Özlenen Rehber Dergisi

79.Sayı

Kitabiyat...

Abdurrahman ÇALIŞKAN Özlenen Rehber Dergisi 79. Sayı
Ömür kısa, menzil uzun, yol zorluklarla mücehhez. Kulluk latif, nusret eşsiz, başarmak en âli maksada müyesser olmaktır…
Hakiki kul seçicidir. En temizi, en güzeli ve vuslata en çabuk erdireni seçmek seçkinliktir. Ey lütfu bol, rahmeti engin Rabbimiz! Biz naçiz kullarını, kurbiyetinle şerefyâb kıldığın seçkin dostlarınla rızıklandır…
Güzelliği, bütün haşmet ve letâfetiyle batmayan bir güneş misali mahbublarının gönül aynalarına yansıyan Kemâl-i Hüsn-i İnsânî es-Seyyid Hz. Abdülkâdir Geylânî (k.s.) efendimiz kıyâmete dek bütün Hakk erenlerine rehber olmuştur. Kulluğu ondan dinleyen, aşkı, sevdayı onun bâdesinden yudumlayan, cehd ve fazileti en nadide buhurdanlıkların esrarlı tütsülerinden koklamak isteyenlere bir iklim-i aşktır Şâh-ı Bâzû Geylânî (k.s.) efendimiz.
Padişah huzuruna çıkmak, saray ehlinin edebine bürünmeyi gerektirir. Hak bülbüllerinin meclislerinin kapıları ardına dek açılsa da, nağmesi kargaların sedası olanlar o fezada kanat çırpmaktan hayâ edecektir.
* * *
Ey Sultân-ı Sırr-ı Yezdân! O latif gönlüne, ağırlık veren kasavet ve vücut kalemizi teslim almış masiyet karanlıklarıyla geldik kapına. Himmet et, yetiş, bu nâçarın imdadına. Razıyız kapında kölen olmaya…

* * *
Seyyid Abdülkâdir Geylânî (k.s.) efendimizin nûr yolu bütün dünyaya yayılmış, onun emsalsiz kemâli, onu seven sevmeyen herkes tarafından, gerek kendi devrinde, gerekse kendisinden sonraki zamanlarda hüsn-ü kabul görmüştür. Yolu Şeriat-ı Garra, hâli Sünnet-i Seniyye’yi ihyâ, nesebi Habîbullah Mustafa (s.a.v.), nasihati gönüllere şifa, kerâmetleri nâm-ı cihândır. Mübarek irşat sofrasından binler rızıklanmıştır. O Hakk Azze ve Celle’nin muradıdır. Aşk ile gelmiş kemâl ile Rabbine kavuşmuştur.
Onu daha çok tanımak ve istifade etmek isteyip de mevcut müellefatını kütüphanemiz ve gönlümüzün en nadide köşesinde cem etmek arzusuyla giriştiğimiz bu araştırmamızda gönüllerimizi rahmet pınarlarıyla suvaran birçok incelik ve fuyuzât ile karşılaştığımızı da paylaşarak bu araştırmamızdan çıkan şu sonucu siz okurlarımızla paylaşmak istiyorum:
Hz. Abdülkâdir Geylânî (k.s.) efendimizin müellefatı üzerinde yerli yabancı birçok çalışma yapılmıştır. Sadece, eserlerin aslından farklı dillere tercüme ile yetinenler olduğu gibi eserlerinin farklı kütüphanelerdeki muhtelif yazma nüshaları karşılaştırarak tahkikini yapan, şerhler hazırlayan, hayatı, kültürel çevresi, yolu, medrese ve ribatı vb. hakkında gayet güzel çalışmalar yapanlar da olmuştur. Eserleri;
a- Nesirler
b- Manzumlar
c- Menakıpnameler
olmak üzere tasnif edildiği gibi diğer bir tasnife göre ise;
a- Kendisine ait olan telifatı,
b- Hakkında yapılan çalışmalar,
c- Menakıpları olmak üzere üç ana gurupta incelemişlerdir. Bunlar da:
- Aslı Arapça olup da henüz dilimize tercümesi yapılmamış olanlar,
- Aslı Arapça olup da henüz dilimize sadece bazı kısımları tercüme edilmiş olanlar,
- Arapça’dan Türkçe dışındaki bazı dillere (örneğin batı dilleri) tercümesi yapılanlar,
- Yabancı dillerde çalışılanlar,
- Osmanlıca ve Türkçe yapılan çalışmalar ve
- Türkçemize kazandırılanlar olarak sıralanabilir.
Sevenleri için hemen burada zikretmek gerekirse, Prof. Dr. Dilaver Gürer’in kaleminden ’Abdülkâdir Geylânî Hayatı, Eserleri, Görüşleri’ adlı çalışma, Hz. Pîr (k.s.) hakkındaki eserlere dair en derli toplu ve geniş bilgileri bulabileceğimiz güzel bir eserdir.
Biz bu çalışmamızda ise Hz. Pîr (k.s.)’e nispet edilen eserlerin kim tarafından Türkçemize kazandırıldığı ve hangi yayınevinden ulaşılabileceği konusunda çok muhtasar bilgiler vermeye çalışacağız. Ayrıca Hz. Pîr (k.s.)’e nispet edilen bir çok eserin ayrı müstakil birer kitap değil de bir eserin içinde toplanmış risaleler halinde olduğuna işaret ederek mezkûr eserlere hâlihazırda en geniş anlamda ulaşabilmeyi ve eserlerden en güzel bir şekilde istifadeye katkı sağlamayı amaçladık. Ancak eserlerin geniş geniş tanıtımını bu çalışmamıza dâhil etmeyeceğiz.
En güzeli ise, selîm bir kalp ile ve bütün varlığımızla Evliyâlar Sultanı’na yönelip eserlerini onun huzurunda, sohbetini, feraset, azimet, takva, teslimiyet ve aşk kulağıyla dinleyerek okumaktır. Himmet ve dualarına muhtaç olduğum bütün ehl-i kalbin re’yi budur sanırım…
Selâm, ’İslâm’da Zikir ve Râbıtâ’ adlı güzide eserinde özel bir bölüm ayırarak Hz. Pîr Seyyid Abdülkâdir Geylânî (k.s.) Efendimiz’i yâd eden, Gavs-ı Geylânî Efendimiz onuruna anma törenleri tertip edip muhibbâna aşk, edeb ve irfan tarikinin yolunu talim buyuran Rahmetli Efendimiz Hz. Abdullah Fârûkî el-Müceddidî (k.s.) ile onun kurbiyet dergâhı olan mübarek sadrından Kâdirîlik neşvesini tadan sâdık-ı yârânına olsun...

TÜRKÇE MATBU ESERLER
A- NESİRLER (SOHBETLER, TELİFLER, DERLEME VE MEKTUPLAR)

1. El-Fethu’r-Rabbânî ve’l-Feyzu’r-Rahmânî:
Hz. Pîr’in sohbetlerini geniş bir kâtip ekibinin not tuttuğu (Heyetin başında Hz. Pîr’in oğlu Şeyh Abdürrezak vardır) ve vaazdan sonra notların karşılaştırılarak derlendiği, eserlerde kaydedilmektedir. İşte bu nâdide eser 1150-1152 yılları arasında medresesi ve Ribatındaki vaazlarının mürîdânı tarafından yapılan derlemelerinden oluşur. 62 bölümdür. Yaman Arıkan tercümesinde olduğu üzere bazı nüshalarında eserin sonunda Hz. Pîr (k.s.)’in vefatı anında oğullarına yaptığı vasiyyetinden havi bir bölüm vardır. Bazı eserlerde ’Vasiyyet’ adıyla ayrıca istinsah edilmiştir.
