Her kim, Âlemlerin Rabbi’nin, kendi Rabb’i olduğuna inanır ve ikrar ederse, inandığı ve ikrar ettiği şeyde sebat ve istikamet sahibi olması gerekir. Kalbi ile tasdik edip dili ile ikrar edenler, inandım dediği Rabbi’ne şükretmesi, O’nu övmesi, tüm yaşam fonksiyonları ile hayırlı işlere yönelmesi, ikrar ettiği Allah (c.c.)’ya tam manası ile îman etmesi gerekir. Böyle olmakla Müslüman, kalbini ve azalarını birbirine uymayan yanlış düşünce ve amellerden korumuş olur.
En güzel ve en mükemmel istikamet, gerçek manada yasaklardan uzak durmak ve Allah (c.c.)’nun emirlerine uymakla olur. Yüce Allah (c.c.), bütün işlerde eşitlik ve normal yönlerin gözetilmesini, ifrat ve tefrite yer verilmemesini emretmiştir.
Allah (c.c.) Kur’ân-ı Kerim’de sevgili Habîb’ine şöyle buyurmuştur: ’(Habîb’im!) Emrolunduğun gibi istikamet sahibi ol, Seninle birlikte tövbe edenler de istikamet sahibi olsunlar.?(1)
Bu âyet-i kerimeden açıkça anlaşılacağı üzere, Allah (c.c.) Sevgili Peygamber’imizden üzerinde bulunduğu istikamette sebat etmesini istemektedir. Ve kendine bağlı ümmetin dahi kesinlikle istikamet sahibi olmasını emir buyurmaktadır. Bu ilâhî fermana uyanlara ise Allah (c.c.) şu âyet-i kerime ile müjde vermektedir: ’Şüphe yok o kimseler ki, ’Rabb’imiz Allah’tır.’ dediler, sonra da istikamette bulundular, onların üzerlerine melekler ineceklerdir. (Onlara): Korkmayın ve mahzun olmayın ve size vaat olunmuş olan cennet ile müjdelenin (diyeceklerdir).?(2)
İstikamet sahibi olup ilâhî müjdelerle Allah (c.c.) tarafından övülen bu sâlih insanların aksine, istikametten uzak kendi heva ve heveslerinin kölesi olmuş bedbaht insanlara Allah (c.c.) Kur’ân-ı Kerim’inde: ’?Kendilerini iyi bir halde olduklarını zannedenler, dikkat edin onlar yalancı (aldanmış)’ların ta kendileridir.?(3) buyrulmaktadır.
Bütün gayenin Şer-i Şerif olduğunu ve bunun dışında aranacak, heves edilecek bir şey bulunmadığını, Allah (c.c.) rızasının ve bütün marifeti ilâhîyeyi elde etmenin ancak Kur’an ve Sünnete ittibâ ile mümkün olduğunu ısrar ve tekrarla beyan eden İmam-ı Rabbani (k.s.); şeraitin ilim, amel ve ihlâstan meydana geldiğini, bu üç şeyi hakkıyla gerçekleştirenin Hakk’ın rızasına ulaşacağını, Hakk’ın rızasının ise bütün dünyevî ve uhrevî saadet ve lezzetlerden daha büyük olduğunu hususen arz etmiştir.(4)
İmam Birgivî (k.s.) Hazretleri ise istikameti tarif ederken: ’İstikamet, bütün vaatlere vefa göstermekten ibarettir.? buyurmakla bu mevzua kapsamlı bir açıklama getirmiş oluyor.
İstikamet başka bir yönüyle, îmanı açığa çıkarmak, dil ile ikrar etmek, farz namazları kılmak, zekat vermek, ramazan orucunu tutmak ve Beytü’l-Harem’i haccetmektir. Başka bir ifadesi de şudur: Allah (c.c.) ve Rasûl’üne (s.a.v.) tâbi olmak, Allah (c.c.)’ın emirlerini ve Rasûlullah (s.a.v.) Efendimizin sünnet-i seniyyelerini azamî yaşamak ve insanlara yaşatmak.
Abdullah Farukî el-Müceddidî (k.s.) Hazretleri de, sorulan bir soru üzerine istikamet mevzuunda şu veciz ifadeleri buyurmuşlardır: ’Bizim yolumuz uçmak kaçmak değil, dosdoğru Kur’an ve Sünnet’i yaşamak yoludur.? demiştir. Zamanımıza şöyle bir bakacak olursak istikamet sahibi olmanın çok zor olacağı aklımıza gelebilir. Bir insanın hem îman sahibi olup hem de Allah’ın (c.c.) yasakladığı haramlarla iştigal ederek istikamet sahibi olamayacağı bir gerçektir. Bir kişinin tek başına doğru yolu bulması güçtür. Bu nedenle insanlar kendi zamanlarında yaşayan Rasûlullah (s.a.v.)’ın varisleri olan gerçek Hak dostlarını bulmalı, onların o eşsiz gönül deryasından akan hikmet pınarlarından beslenerek, kendini Allah (c.c.) ve Rasûlullah (s.a.v.) Efendimizin ahlâkı ile bezemelidir. Nasıl ki bir gül bahçıvan tarafından bakıldığında güzel bir hâl alıyorsa, bizler de o Allah (c.c.) dostlarına teslim olarak güzel bir istikamet sahibi olma yolunda çalışmalıyız.
Yolumuz istikamet üzere, sonumuz da Allah (c.c.) ve Rasûlullah (s.a.v.)’in müjdesi üzere olsun?

Kaynakça:
1. Hud, 11/112.
2. Fussilet, 41/30.
3. Mücadele, 58/18.
4. Mektûbât-ı Rabbânî, 36. Mektup.