde asılı dururken yemeğine nasıl ulaşacaktır?

Larva zorunlu durumlarda suyun içine dalabilir. Ancak bu uzun süremez, çünkü nefes almak için tekrar su yüzeyine dönmek zorundadır. Burada çok açık bir hikmet vardır; larvanın sahip olduğu bu sistem sayesinde boğulmadan besinine ulaşması, küçücük bir larvanın bile Allah’ın ’Rezzâk’ (rızık veren) sıfatının tecellisi altında olduğunu gösterir. Nitekim Kur’ân bu gerçeğe özellikle dikkat çekmektedir: “Nice canlılar vardır ki, rızıklarını taşımazlar (yiyecek biriktirmezler). Onları da sizi de Allah rızıklandırır. O, hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir.”(3)

Eğer ortada böylesine akılcı bir dizayn varsa, mutlaka onu yaratan vardır. Bu yaratıcı, ’âlemlerin Rabbi’, yani en küçükten en büyüğe kadar tüm dünyaların, tüm boyutların hâkimi, eğiticisi ve düzenleyicisi olan Cenâb-ı Allah’tır. Allah yarattığı varlıklar üzerinde sanatını tecelli ettirerek insanlara kendi varlığının delillerini gösterir. Bu sanat -ister insan beyninin karmaşık yapısında olsun, isterse bir sivrisinekte- her yerde kendini gösterir. İşte bu yüzden Bakara sûresinin 26. âyetinde, bir sivrisineğin bile, Allah’ın vermekten çekinmeyeceği bir örnek olduğu belirtilir: “Allah bir sivrisineği, ondan daha da ötesi bir varlığı örnek olarak vermekten çekinmez. İman edenler, onun, Rablerinden (gelen) bir gerçek olduğunu bilirler. Küfre saplananlar ise: ‘Allah örnek olarak bununla neyi kastetmiştir?’ derler. (Allah) onunla birçoklarını saptırır, birçoklarını da doğru yola iletir. Onunla ancak fasıkları saptırır.”(4)

Avın Yerini Tesbit Eden Hassas Alıcılar
30 metre mesafedeki herhangi bir canlı sivrisineğin kurbanı olabilir. Gece yarısı zifiri karanlık bir odada da uyusanız, sivrisinek kolaylıkla sizi bulur. Bütün vücudunuz yorganla örtülü olsa, ancak sadece bir eliniz açıkta kalsa, sivrisinek anında bu eti tespit eder ve kanı oradan emer. Bir âyet-i kerîme bu gerçeği şöyle haber verir: “Yeryüzünde hiç bir canlı yoktur ki, rızkı ona ait olmasın. Onun karar (yerleşik) yerini de, geçici bulunduğu yeri de bilir. Tümü apaçık bir kitaptadır.”(5)

Avını Sokması:
Isı, gaz, nem veya kimyasal salgı uyarılarından birini algılayan sivrisinek hemen avına yönelir. Sivrisinek, avının üzerine o kadar yumuşak konar ki, bu çoğu zaman hissedilmez bile. Daha sonra ağız bölgesinde bulunan bir çift âlet yardımıyla, delmek için en uygun olan noktayı bulur. İlk delme işlemi alt ve üst çene tarafından yapılır. Hortumun içinde bulunan 4 kesici bıçak deriyi derinlemesine keser. Birkaç denemeden sonra sivrisinek damarı bulur. Sivrisinek açtığı delikten içeri uzattığı tüp yardımıyla kanı emer. Sivrisineğin iğnesinin en önemli özelliği belirli bir derinlikte eğilebilmesidir. Böylece iğnesini damarca en zengin bölgeye ulaştırır.(6)

Bu küçücük hayvana bile kolaylıkla mağlup olan insana düşen görev ise, Allah’ın farklı âlemlerde yarattığı delilleri görmeye çalışmak, O’nu hakkıyla takdir etmektir. Bir âyet, insanları bu konu üzerinde düşünmeye şöyle çağırır: “Ey insanlar! Size bir örnek verildi. Şimdi ona iyi kulak verin. Sizin Allah’tan başka taptıklarınız bir sinek dahi yaratamazlar, hepsi bunun için toplansalar bile. Eğer sinek onlardan bir şey kapsa bunu ondan kurtaramazlar. İsteyen de aciz, istenen de. Allah’ın kadrini gereği gibi bilemediler. Şüphesiz Allah kuvvetlidir, mutlak güç sahibidir.”(7)

Üstün Uçuş Tekniği:
Sivrisinek, kanatlarını saniyede yaklaşık 500 defa çırpar. Bu yüzden kanatlarının sesi insan tarafından bir vızıltı olarak algılanır.(8) İnsana imkânsız gibi gelen bu rakam çok hassas ölçümler sonucunda elde edilmiştir ve gerçekten de şaşılacak bir rakamdır. Teknoloji hangi aşamaya gelirse gelsin, bir canlıyı yoktan varedemez. Tek bir sinek bile yaratamaz. Çünkü yoktan yaratmak yalnızca Âlemlerin Rabbi’ne mahsus bir özelliktir. Ve yaratılan her varlık da O’nun varlığının bir delilidir. Kur’ân’da verilen ’sizin, Allah’ın dışında tapmakta olduklarınız -hepsi bunun için bir araya gelseler dahi- gerçekten bir sinek bile yaratamazlar’ hükmü, inkârcılar için sonsuza kadar geçerlidir ve onların ne denli büyük bir çelişki ve aldanış içinde olduklarını sonsuza kadar ilan edecektir.