 Abdülkâdir Akçiçek tercümeli ’el-Fethu’r-Rabbânî - İlâhî Armağan’ adıyla Bedir Yayınevi’nden,
 Dr. Sıtkı Gülle tarafından ’Huzur Sohbetleri’ adıyla Huzur Yayınevi’nden,
 Yaman Arıkan tarafından ’Abdülkâdir Geylânî’nin Sohbetleri’ adıyla Uyanış Yayınevi’nden,
 Osman Güman tarafından ise ’el-Fethu’r-Rabbânî – Âlemlerin Anahtarı’ adıyla ise Gelenek yayınlarından 2004’de neşredilmiştir.
2. El-Gunye li Tâlibî Tarîki’l-Hak:
Eser, ilmî bir ciddiyet içinde elen alınan telif bir eserdir. İtikat, ibadet ve ahlâk konuların ele alır. Bu nadide eseri Hz. Pîr (k.s.), müntesip olduğu Hanbelî fıkhı üzerine hazırlamıştır. Tasavvufî konuları ise en yüksek seviyede ele alınır.
 II. Abdülhamit Hân’ın katiplerinden Süleyman Hasbi; ’Umdetü’s-Salihîn fi Tercümeti Günyeti’t-Talibin’ adıyla Osmanlıcaya çevirmiş, İstanbul Osmaniye Matbaası, H. 1330’de neşredilmiş,
 Faruk Meyan tarafından ’Gunyetü’t-Talibîn - İlim ve Esrar Hazinesi’ adıyla 1 ve 2 cilt olarak Türkçeye çevrilmiş, Çelik Yayınevi’nde yayınlanmış,
 Abdülkâdir Akçiçek tercümeli ’Gunyetü’t-Talibîn’ adıyla da Bedir Yayınevi’nden neşredilmiştir.
3. Âdâbü’s-Sülûk ilâ Menâzili’l-Mülûk (el-Fütûhu’l-Ğayb):
’El-Behçetü’l Esrâr fî Me’dine’l-Envâr’ın kenarında mestur olup167 sayfadır. Hz. Pîr’in sohbetlerinin oğlu Abdürrezzak tarafından derlenmesiyle oluşmuş bir eserdir. İptidadan nihayete seyr-i sülûk ve ötesinin en beliğ, veciz ve en tesirli bir hitap tarzıyla anlatıldığı bir irşat rehberidir. Okuyanların kendisini alamadığı, kendisini ve Rabbini tanımak murad edenlerin lahde kadar başucu kitabı yaptıkları bir eserdir. Eserin bazı neşirlerinin sonunda da nesebi (9 sayfa), soy şeceresi ve vefatı yer alır. 78 başlık altında birbirinden güzel nasihat içerir.
1. Yeni Arapça baskılarından elimizde Mısır/Kahire baskılı 16,5 X 24 ebadında ve 168 sayfadır. Tahkikli eserin ön tarafında Muhakkik’in 16 sayfa olarak mukaddimesi bulunmaktadır. Ardında ise 18 sayfa tutarında ’Vasiyyeti’ ve bazı manzumları yer alır.
2. Abdülkâdir Akçiçek tarafından ’Fütuhu’l-Ğayb’ adı Alperen Yayınevi’nden,
3. Abdülvehhab Öztürk tarafından ’Tasavvuf Yolu, Başı ve Sonu’ adı ile Sultan Yayınevi’nden,
4. İlyas Aslan ve Derya Çakır tarafından, ’Şerhu kelîmât min Fütûhi’l-Ğayb’ adıyla (İbn-i Teymiyye şerhli nüshası - Câmîu’r-Resâil içinde s. 71-189) tercüme edilerek Gelenek Yayınlarından 2003’te Türkçemize kazandırılmıştır.
4. Cilâü’l-Hâtır Fî’l-Bâtın ve’z-Zâhir (Min Kelâmi Şeyh Abdilkadir):
Türkçe’ye ilk defa ’Cilâü’l-Hâtır’ adıyla Pof. Dr. Dilaver Gürer tarafından tercümesi yapılmış ve Gelenek Yayıncılık neşretmiştir. Bu eser de ’El-Fethu’r-Rabbânî ve’l-Feyzu’r-Rahmânî’ gibi müstakil bir derlemedir. Hz. Pir Efendimizin bu vaazlarını derleyen talebelerinin kimler olduğu bilinmemektedir. TDV Ansiklopedisi’nde Prof. Dr. Süleyman Uludağ Süleymaniye ktp. Bağdatlı Vehbi nr.: 685’deki nüshayı esas alarak Cilâü’l-Hâtır hakkında ’el-Fethu’r-Rabbânî’nin 57 ve 59. mektuplarıdır’ demiştir ki bu doğru değildir. Zira eser hacim olarak bu iki mektuba göre çok çok geniştir. Ancak dikkatlice mütalaa edilince Süleyman Uludağ’ın bu tespitinin sadece eserin ilk 8-10 sahifesi için söz konusu olabileceği görülmektedir.
1. Klasik Tasavvuf Kaynakları I, Dilaver Gürer, ’Abdülkadir Geylânî (k.s.) Hayatı, Eserleri, Görüşleri’ Sûf yayınları, s.159.
5. Sırru’l-Esrar ve Mazharu’l-Envar fî Mâ Yehtâcü İleyhi’l-Ebrâr:
Hz. Pîr (k.s.)’e nispet edilen eserlerden biridir. Eser, tasavvufî konuların işlendiği yirmi dört bahisten oluşur. Eserin muhtevası ve içerisinde kullanılan kaynaklar göz önüne alınarak yapılan araştırmalara göre, Sırru’l-Esrâr’ın Abdülkâdir Geylânî hazretlerinin vaaz ve görüşlerinden istifade edilerek kendisinden sonra hazırlanan bir derleme eser olduğu da söylenmektedir.
Eser; halvet, uzlet, zikir, ru’yet ve namaz, oruç, hacc, zekât vb. birçok konulara dair verdiği bakış açısıyla özellikle Kâdirî tasavvuf yolunda terakkiye talip olan okurlarımız için çok istifade edecekleri bir eser olduğunu söylemeliyiz.
 Abdülkâdir Akçiçek’in ’Sırru’l-Esrâr – Ötelerden Haber’ adlı tercümesi Bahar ve Alperen yayınlarından neşredilmiştir.
 Mehmet Eren’e ait tahkikli tercüme ’Sırru’l-Esrâr – Sırların Sırrı’ ise Gelenek yayınlarından neşretmiştir.
6. Mektûbât:
Hz. Pîr’in bu mektupları kime yazdığı hakkında kesin bir bilgi olmamakla beraber eserin farklı neşirlerinin mukaddimelerinde ve hakkında yapılan çalışmalarda verilen bilgilere göre; oğullarına, müntesiplerine veya İran Meliki Sencer’e bir rivayet göre de Seyyid Ahmed er-Rufâî (k.s.) hazretlerine yazmıştır. Aslı Farsçadır. Önce Arapçaya, Arapçadan da Türkçeye çevrilmiştir.15 mektuptan oluşur. Muhtevası tasavvufun yüksek konularıdır. 285 âyetin de ledünnî tefsirinin yapıldığı mektuplar edebi açıdan da çok zengin bir üslupla yazılmıştır.
