Bu çalışmayı hazırlamamızdaki amacımız, özellikle ibadetle ilgili olarak tartışma gündeminde bulunan konular hakkında bilgi vermektir. Rasûl-i Ekrem (s.a.v.) bir hadisinde şöyle buyuruyor: ’Sizin fetvaya en cüretkâr olanınız ateşe de en cüretkâr olanınızdır.’ Biz de bunu göze alamayacağımız için âlimlerin verdiği fetvaları araştırıp sizlere aktaracağız. Sizlere aktaracağımız fetvalarda Hanefî âlimlerinin içtihatları doğrultusunda sorulara çözüm bulacağız; ancak bazı konularda cevabın tam anlaşılması için farklı mezhep âlimlerinin farklı görüşlerine de yer verdik.

Soru: Kolonya abdesti bozar mı?
Cevap: Öncelikle şu belirtilmelidir ki; abdestin bozulması tamamen insanın vücudundan bir şey çıkmasına bağlıdır; ancak insanın üzerinde veya elbisesinde pis bir madde varken namaz kılmak caiz değildir. Elmalılı Hamdi Yazır, İmâm-ı Âzam’ın görüşüne dayanarak şunları söylüyor: ’Üzümden yapılan şarabın ve şaraptan üretilen şampanya gibi içecekler pistir. Üzerine veya elbisesine bulaşan kimse onu temizlemedikçe namaz kılamaz. Fakat üzüm şarabından yapılmayan ispirto, kolonya vb. şeylerin içilmesi haram olsa da bunların bedene ve elbiseye bulaşması namaza mani değildir. Dolayısıyla namaza mani olmadığı ve vücuttan çıkmadığı için abdesti de bozmaz.(1)

Soru: Krem abdest geçirir mi?
Cevap: Bilindiği üzere abdestin sahih olabilmesi için suyun deriye teması şarttır. Buna mani olan şey abdeste de manidir. Özellikle yağlı bazı kremler vardır ki sürülür sürülmez eller suya değse, deri üzerinde su damlacıkları oluşur. Ancak bir müddet beklenirse deri kremi emer. Böyle durumlarda ya kremi sürdükten sonra biraz bekleyip abdest alınmalı ya da abdestten sonra krem sürünülmelidir.(2)

Soru: İğne yaptırmak abdesti bozar mı?
Cevap:: Eğer iğne yapılan yerden kan vs. çıkmazsa abdest bozulmaz. Aksi olduğunda abdest bozulur.

Soru: Çocuk kusmuğu ile namaz kılınır mı?
Cevap:: Kusmuk ister yemek olsun ister su olsun necistir (pistir). Temizlenmeden namaz kılınmaz.

Soru: İnce elbise veya başörtüsü ile kılınan namaz geçerli midir?
Cevap:: Namazda örtünmenin ölçüsü, elbisenin; avret sayılan yerleri, başkasına göstermemesi ve vücûdun rengini belli etmemesidir. Kadınlar için namazda avret; bileklere kadar eller, yüz ve aşık kemiklerine kadar ayakların dışındaki tüm bedenin kapalı olmasıdır.

Eğer elbise veya baş örtüsü altını gösterecek kadar ince ise namaz caiz değildir. Çünkü örtünme bununla yeterli olmaz. Eğer rengi örter hacmi belirtirse, mekruh olmakla beraber namaz geçerlidir. Çünkü örtü kalın dahi olsa bundan kaçınmak mümkün değildir. Elbisenin vücut hatlarını belli edecek kadar dar olması, avreti örtmediğinden değil, fitne ve fesada sebep olacağından dolayı haramdır; ama namaza engel değildir. Ancak şunun altını çizmek gerekir: namazda örtünme ile namaz dışında örtünmenin sınırları farklıdır. Namazda tesettürün de en güzel bir şekilde olması daha hoş bir davranıştır.(4)

Soru: Kadın namaz kılarken çorap giymese namazı olur mu?
Cevap: Hanefî âlimlerinin âyet ve hadisleri anlayışına göre kadının elleri ve yüzü avret değildir. Yani eller ve yüz açık namaz kılınabilir. Ancak, ayaklar konusunda ihtilaf vardır. Ebû Hanife’ye göre ayak da avret değildir ve aşık kemiklerinden aşağısının açık olması namaza mani değildir. Ancak, hanımlar çorapsız namaz kılarken rükuya eğilince, arkadan bacaklarının açıldığını fark edemiyorlar. Onun için özetle söylemek gerekirse, çorapsız namaz caizdir; ama çorapla kılınması daha evladır.(5) Zira çorap giyilmediği taktirde, özellikle namazın rüku ve secdesinde her an ayakların aşık kemiğinden yukarı kısmı açılabilmektedir.

Soru: Kadınlar bağda, tarlada, piknik yerlerinde namazlarını oturarak mı kılmalıdırlar?
Cevap: Hayır namazı oturarak kılması caiz olmaz; Çünkü kıyam, namazın farzlarındandır. Ve yapması gereken öncelikle tesettürü gereğince yerine getirmektir. Namazlarını hassasiyetle eda eden bir bayanın aslen, her yerde tesettüre dikkat etmesi de gerekir.

Ayrıca tesettürün şartını da bilmek gerekir:

1. Elbise vücudu gösterecek şekilde ince olmamalıdır.
2. Vücut hattını belli edecek şekilde dar olmamalıdır.
3. Dikkat çekecek şekilde süslü ve renkli olmamalıdır.
Fakat bağ, tarla vb. yelerde bulunup da her hangi bir nedenle tesettürü sağlayamamış olanlar, yine de; kapalı, çardak benzeri bir yer yapıp, kapalı ya da görünmeyen bir yerde kılmaya çalışmalıdır.

KAYNAKÇA:
1. Hanımlara Özel İlmihal, Kadın ve Aile Yay.
2. Faruk Beşer, Hanımlara Özel Fetvalar.
3. Rauf Pehlivan,Büyük Kadın İlmihali.
4. Halil Günenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar.
5. İsmail Mutlu, İslâm’da Helaller ve Haramlar.