Sivrisinekle ilgili olarak açıklamaya çalıştığımız ve ilaveten kısaca zikredeceğimiz olağanüstülükler göz önüne alınırsa, sıradan bir canlı gibi gözüken bu varlığın, insanlara gösterilmiş ne kadar büyük bir yaratılış delili olduğu bir kez daha anlaşılır.

- Yumurtlama zamanı gelen anne sivrisineğin, karnındaki ısı ve nem reseptörü sayesinde yumurtaları için en uygun bölgeyi tespit etmesi,

- Yumurtalarını suya bırakan sivrisineklerin, ilerde yavrularının karşılaşacağı problemlere karşı çeşitli tedbirler almaları,

- Yumurtaların kendi kendilerini kamufle etme yetenekleri,

- Anne sivrisineğin yumurtalardan bir sal yaparak, yumurtaların kaybolmasını ve suya batmasını engellemesi,

- Marangoz sivrisineğin, bitki köklerini keserek yumurtalarına en uygun ortamı hazırlaması,

- Bazı sivrisinek cinslerinin dünyaya yeni gelen larvalarının, bitkilerin köklerinde oksijen bulunduğunu bilircesine kökleri keserek bu oksijene ulaşmaları,

- Larvanın kendisine uygun bir ev yapması ve ihtiyacı olan bütün malzemenin doğuştan ona verilmiş olması,

- Akıntılı sularda yaşayan larvaların kuyruklarında bulunan ve bir yerlere tutunarak akıntıya kapılmamalarını sağlayan kancalar,

- Borunun içinde bulunan ve borudan içeri su kaçmasını engelleyen, özel izolasyon maddesi,

- Güneş altında günlerce kalan ve şeffaf bir deriye sahip olan larvaların, güneşten kavrulmalarını engelleyen özel ürik asit kalkanı,

- Sivrisineğin avını ısırmak için kullandığı, 6 parçadan oluşan kesme, delme ve emme mekanizması,

- Açtığı yarayı uyuşturması, böylece kurbanına farkettirmeden kan emebilmesi,

- Açtığı yaraya, kanın pıhtılaşmasını engelleyen bir sıvı dökerek, kan emme işlemini devam ettirebilmesi,

- Avının yerini saptamada, ısı, nem, karbondioksit ve kimyasal maddelere duyarlı sistemler kullanması...(9)

Görüldüğü gibi bir santimetrelik sivrisinek, ne tesadüfler ne de doğal seçilim mekanizmalarıyla varlığı açıklanabilen birçok mucizevî özelliği içinde barındırıyor. Sivrisineği kendi varlığının sayısız delillerinden biri olarak kusursuz bir şekilde yaratan Allah (c.c.), insana bazı sorumluluklar yüklemiştir. İnsan, bu sorumlulukların farkına varmalı ve bu dünyada başıboş olmadığının idrakinde olmalıdır.

“Sen yücesin, bize öğrettiğinden başka bizim hiçbir bilgimiz yok. Gerçekten sen, her şeyi bilen, hüküm ve hikmet sahibi olansın.”(el-Bakara, 2/32.)

Kaynakça:

1. YAHYA Harun, Sivrisinek Mucizesi.
2. A.g.e.
3. el-Ankebût, 29/60.
4. el-Bakara, 2/26.
5. Hûd, 11/6.
6. YAHYA Harun, Sivrisinek Mucizesi.
7. el-Hac, 22/73-74.
8. YAHYA Harun, Sivrisinek Mucizesi.
9. A.g.e.
Bu içeriğe yorum yazabilirsiniz

  • musa tiryaki

    musa bunu oku ben okudum çok güzel

  • ali kocabaş

    maşaallah kardeşimiz Allahın kudretinin bir sivri sinekteki şaheneliğini araştırmş ve gayet ciddi ve güzel bir çalışma ortaya çıkarmış.aslında bu yazıda anlatılanlar insan aklının bulabikdikleri.ya bulamadıkları.ALlahım seni en iyi yine sen bilirsin.seni eksiklerden tenzih ediyoruz.bizi bağışla. yazarımızı tebrik ediyorum.Allah kalemine ve fehmine kuvvet versin.

2 kişi yorum yazdı.