Eseri okurken acele etmemek, Kur’an ve insan arasında var olan bağın Hz. Pîr’in lisanıyla nasıl vuzuha kavuştuğunu görmeye çalışmak istifadeyi artıracaktır. Evet, eseri bitiren bir insanda öyle sanıyorum ki, daha evvel kendisinin Kur’ân’ı gereği gibi okuyup anlayamadığı ve Hz. Pîr’in nazarıyla Kur’an ve Sünnet’e yeniden dört elle sarılmak gerektiği kanaati hâsıl olmaktadır.
Eserin farklı tercüme ve şerhlerinden bazıları şunlardır:
 Seyyid Hüseyin Fevzi Paşa ’Mektûbât-ı Geylânî’ adlı tercümesini Bekir Uluçınar sadeleştirmiş. Uluçınar ve Kitsan Yayınları tarafından neşredilmiştir.
 Refet Süleyman Paşa’nın tercümesinden yararlanarak Abdülkâdir Akçiçek ’Onun Mektupları’ adıyla Bahar Yayınları’ndan neşretmiştir.
7. Es-Sirâcü’l-Vehhâc fî Leyleti’l-Mi’râc / Miraç Gecesinde Doğan Güneş
Peygamberimizin yüceliğini konu edinen küçük bir risaledir. Tercümenin başında eser ve Abdülkâdir Geylânî hazretleri hakkında bilgiler verilmiştir. Bazı araştırmacıların eser için; ’el-Gunye li-Tâlibî Tarîki’l-Hakk’ın Miraç bölümünden ibarettir’ görüşü isabetli değildir.
Elimizdeki Osmanlıcası: 17 x 11,5 ebadında, 50 sayfa (H. 1313) Ahmet Muhtar Tercemelidir:
Önemli Not: Bu eserde ayrıca, Arapça Hz. Pîr’e âit ’Mirâcü Letîfü’l-Meânî’ ile Osmanlıca yine Ahmet Muhtar tercümeli Kutbu’l-Arifîn Seyyid Ali bin Vefâ’ya ait ’Meârîcü’s-Seb’a’ bulunmaktadır.
„ İsmail Hakkı Uca tarafından iki defa Türkçeye tercüme edilmiş bu eser, ’Miraç Gecesinde Doğan Güneş’ adıyla, İsmail Naci Gücüyener Matbaacılık ve Gazetecilik’ten (Konya 1974) yayınlanmıştır.
Web üzerinden okumak isteyenler http://gavsulazam.de/turk/miracda-dogan-gunes linkine müracaat edebilir.
ed-Dürerü’s-Seniyye fi’l-Mevâızı’l-Geylâniyye / Gönül İncileri
Seyyid Muhammed Seyfeddîn el-Geylânî’nin tarafından derlenmiştir. Eser, Hz. Pîr’in sohbetlerinden kısaltılarak seçilen 19 vaaz, 2 vasiyet, nefsin yedi mertebesine ait bir makale ile Hz. Pîr (k.s.)’e ait 10 özdeyiş bulunmaktadır. Ayrıca eserin sonunda farklı kimselere ait 50 güzel söz ve 8 sayfadan oluşan bir sözlük vardır. Bazı araştırmacılar bu elli sözün Hz. Pîr’e (k.s.) ait olduğunu söylemekte iseler de, dikkatli bir okuma ile bu özdeyişlerin üslup ve incelik olarak Hz. Gavs’ın hikmetlerine ulaşamayacak bir seviyede olduğunu görmekte zorlanmayacaklardır.
 Celal Yıldırım tarafından ’Gönül İncileri - İkazlar’ adıyla tercüme etmiş, Bahar yayınlarından neşretmiştir.
8. Üç Aylar ve Mübarek Geceler
Bu eser; Abdülkâdir Akçiçek’in ’el-Gunye li-tâlibî tarîki’l-Hak’ tercümesinin Recep, Şaban, Ramazan bölümlerinin aynen alınmasıyla hazırlanmış ve
Üç Aylar ve Faziletleri’ adıyla Alperen Yayınlarından,
Mustafa Güner tarafından ise ’Üç Aylar ve Mübarek Geceler’ adı ile Nur Yayınlarından ve ’Üç Aylar ve Faziletleri’ adıyla da Yağmur Yayınlarından neşredilmiştir.
B- ŞİİRLER, VİRD, SALAVÂT, HİZB VE DUALAR
10. Dîvânu Gavsi’l-A’zam
(Divânü Abdülkadir el-Geylânî el-Kasâidü’s-Sûfiyye el-Mekâlâtü’r-Remziyye / Abdülkadir Geylani Divanı Sûfî Şiirleri ve Rumuzlu Makaleler)
Eser; Mısırlı araştırmacı Yusuf Zeydan tarafından (Kahire 1990), Hz. Pîr efendimizin kasideleri, manzumeleri ve içinde sayısız işaret ve imalar bulunan makalelerinin bir araya getirilmesinden oluşur. Eserde 10 kaside mevcuttur.
 Mustafa Utku’nun tercüme ettiği Dîvân, Sır yayınlarından okuyucularla buluşmuştur.
11. Esmâü’l- Hüsnâ
Manzûmetu Esmâillâhi’l-Hüsnâ ya da Kasîdetü Esmâillâhi’l-Hüsnâ olarak da anılan bu eser, Hz. Pîr’in (k.s.) 63 beyit olarak okuduğu Esmâü’l-Hüsnâ şiiridir. Farklı tercüme ve şerhleri yapılmıştır. Fuyuzât-ı Rabbâniyye, Dîvân ve Mec’mûâtü’l-Ahzâb’da da mevcuttur.
Muhammed Abdurrahim’in tahkikli Dârul Beyzâ/Beyrut-Lübnan baskılı nüshası şerhiyle birlikte 150 sayfa ve Arapçadır.
 Niyazi Beki’nin ’Abdülkâdir Geylânî ve Esmâü’l-Hüsnâ Kasîdesi’ adlı çalışması ise, farklı nüshalar ile karşılaştırılarak tercüme ve şerhi yapılan beyitlerin, açıklanan esmâların sonuna serpiştirilmesinden oluşmaktadır. Sultan yayınlarından neşredilmiştir.
11. ed-Delâil (Salâvatü’l-Kübra)
Abdulkâdir Geylânî Hazretleri’nin "Salavât-ı Kübra" isimli delâil-i şeriflerini içermektedir. Fuyuzât-ı Rabbâniye, Mec’mûâtü’l-Ahzâb ve başka eserlerde de mezkûrdur.
 Ahmet Coşkun’un ’Salavât-ı Kübrâ Tercüme ve Şerhi’ adıyla Türkçeye çevirdiği bu eser ise Süleyman Hasbi’nin ed-Delâil şerhidir. Eser, Çelik yayınevinde basılmıştır.
12. Salâvat- ı Geylânî Şerhi (İmam Nablûsî)
ed-Delâil (Salâvatü’l-Kübra)’nın İmam Nablûsî hazretleri tarafından ’Kevkebü’l-Mebani ve Mevkibü’l-Meani’ adıyla yapılan şerhidir.
