Fıkıh Rehberi
Sorular & Cevaplar
İlahiyatçı, İslam Hukuku mezunu hocalarımız tarafından Kur'an ve Sünnet ışığında sorularınız cevap buluyor
Soru Detayı
Cevaplandı
Soru:

Kendisi için aldığı kurbanlık hayvana, sonradan başka kişileri de ortak etse caiz olur mu?

bir kimse kurbanlık için yetiştirdiği veya satın aldığı büyük baş hayvana, kendisinden başka altı kişiyi ortak etse caiz olur mu? İhtilaftan kurtulmak için nasıl davranmalıdır?

Soru Tarihi : 19.03.2009 Soran: ahmet / çankırı

Cevap:
Bir kimse büyük baş bir hayvanı kendisi için kurban kesmek üzere satın alır, sonra altı kişiyi ortak ederse, istihsanen sahihtir, ama mekruhtur.

Bu konuda bazıları zenginle fakir arasını ayırmıştır.

Yani: Zengin, yani kendisine kurban vacip olan kimse, kendisi için kurban etmek üzere aldığı büyük baş bir hayvana, başka altı kişiyi ortak etmesi geçerlidir. Çünkü zenginin almış olduğu bu hayvan kesim için muayyen değildir.

Bununla birlikte yine başkalarını ona ortak etmesinde kerahet vardır. Zira aldıktan sonra başkalarını ortak etmesinde vaadine muhalefet vardır, çünkü bu hayvanı satın almakla onu Allah için kurban etme vaadinde bulunmuştur.

Fakihler, 'Eğer zengin bir kimse büyük baş bir hayvanı kurban için alır sonra da başkalarını ortak ederse uygun olan, ortaklardan aldığı hisselerin paralarını sadaka olarak vermesidir.' demişlerdir.

Fakir, yani kendisine kurban vacip olmayan kimse, kurban için büyük baş bir hayvan alsa, başkasını ona ortak etmesi caiz değildir. Zira fakir onu kurban için almakla onu kendisine gerekli kılmıştır. Çünkü fakirin kurban için almış olduğu hayvan, kurban için taayyün etmiştir, başkasını ortak edemez. Eğer böyle yaparsa aldığı paraları sahiplerine geri öder. İhtilaftan kurtulmanı yolu: İhtilaftan kurtulmanın yolu; ortaklı kurban kesecek kimselerin, kurban almadan önce ortak olmalarıdır. Eğer alış sırasında başkalarını ortak etme niyeti yoksa, fakat kendi nefsine de gerek kılmamışsa veya başta ortaklığa niyet etmişse o zaman başkalarını ortak etmesi caizdir. (İbn-i abidin, Kurban Bahsi; el-İhtiyar, Kurban Bahsi; Fetevayi Hindiye, Kurban Bahsi)

1) O kimse deveyi ya hassaten kendisi için satın alır yahut

2) Niyetsiz satın alır da sonra kendisi için tayin eder.

3) Yahut niyetsiz satın alır, kendisi için tayin de etmez.

4) Yahut ortak olmak niyetiyle satın alır.

5) Yahut altı kişiyle birlikte;

6) Veya onların emriyle kendisi satın alır. Binaenaleyh şarihin, İbadet niyetiyle satın alınan demesi, mutlak şekliyle sahih değildir. Bu söz, ilk iki suretten geri kalan şekillere mahsustur. Lakin bu tafsilatın fakire yorumlanması gerekir.