Rasûlullah (s.a.v.) Efendimizin ilk hanımı olan Hz. Hatice annemizin İslâm’ı kabul eden ilk kişi olduğu kesindir.(1) Kur’an’da, peygamber olan kocalarına inanmamış, îman etmemiş kadınların varlıklarının zikredilmesi(2) ve ekonomik yönden Hatice annemizin sevgili eşi olan Rasûlullah Efendimize bağımlı olmaması, onun, İslâm’ı sadece Peygamber hanımı olduğu için kabul etmiş olabileceği ihtimalini ortadan kaldırır. Yani annelerin annesi Hz. Hatice (r.anhâ) validemiz, kendi istek, irade ve ferasetiyle İslâm’la şerefyâb olmuştur.
Hz. Hatice annemizin Rasûlullah Efendimizi bütün güzel ahlâkı ve mükemmel kişiliğiyle yakinen tanıması, asla yalan söylemeyeceğine inanması, semavi dinler hakkında bilgisine güvendiği amcasının oğlu Varaka b. Nevfel’in(3) O’nun Peygamber olduğunu söylemesi(4) ve Mekkeli inanmayanların peygamberlik dışında ona isnat ettikleri sihirbazlık,(5) şairlik,(6) delilik,(7) gibi özellikleri taşımadığını bilmesi, O’nun İslâm’ı hemencecik kabul etmesinin en önemli sebepleri olarak kabul edilebilir.
Vahyin ilk geldiği sıralarda Peygamber (s.a.v.) Efendimiz eşine: ’Ey Hatice! Bana ne oluyor? Gerçekten Ben canımdan korktum.’ der ve başından geçenleri anlatır. Hz. Hatice annemiz de O’na: ’Öyle deme, sevin! Allah’a yemin olsun, Sen akrabanı gözetir, doğru söyler, güçsüzlerin yükünü yüklenir, kazandırır, misafir ağırlar, doğruların yardımcısı olursun.’ diyerek kocasına güvenini, daha işin başında ortaya koyar.(8)
Hz Hatice annemiz İslâm’a girdikten sonra, onun Peygamber Efendimizden olan kızları: Rukiyye, Zeynep, Ümmü Gülsüm ve Fatıma da Müslüman olur.(9) Diğer taraftan, Hz. Hatice annemizin önceki kocası Atik b. Aiz Abdillah’tan olan kızı Hind de İslâm’a girer.(10) Yine Hz. Hatice annemizin yeğeni Ümeyme’nin ve kızının Müslüman oldukları rivayet edilmektedir.(11)
İslâm’ın kadınlar arasında kolaylıkla yayılmasının sebepleri arasında, Hz. Peygamber’imizle akrabalığın önemli bir yeri olduğu anlaşılmaktadır. Hz. Peygamber (s.a.v.), Kur’ân’ı tebliğ etmekle görevlendirildiği zaman, bu işe akrabalarından başlaması yolundaki ilâhî emri(12) yerine getirirken Safiyye bin Abdil Muttalib ve kendi kızı Fatıma’ya tebliğde bulunması dikkat çekicidir.(13)
Abdullah b. Abdilmuttalib’i evliliğin baharında kaybeden kız kardeşleri, yeğenleri Muhammed (s.a.v.)’i onun yerine koyarak seviyorlardı denilebilir. Safiyye bint Abdilmuttalib’in, hem Hz. Peygamber Efendimizin halası, hem de Hz. Hatice annemizin akrabası olmasının, O’nun İslâm’ı kabul etmesinde önemli etkisi olduğu söylenebilir.
Hz. Peygamber’in halalarından Abdulmuttalib’in kızları Erva, Atike ve Umeyme’nin İslâm’ın geldiği devrede yetiştikleri ve Müslüman oldukları rivayet edilmektedir.