 Eseri, Mustafa Utku tercüme etmiş ve Sır yayınları neşretmiştir.
13. el-Fuyûzâtu’r-Rabbâniyye fî Meâsiri’l -Kâdiriyye:
Abdülkâdir Geylânî hazretlerine ait nesir ve nazım hâlinde yazılan ledünniyat, mevhîbât, dua ve evradların, İsmail b. Muhammed Saîd el-Geylânî el-Kâdirî tarafından (Beyrut, el-Mektebetü’ş-Şa’biyye baskılı) derlenmesiyle oluşmuştur. ’el-Fuyûzâtu’r-Rabbâniyye fî Evrâdi’l-Kâdiriyye’ ismiyle de aynı müellife ait başka bir eser daha vardır ki 1934 Kahire baskılıdır. İki eser arasında muhteva farklılığı vardır.
Eserdeki bazı bölümleri (Risâle-i Gavsiyye, manzumeler, vasiyet, evrâd ve salâvat ve Kadirîlik yoluna dair bilgileri) üstte zikrettiğimiz diğer eserlerde de bulmaktayız; ancak sadece burada bulabileceğimiz bölümler de var. Aşağıda ismini zikredeceğimiz bazı hizb, salâvat ve dua ise bu iki baskıda bulunmaktadır.
 Celal Yıldırım’ın Türkçeye çevirisinde Beyrut baskılı olanı kullanmıştır. Eserin Arapça kapak resmini de vermektedir. Beydâ yayınevinden neşredilmiştir.
14. Atıyye-i Sübhâniyye
el-Fuyûzâtu’r-Rabbâniyye’de mevcut olan Süleyman Uludağ’ın (TDV İ. Ansiklopedisi, A. Geylânî Mad.) menakıpnameler arasında zikrettiği bu eser Risâle-i Gavsiyye’nin Cebbarzâde Mehmet Arif tarafından yapılmış tercüme ve şerhidir. Bu isimle ilk olarak 1981’de Uluçınar yayınlarından basılmıştır.
1976 Melih Yuluğ tarafından sadeleştirilerek yayımlanan eser, 1996’da Âlem yayınlarından ’İlâhî Lütuflar’ adı altında tekrar sadeleştirilmiştir.
Tercümesi Bulunanlar
1- Kalâidü’l-Cevâhir fî Menâkıbi’ş-Şeyh Abdülkâdir: eş-Şeyh Şemseddin Ebû’l-Berekât Muhammed bin Yahya et-Tâdifî imzalı bu eser, Naim Erdoğan ’Cevherden Gerdanlıklar’ adıyla tercüme etmiştir. Âlem Yayın Evi’nden neşredildi.
2- Behçet’l-Esrâr – Sırların Sefası Menâkıb-ı Abdülkâdir Geylânî: Ali Bin Yusuf eş-Şettanûfî’nin Behçet’l-Esrâr’ının (26 x 19 cm ebadında ve 238 sayfa) küçük bir özeti sadedinde olan bu tercüme 11,5 x 16 cm ebadında ve 156 sayfadır. Hilal Yay., Yeni Mat. Ank. 1962 baskılı bu eseri Arapça olarak hazırlayan Seyyid Ali Nurbahştır. Bu eseri ilk tercüme eden Abdurrahman İbn Şeyh Ahmed bin Şeyh Mahmudu’l-Kâdirî’dir. Ancak dili Farsça karışık Türkçe ve ağır olduğu için Mustafa Necati Ak buna binaen eseri yeniden ve Latin alfabesiyle tercüme etmiştir.
3- ’Menâkibü Tâcü’l-Evliyâ ve Burhânü’l-Esfiyâ el-Kutbu’r-Rabbânî ve’l-Gavsü’s-Semedânî es-Seyyid Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’ Aslı Farsça olan bu eseri Şeyh Muhammed Şehâbîyü’s-Sadıku’l-Sâ’di adıyla Arapça’ya çevirmiş Seyyid Hüseyin Fevzi Paşa ise ’Abdülkâdir Geylânî’nin Menkıbeleri, Hikmetli Sözleri, Kadiri Tarikatı ve Evrâdı’ adıyla Türkçe’ye tercüme etmiştir. Kitsan’dan yayınlandı. Eser sonradan eklenen ’Evrâd (son bölüm) ve Yâ Eyyühel Veled (3. bölüm) hariç 355 sayfadır. Eserin ilk sadeleştirmesi Bekir Uluçınar yapmıştır. Eseri bu isim ve içerik ile Prof. Dr. Dilaver Gürer zikretmemiş, ’Abdülkâdir Hazretleri’nin Menkîbeleri’ (sayfa.133) adıyla Muhammed Sadık Sâ’di’ya ait olup Bekir Uluçınar’ın üstte adı geçen tercümesidir diye (1981 İst. baskılı ve 40 sayfa olarak) eseri tanıtmıştır.
Önemli bir not: Muhammed Sâdık Sâdî’nin Farsça’dan Arapça’ya, Seyyid Hüseyin Fevzi Paşanın da Türkçe’ye çevirdiği ’Menâkibü Tâcü’l-Evliyâ ve Burhânü’l-Esfiyâ el-Kutbu’r-Rabbânî ve’l-Gavsü’s-Semedânî es-Seyyid Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’ nin mukaddimesinde bu eserin isminin ’Tefrîhu’l-Hâtır tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir’ yazdığını söyler. Bu durumda aynı eseri Erbilî ve Sâdık Sâdi Farsça’dan Arapça’ya ayrı ayrı çevirdi demek olur ki Erbili 62 sayfa (Arapçası), Sâdık Sâdi (Türkçesi, esere sonradan ekledim dediği kısımlar hariç) 355 sayfadır. Bu durumda eser şayet ’Tefrîhü’-Hâtır…’ tercemesi ise Prof. Dr. Dilaver Gürer hoca Arapça eserler bölümünde (’t’ bendi) ismini verdiği bu Türkçe eseri mükerreren zikretmiştir anlamına gelmektedir. Bununla Muhyiddîn Erbilî imzalı olan çalışma, elimizdeki Arapça ’Tefrîhü’-Hâtır…’a uygun düşmektedir ki eserin Arapçası 56 sayfadır.
HAKKINDA YAPILAN TÜRKÇE ÇALIŞMALAR
4- Mirkât-ı Merâtib-i ilmi Ledünnî Fî Menâkıb-ı Abdülkadir Geylânî - Pirevişteli Hasbî Süleyman Efendi (Osmanlıca, Arap alfabeli) tarafından derlenmiş, 19,5 X 13 ebadında ve 312 sayfa bir Menakıpnamedir.
5- Abdülkadir Geylânî: Mustafa ÖZDAMAR / Kırkkandil Yayınları
Bu eserin büyük bir bölümü İbrahim Hakkı Konyalı kütüphanesi’nde yazmalar bölümünde 107 numarada kayıtlı ’Menâkıbı Şeyh Abdükadir Geylânî’ diye adlandırılan Şeyh Mehmed Şemseddin Kadirî tarafından yazılan nesih yazmadan alınmış; ve yine Süleyman Hasbi Efendi’ye ait ’Mirkât-ı Merâtib-i ilmi Ledünnî Fî Menâkıb-ı Abdülkadir Geylânî’ adlı eserden almış bir menakıpname güldestesidir.
6- Devrinde Abdülkadir Geylânî: Abdülkadir AKÇİÇEK’in derlediği eser, ilk olarak 11,5 x 16 cm ebadında 40 sayfa, Hilal Yayınları (Arı Matbaası 1960)’dan neşredilmiştir. , Hz. Pîr’in hayat hikayesi, medh ve ulvî kişiliğini konu edinir. Yazarın yorumu ağırlıklı olan bu eserin içeriğini diğer eserlerde bulmak mümkündür.
7- Gavs-ı A’zam Abdülkâdir Geylânî Hazretlerinin Hakikât ve Ma’rifete Aid Nutuklarından:
Şemseddin YEŞİL’e ait bir derlemedir. 114 sayfa olan bu eserin sonunda 13 sayfalık bir sözlük vardır. İçinde Evrâd-ı Kâdiriyye ve mânâsı, kısaca hayatından alıntılar, medh ve kerâmetleri anlatılır. Ayrıca Hz. Pîr’in Delâil-i Kâdiriyye, Hizbü’l-İstiğfâr ve Hizbü’t-Tecellî’si bulunmaktadır ki, bunlar Naim Erdoğan’ın tercümesi Kalâidü’l-Cevâhir vd. eserlerde de vardır. Eserin başında ise kapağa isim olarak seçilen Abdülkâdir Geylânî hazretlerinin hakikat ve ma’rifete dair 23 beyitlik nutuklarından seçmeler bulunmaktadır; ancak bu şiir Abdülkerim el-Cîlî’ye ait 534 beyitlik ’Nâdirâtü’l-Ayniyye’ kasidesinden alınmıştır. Bu kasideyi Hz. Pîr Efendimize nispet eden bir hayli kişi olmasına ve bazı eserlerinde neşredilmesine rağmen Prof. Dr. Yusuf Zeydan/Mustafa Utku tercümeli ’Divan’ adlı eserinde 70-71. sayfalarında kasideden alıntılar yaparak ve 99 ve 100. sayfasında, araştırmalarının sonucunda, bu kasidenin nispet edildiği başka kimselerin olduğunu da söyleyerek kasidenin Abdülkerim el-Cîlî’ye ait olduğu kanaatini benimser. Hâlihazırda Türkçe tercümesi bulunan üstteki eserleri okuyan bir kişi nu eseri zaten okumuş olacaktır.
8- İki Gavs-ı Enâm: Osmanlıca: 18 x 11,5 ebadında, 64 sayfa, Hikmet neşriyat İstanbul H. 1331.
Eserde;
a- Abdülkâdir Geylânî (k.s.) efendimizin yolu, talebeleri, şiirler vb. konular,
b- Abdüsselâm el-Esmer (k.s.) anlatılır. Arûsiyye ve selâmiyye tarikatlarına dair bilgiler verilir.
9- Abdülkadir Geylânî Hazretleri, Hayatı, Eserleri ve Görüşleri: Prof. Dr. Dilaver GÜRER imzalı eser, İnsan yayınlarından çıkmıştır. Eser adından da anlaşılacağı üzere geniş bir bilgi dağarcığı mahiyetinde ciddi bir emek ürünüdür. Takdiri Şayandır. Hz. Pîr hakkında genel malumat elde etmek isteyenler için güzel bir kaynak eserdir.
10- Risaleler: Prof. Dr. Dilaver GÜRER imzalı eser, İnsan yayınları tarafından neşredilmiş olup Hz. Pîr’e ait bazı risale, mektup ve farklı mevzulardaki hikemlerin derleme ve tercümesinden meydana gelmiş çok kıymetli bir eserdir. Eserdeki 15 Mektup ve Risaleleri daha evvel Türkçemize kazandırılan çalışmalarda okumak mümkün iken farklı konu başlıklarında bir araya getirilen Abdülkadir Geylânî hazretleri efendimizin hikemî söz ve nasihatleri 22 ana başlık altında çok başarılı bir tercüme ve tertip ile 288 sayfa ve roman ebadı ile okurlara sunulmuştur. Eserin sonunda bir de 12 sahifelik çok elzem bir sözlük de yer almaktadır.
11- Salâvat ve Evrad – Dr. Fâdıl Geylânî hocaefendinin bir derlemesi olan eser Arapça cep ebadında bir vird kitabıdır. Hz. Pîr’in (k.s.) gün ev haftanın muhtelif zamanlarında okuduğu zikirlerini içermektedir. Eserdeki zikir ve duaların büyük bir kısmı ’Fuyuzât-ı Rabbâniyye’ ve ’Kalâidü’l-Cevâhir’ adlı meşhur eserde de mevcuttur.
43- Arâü’l-Ulemâ ve’l-Meşâyîh fî Hakkı Gavsü’l-Geylânî - Dr. Fadıl Geylânî bu eserlerden Feyz Dergisi’ne verdiği röportajda bahsetmiştir; ancak eser henüz neşredilmemiştir.
44- En-Nehrü’l-Kâdiriyye - Müellifi Dr. Fâdıl Geylânî olan bu eser de henüz Türkçe tercüme ile yaygınlaşmamıştır.
45- Abdülkâdir Geylânî Kendi İsnâdıyla Rivayet Ettiği Hadisler / Seyfullah Erdoğmuş’un kaleminden Mercan Kitabevi yayınlamıştır.
Eserde, Hz. Pîr’in hayatına 10 sayfa, Müellifin kendi tespit ettiği Hz. Pîr (k.s.) efendimizin kendi isnadıyla rivayet ettiği 5 Hadis-i Şerif ile Abdülkâdir Gaylânî (k.s.) efendimizin İsnadlı Nüsha olarak Ebû Bekir el-Hallal’ın kitaplarından rivayetlerini ihtiva eden 253 Hadis-i Şerif bulunmaktadır. Eser, bu mevzuda bir ibtidaiyye özelliği taşımaktadır.
Netice olarak neşredilmiş olup da bizim ulaşamadığımız ve Uşşâk-ı Gavs-ı A’zam’a müjdesini veremediğimiz ve tanıtımında noksan kaldığımız eserler olabilir. Eksiklerimizi ehl-i aşkın, Velîler Serdârı Şâh-ı Bâzu Geylânî efendimiz aşkına mazur göreceklerini ümit ederim.
- El-BAZU’L-EŞHEB:
İBRAHİM ED-DERÛBÎ EL-BAĞDÂDİ’
ye ait bu eser Bağdat 1955 baskılı olup Melih Yuluğ tarafınfan ’el-Bâzu’l-Eşheb Gavsü’l-A’zam Abdülkâdir Geylânî Hazretlerinin Hayatı’ ismi ile Türkçe’ye Tercüme edilmiştir. (İstanbul 1976) 204 sayfadır. Eserin baş tarafında Abdülkâdir Geylânî hazretlerine nispet edilen bir de fotoğraf yer alır. Uzunca bir önsöz yazılan eserde çok ayrıntılı bilgilere de rastlanmaktadır.