Peygamber Efendimizin İslâm gelmeden önce ölen halası el-Beyza (Ümmü’l-Hakim) bin Abdilmuttalib’in kızları Sa’da bin Küreyz ve Erva bin Küreyz’de İslâm’a girmişlerdir.(14) Ümeyme bin Abdulmuttalib’in kızları Hamne bint Cahş ve Zeynep bint Cahş anneleri gibi Müslümanların yanında yer alırlar.(15)
Kadınların İslâm’a girmelerinin sebeplerinden bir diğeri de onların psikolojik yapılarıdır, denilebilir.(16) Mekke devrinde evinin yanında yaptığı mescidde Kur’an okuyan Hz. Ebu Bekir’i dinlemeye gelen Mekkeliler, inanmayanlar arasında kadınların da bulunduğunu ve onların erkeklere göre Kur’an’dan daha çok etkilendikleri fark etmiş olmalarındandır ki Hz. Ebu Bekir’in hakkında ’...kadınlarımızı ve çocuklarımızı fitneye düşüreceğinden korkuyoruz....’ dedikleri rivayet edilmektedir.(17)
Hz. Peygamber Efendimizin amcası Ebu Talib’in eşi Fatıma bint Esed’in, kocasının ölümünden sonra İslâm’a girdiği ve diğer amcası Abbas’ın hanımı Lubane bint el-Haris’in ise Hz. Hatice annemizden sonra Müslüman olan ilk kadın olduğu(18) söylenmektedir.
İslâm’ın ilk yıllarında Müslüman olan hanım sahabelerin isimleri şöyle sıralanmıştır:
- Hz. Hatice: Peygamber Efendimizin ilk hanımıdır.
- Lubane bint el-Hâris: Peygamber Efendimizin amcası Hz. Abbas’ın hanımımıdır.
- Rukiye, Zeynep, Ümmü Gülsüm, Fatıma: Peygamber Efendimizin kızlarıdır.
- Ümmü Seleme bint Ebî Umeyye
- Leyla bint Ebil Hamse
- Sehle bint Emr
- Ümmü Gülsüm bint Suheyl b. Amr
- Fatıma bint el-Hattab: Hz. Ömer’in kız kardeşidir.
- Cariye bint Amr
- Esma bintü Umeys (Cafer b. Ebi. Talib’in hanımı)
- Remle bint Ebi Avf
- Selma bint Umeys: Esma bint Umeys’in kız kardeşidir. Onunla beraber Müslüman olmuştur.
- Selma bint Sahr: Hz. Ebu Bekir’in annesidir.
- Sumeyye: Ammar b. Yasir’in annesidir ve İslâm’ın ilk şehit kadın Sahabi’sidir.
- Ümmü Eymen: Peygamberimizin dadısıdır.
- Safiyye binti Abdulmuttalib: Efendimiz (s.a.v.)’in halasıdır.
- Zinnire
- Esma bint Ebî Bekir: Hz. Ebû Bekir (r.a.)’in kızı ve Hz. Âişe annemizin kız kardeşidir.
Kaynaklar:
1. İbn İshak, es-Sîre 120; et-Tahrîm, 66/10; 2. El-Kelbî, Cemheretü’n- Nevebî, s.68, 75; 3. İbni İshak, a.g.e., s.94; 4. el-En’am, 6/7; 5. el-Enbiya, 21/5; 6. et-Tekvir, 81/22; 7. Buhârî, Sahih, VI/88; 8. el-Halebî, İnsanu’l-Uyun, I/431; 9. Ed-Diyarbekrî, Tarihu’l-Hamis, I/263; 10. İbni Sa’d, Tabakat, VII/256; 11. eş-Şuara, 26/214; 12. Müslim, Sahih, I/193; 13. İbni Sa’d, a.g.e., I/94, 95; 14. İbni Sa’d, a.g.e., VIII/42, 43, 44, 44, 45, 46, 229; 15. Yrd. Doç. Dr. Savaş, Rıza, Bütün Yönleriyle Asrı Saadette İslâm, 4/237; 16. el-Halebi, a.g.e., I/484-485; 17. İbni Sa’d, a.g.e., 277; 18. Yrd. Doç. Dr. Savaş, Rıza, a.g.e., 4/238.
İslâm'la Şereflenen İlk Müslüman Kadınlar
Özlenen Rehber Dergisi 29. Sayı
tebrikler yazınız için. güzel bi çalışma olmuş. Ayşegül hanım, aleviler müslüman değil mi ki; böyle bi tepki verdiniz? siz de müslümansınız. gocunmayın,övünün lütfen
yazınızı okudum ve çok memnun oldum islamı daha çok daha ve daha fazla anlamamız ve yaşamamız için ALLAH hepimize yardım etsin AMİN
yazınız çok güzel doğacak kızım için sümeyye ismini düşünmüştüm ve araştırma yapıyordum yazınızı okudum çok hoşuma gitti ama ayşegül arkadaşımızın yorumu anlayamadım.Allah cümlemizin yardımcısı olsun
her şey çok güzel ama tabikide aleviler için hiç güzel değil sizleri tebrik eder daha başarılı olmanızı şans dilerim allaha emanet olun