ADLARI MÜSTAKİL ESER OLARAK ZİKREDİLİP DE MATBU ESERLERDE BULUNAN DUA, HİZB, ŞİİR VE MAKALELER
1. Zikru’l-Makâmât fî Tarîki’l-Hak (TDVİA) Süleymâniye Ktp., Fatih nr.:5399/8 (Muhtemelen; Fuyuzât- Mertebeler Risalesi)
2. Usûlü’s-Seb’a (Muhteviyatı Behçetü’l-Esrâr’da var. Oradan istinsah edilmiş olabilir. Fuyuzât’taki 7 usule dair bölümlerden biriside olabilir)
3. Risâletü’l-Gavsiyye (Fuyuzât’ta var)
4. Vesîle (Fuyuzât’ta var)
5. Vasiyyet: 1 ) Oğlu Abdülvehhab’a vefatı anındaki vasiyeti (el-Fethu’r-Rabbânî ve’l-Feyzu’r-Rahmânî’nin sonunda)
2) Oğlu Abdürrezzâk’a vasiyeti (Fuyuzât’ta var)
4. Akide (Akidetü’l-Bâzu’l Eşheb) (Fuyuzât’ta var)
5. (Duâu) Fethi’l-Basâir, (Fuyuzât’ta var)
6. Sabah (Hızbü’t-Tazarru’ve’l-ibtihâl olarak da adlandırılmıştır), işrak, öğle, ikindi, akşam, yatsı ve haftanın günlerine dair virdleri. (Fuyuzât’ta var)
7. Hizbü’l-Kebîr (Fuyuzât’ta var)
8. Hızbü’s-Sağîr (Fuyuzât’ta var (Kahire)
9. el-Kibritü’l-Ahmer fi ’s-Salâti ale’n-Nebî (s.a.v.) (Fuyuzât’ta var (Kahire), Mecmûâtü’l-Ahzab-Gümüşhanevî’de var)
10. Da’vetü’l-Celâle, (Fuyuzât’ta (Kahire), Mecmûâtü’l-Ahzab’ta var)
11. Hızbü’l-Hıfz, (Fuyuzât’ta (Kahire) Mecmûâtü’l-Ahzab’ta var)
12. Hızbü’n-Nasr, (Fuyuzât’ta (Kahire) Mecmûâtü’l-Ahzab’ta var)
13. Duâü Hızbi’n-Nasr (Fuyuzât’ta var (Kahire))
14. Evrâd (Kalâidü’l-Cevâhir vd. var)
15. Düâü Besmele (Kalâidü’l-Cevâhir vd. var)
16. Hızbü Beşâiri’l-Hayrât (Fadıl Geylânî derlemeli, Salâvat ve Evrâd’da var)
17. Hızbü’s-Seriyyâniyye/Süryaniyye (Da’vetü’s-Seriyyâniyye), (Fadıl Geylânî derlemeli, Salâvat ve Evrâd’da var)
18. Kenzü’l-A’zam (Fuyuzât’taki (Kahire) isimsiz manzumlardan birisidir kanaatindeyim).

DİĞER DİLLERDE MATBU OLAN YA DA KÜTÜPHANELERDE YAZMA NÜSHALARI OLUP DA TÜRKÇEYE ÇEVRİLMEMİŞ ESERLER

(Aşağıda zikredeceğimiz eserler ile ilgili olarak geniş malumat için Dilaver Gürer, ’Abdülkâdir Geylânî, Hayatı, Eserleri, Görüşleri’ adlı çalışmaya bakınız)
1. Mirâcü’l-Letîfi’l-Meânî: Sirâcü’l-Vehhâc adlı eserle birlikte matbu bulunmaktadır. Eser Arapça ve 20 sayfadır. Rasûlullah (s.a.v) Efendimizin fazilet ve üstünlüğü vd. bazı konuları havidir. Yüksek bir belagat özelliği taşımaktadır.
A- KİTAPLAR
1. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azîm (Miskü’l-Hıtâm) Dr. Fadıl Geylânî’nin Vatikan raflarında bulduğunu duyurduğu eser, 1. Dünya Savaşı sırasında Batı’ya kaçırılan Hz. Pîr’in kayıp telifatındandır. Eser Dr. Fadıl Geylânî tarafından Arapça olarak yeniden neşre hazırlanmış olup, Prof. Dr. Dilaver Gürer tarafından ise tercüme çalışmasına devam edildiği duyumlarımız arasındadır. Bu güzide eserin, araştırmacılarca Havâssü’l-Fâtihâ’dan farklı olduğunu zikredilmektedir.
2. Havâssu’l-Fâtihati’ş-Şerîfe (Vatikan, Roma kütüphanesinde (V/1458) Dr. Fadıl Geylânî tarafından bulunan kayıp külliyattandır. Henüz tercemesi kitapçılara ulaşmamıştır.)
3. Tenbîhü’l-Gabî fî Rü’yeti’n-Nebî, (Tasavvufî - Ahlâkî bir risaledir, Vatikan, Roma 1458 numaradaki nüshası Seyyid Ebû Bekr el-Meşbelî es-Sindî tarafından ed-Dirâsetü’l-İslâmiyye, Mart 1967 c.:II, sayı: 1, s. 125-128’de neşredilmiş)
4. el-Muhtasar fî İlmi’d-Dîn, (Tasavvufî - Ahlâkî bir risaledir. Yine Seyyid Ebû Bekr el-Meşbelî es-Sindî tarafından ed-Dirâsetü’l-İslâmiyye, Mart 1967 c.:II, sayı: 1, s. 128-131’de neşredilmiş)
5. Kitâb fî usûli’d-Dîn (Usûli’d-Dîn): Hz. Pîr’in kelâm ve itikâdî görüşlerini hâvîdir. Gunye’nin ilgili bölümünden alınmış olabilir. (Süleymâniye Ktp., Şehit Ali Paşa nr.:2763/9)
6. Risâle fi’t-Tevhid (Akâidî - tasavvufî bir risaledir. Süleymâniye Ktp.)
7. el-Mevâiz ve’l-Hutap / Melfuzat-ı Kadiriyye:
İngilizcesi (Malfuzat (Utterances of Shaikh ’Abd al-Qadir) için
httpwww.islam.co.zaabdalqadirjilanimalfuzat_main.htm adresine bakılabilir.
B- ŞİİR, VİRD, SALAVÂT, HİZB VE DUALAR
1. Ümmiyye-Tâiyye-Lâmiyye-Tasavvufiyye de dâhil olmak üzere bu kaside, manzume, hizb ve risalelerin ekserisinin Nureddin Ali Bin Yusuf eş-Şettanûfî ait ’el-Behçetü’l-Esrar Ma’dine’l-Envar’ın (tamamının Türkçe çevirisi henüz yapılmamış) yanında bulunduğu belirtilmektedir.
2. Kasîdetü ’l-Ayniyye (Tasavvufî Şiir - Behçetü’l-Esrar’ın hamişinde)
3. Reşfü’l-Müntehilîn (Tasavvufî Şiir – İ.Ü. Merkez Kütüphanesinde)
4. Hamse-i Geylânî: Hz. Pîr efendimize nispet edilen Farsça şiirlerdir. (Süleymâniye Ktp.)
HAKKINDA YAZILAN MENÂKIBNÂMELER
MENAKIP NAMELER
Arapça:
9- Behçet’l-Esrâr (ve Ma’dine’l-Envâr fî menâkıbi’s-Sâdeti’l-Ahyâr mine’l-Meşâyihi’l-Ebrâr.):
Nureddin Ebû Hasan Ali Bin Yusuf Cerir el-Lahmî eş-Şettanûfî’ye ait bu eser, Hz. Pîr (k.s.) hakkında yazılmış en tanınmış ve en mühim eserdir. Tabâkâtül Evliyâ, Nefâhâtü’l-Üns ve Tabâkâtü’l-Kübrâya kaynaklık etmiştir. Kütüphanelerde yazma nüshaları bulunmaktadır. Türkçeye bazı tercümelerinin yapıldığı ancak bunların tam bir tercüme niteliği taşımadığı bildirilmektedir. Hz. Pîr (k.s.) efendimize ait, Âdâbü’s-Sülûk (167 sayfa), Akîdesi (5 sayfa), Ayniyye kasideleri (28 sayfa), Gavsiyye risalesi (3 sayfa) ve nispet edilen şiirleri (21 sayfa) ekler halinde eserin bazı yazma nüshalarının yanında bulunmaktadır.
Elimizdeki Nüsha nüshanın 1. si: Tek cilt, 26 x 19 cm ebadında, 238 sayfadır ve 2 sayfa olarak eser ve hamişin fihristi var. Eserin iç kapak resmi yandadır.
Elimizdeki Nüsha nüshanın 2. si: Tek cilt, 24 x 16,5 cm ebadında, 528 sayfadır ve 2 sayfa olarak eserin fihristi var. Nâşiri - Mısır/Kahire El-Ezher Yayınevidir. Dârussaâdet Matbaası baskılıdır. Eserin kapak resmi yandadır.
10- Tefrîhu’l-Hâtır tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir: Abdülkâdir Muhyiddîn el-Erebîlî
Arapça’sı: 18,5 x 13,5 cm ebadında, 62 sayfa (Dilaver Gürer 76 sayfa der), 4 sayfa fihrist var.
Muhammed Sâdık Sâdî’nin Farsça’dan Arapça’ya, Seyyid Hüseyin Fevzi Paşanın da Türkçe’ye çevirdiği ’Menâkibü Tâcü’l-Evliyâ ve Burhânü’l-Esfiyâ el-Kutbu’r-Rabbânî ve’l-Gavsü’s-Semedânî es-Seyyid Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’ nin mukaddimesinde bu eserin isminin ’Tefrîhu’l-Hâtır tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir’ yazdığını söyler. Bu durumda aynı eseri Erbilî ve Sâdık Sâdi Farsça’dan Arapça’ya ayrı ayrı çevirdi demek olur ki Erbili 62 sayfa (Arapçası), Sâdık Sâdi (Türkçesi, esere sonradan ekledim dediği kısımlar hariç) 355 sayfadır. Dilaver Gürer iki eseri ayrı zikreder ancak Muhammed Sâdık Sâdî’nin Bekir Uluçınar Tercümeli ’Menâkibü Tâcü’l-Evliyâ…’sını Türkçe ’Abdülkâdir Hazretlerinin Menkıbeleri’ diye zikreder.
11- Hulâsatü’l-Mefâhir fî Ahbâr-ı Menâkıbı’ş-Şeyh Abdilkâdir: Abdullah b. Esad Yâfiî Yemenî Şafiî
Elimizde. Hacimli bir eser olan ’Hulâsatü’l-Mefâhir’i’ Arapça tahkikini Prof. Dr. Cuvede Muhammed Ebu Yezid Mehdi (El-Ezher Üniversitesi başkan naibi ve İslami araştırmalar akademisi üyesi) yapmıştır. Dâru’l- Âsâri’l-İslâmiyye (Mısır-Kâhire 2006) baskılı eser içinde birçok Hakk Dostunun menakıbını bulundurmaktadır. Bu menkıbelerden 99 adedi Hz. Pîr efendimize aittir. Müellif, Hulâsatu’l Mefâhir hakkında mukaddimesinde şöyle demiştir: ’Bu kitap; kerametlerin garip olanlarına şamil delillerin acayiplerinin, (okuyanı) hayrette bırakıp susturduğu bir kitaptır. Kerametler ki onlar mucizelerin ve delillerin bir zeylidir (uzantısıdır). Bunları ise ’Ravdu’r-Rayyâhîn’ diye isimlendirdiğim kitabımın ardından tamamlayıcı olarak topladım ve (bu telifi) ’Hulâsatu’l Mefâhir Fî İhtisâri Menâkıbi’ş-Şeyh Abdulkadir ve Cemaatün Mine’l Meşayihi’l-Ekabir’ diye isimlendirdim. Allah O’nun ve diğer meşayihin ruhlarını mukaddes kılsın. Bizi onlarla birlikte nimetler yurdunda toplasın. Âmin.
Eser kendisinden sonraki birçok esere kaynaklı etmiş önemli bir hazinedir. Hâcî Halife Keşfu’z-zunun’da onu ’El-Mefâhir’ ve ’Hulâsatu’l Mefâhir Fî Ahbâri’ş-Şeyh Abdulkadir’ diye zikretmiştir. Dilaver Gürer hoca ’Keşfü’z-Zunûn’dan nakil ile eserin ismini vermiş ancak henüz ulaşamadık diye not düşmüştür.
Tercümesi ile defa Seyfullah KILINÇ hocamız tarafından yapılan eserin, Rabbimizin izniyle bu günlerde basımı için son hazırlıkları yapılmaktadır. İnşallah çok yakında bu eşsiz menkıbeler gönüllerimizi süsleyecektir.
Bu eser
12- tü’t-Tahkîk fî Bâzı Ehli’n-Nesebi’l-Vesîk: Muhammed bin Ahmed el-Mesnâvî ibn Muhammed bin Ebû Bekr el-Dilâî (ed-Deylî)’ye ait bu derleme, TDV Ansiklopedisinde Abdülkadir. Geylânî maddesinde (Prof. Dr. Süleyman Uludağ imzalı) Ahmed el-Menâvî diye zikredilmiştir. Eserin Elimizdeki ojinal nüshasında ise adı ’Netîcetü’t-Tahğîk fî Bâzı Ehli’ş-Şerkı’l-Vesîk’ şeklindedir.
Bu eserin diğer dikkat çekici bir yönü çok orijinal bir hat ile kaleme alınmış olmasıdır ki ancak kaligrafide uzmanlaşmış olanların zannımızca okuyabilecekleri müstesna bir eserdir. Aslı Fas’ın başkenti Rabat devlet kütüphanesi el yazmaları bölümü 17000163 numarada kayıtlıdır.
13- Es-Sefînetü’l-Kadiriyye: Abdülcelil Abdüsselam’ın 1971 de derlediği elimizdeki eser Beyrut-Lübnan baskılıdır. İçinde aşağıda zikrettiğimiz İbn Hacer el-Askalânî hazretlerinin ’Gıbtatü’n-Nâzır fî tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir’i (40 sayfa); Salavât-ı Suğrâ (60 sayfa) ve muhtelif 9 Salâvatı ve Şerhleri (50 sayfa) ; Vesîle Hizbi ve şerhi (62 sayfa); Hz. Pîr’in Kasideleri (manzumları) ve Hakkında yazılan medhiyeler (220 sayfa sayfa) bulunmaktadır.
14- Gıbtatü’n-Nâzır fî tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir: İbn Hacer el-Askalânî
15- Menâkıbü’l-Kutbi’r-Rabbânî ve’l-Ferdi’s-Samedânî Seyyidinâ ve Mevlânâ Muhyiddîn Abdülkâdir el-Cilânî: el-İmam Kutbeddin Mûsâ bin Muhammed el-Yûnînî. Behçet’l-Esrâr’ı örnek alarak hazırlamıştır.
16- es-Subhu’s-Sâfir an Şemâili’ş-Şeyh Abdilkâdir: el-Kadi Abdürrahman bin İsa b. Davud el-Kadirî es-Sincârî
17- Dürerü’l-Cevâhir fî Menâkıbi Seyyidi Abdilkâdir: İbnü’l-Mülâkkîn - Behçet’l-Esrâr’ın muhtasarıdır.
18- Nüzhetü’n-Nâzır fî tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir: Ebû Tâhir Mecdeddîn Muhammed bin Yâkub el-Fîrûzâbâdî
19- Cevâbü’l-Mürâî li-selefi’ş-Şeyhayn Abdilakdir ve’bni’-Rifâî: Şemseddin Muhammed bin Ebî Bekr b. Abillah b. Nasdırıddîn ed-Dimeşkî
20- er-Ravzü’z-Zâhir fî tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir: Burhâneddîn Ebû’l-Vefâ İbrâhim bin Ali bin Ahmed bin Bureyd eş-Şâfiî el-Kâdirî ed-Deyrî veya Şihâbeddin Ahmed bin Muhammed el-Kastallânî’ye aittir.
21- el-Meşrebü’n-Nîlî fî Velâyeti’l-Cîlî: Radıyyeddîn Muhammed bin İbrâhîm bin Yusûf bin Abdirrahman et-Tâdifî
22- Nüzhetü’l-Hâtırı’l-Fâtır fî Tercemeti Seyyidi eş-Şerîf Abdilkâdir: Ali bin Sultan Muhammed el-Kârî el-Herevî
23- el-Câniyyü’d-Dânî fî Zikri Nebze min Menâkibi Abdilkâdir el-Gîlânî: Cafer bin Hasan el-Berzencî
24- Nûru’l-Ebsâr fî Menâkibi Âlibeyti’n-Nebiyyi’l-Muhtâr: Seyyid Mü’min bin Seyyid Hasan el-Mısrî eş-Şiblencî
25- el-Kevkebü’z-zâhir fî Menâkibi Gavs Abdilkâdir: Seyyid Muhammed bin Hasan es-Sayyâdî (Ebü’l-Hüdâ Efendi)
26- el-Hakku’z-Zâhir fî Şerhi Hâli’ş-Şeyh Abdilkâdir: Ali bin Muhammed el-Karamânî el-Hanefî
27- es-Seyfü’r-Rabbânî fî Unuki’l-Mûteriz Ale’l-Gavsi’l-Cîlânî: Ebû Abdillah Muhammed bin Azûz el-Mekkî el-Hasenî
28- el-Kevâkibü’d-Dürriyye fî’l-Menâkibi’l-Kâdiriyye: Muhammed Râşid bin Abdillah bin Abdilkâdir er-Râfiî el-Fârûkî
29- el-Fethu’l-Mübîn fî mâ yetealleku bi Tiryâk’il-Muhibbîn: Zahîreddîn ebû’z-Zafer es-Seyyid el-Kâdirî
ESERLERDE ADI ZİKREDİLEN AMA HENÜZ BULUNAMAYANLAR MENÂKİNÂMELER

12- Dürerü’l-Cevâhir: İbnü’l-Cevzî
13- Envârü’n-nâzır fî ma’rifeti Ahbâri’ş-Şeyh Abdilkâdir: Ebû Bekir Abdullah et-Temîmî
14- Menâkıb (u’ş-Şeyh Abdilkadir el-Cîlânî): Abdullah b. Osman el-Yûnûnî
15- el-Bâzü’l-Eşheb: Afîfüddin Abdullah el-Yâfiî
16- Esne’l-mefâhir fî Menâkibi Şeyh Abdilkâdir: Afîfüddin Abdullah el-Yâfiî
17- Ravzi’z-zâhir fî Menâkibi Şeyh Abdilkâdir: Şihâbeddin Ahmed bin Muhammed el-Kastallânî (2. eseri)
18- Ed-Dürrü’l-Fâhir fî Menâkıbı’ş-Şeyh Abdilkâdir: Abdurrahman bin Muhammed bin Ali es-Sâyih
19- Mir’âtü’l-mehâsin fî Ahbâri’ş-Şeyh Ebî’l-Mehâsin: Ebû Hâmîd Muhammed el-Arabî bin Yusuf el-Fâsî
20- Zübdetü’l-Esrâr fî Menâkıbı Gavsi’l-Ebrâr: Abdülhak ed-Dihlevî
21- Zübdetü’l-âsâr fî Ahbâri Kutbî’l-Ahyâr: Abdülhak ed-Dihlevî (2. eseri)
22- İbtihâcü’l-Kulûb bi Haberi’ş-Şeyh ve Ahbâri Şeyhihi’l-Meczûb: Ebû Zeyd Abdurrahman bin Abdilkâdir el-Fâsî el-Mağribî
23- Tuhfetü’l-Ekâbîr bi Menâkıbı’ş-Şeyh Abdilkâdir: Abdurrahman bin Yusuf el-Mağribî el-Fâsî
24- İnşâ: eş-Şeyh Sadakatullah
25- Menâkıbü’ş-Şeyh Abdilkâdir el-Cilânî: Mahmud el-Kâhirî et-Tayyibî
26- İnşâ: Muhammed bin Ahmed el-Kâhirî
27- Menâkıbü’ş-Şeyh Abdilkâdir: Abdurrahman et-Tâlibânî
28- Riyâzü’l-Besâtin fî Ahbâri’ş-Şeyh Abdilkâdir Muhyiddîn (Ravzü’l-Besâtîn): Muhibbeddin Seyyidî Muhammedü’l-Emîn bin Ahmed el-Gîlânî et-Tunûsî
29- el-Bâzü’l-Eşheb: Abdülbâkî bin Süleyman el-Fârûkî el-Mevsılî
30- Tevfîku’l-Meliki’l-Kâdir bi Sülûk-i Tarîki’l-Gavs Abdilkâdir: Kemâleddin Muhammed el-Hanefî el-Halebî Harîrîzâde
31- En-Neşrü’l-Âtır bi Menâkıbı Şeyh Abdilkâdir: Cemâleddîn bin Ahmed et-Tûnûsî
32- Nüzhetü’n-Nâzır fî Fedâili Seyyinâ Abdilkâdir: Ebû Muhammed Abdüllafif bin Ahmed el-Hâşimî el-Bağdâdî el-Kâdirî
33- El-Hidâyetü’l-Kâdiriyye bi’l-Manzûmeti’l-Bağdâdiyye: Fâiz Ali Kâdirî Bâdeyûnî
34- İkdü cevâhiri’l-Maâni fî Menâkıbı’ş-Şeyh Abdilkâdir el-Gîlânî: Ahmed bin Abdilkâdir
35- Tuhfetu’l-Ebrâr ve levâmiu’l-Envâr: Ali b. Yahya el-Kâdirî
36- Ravzü’n-nâzır fî Menâkıbı’ş-Şeyh Abdilkâdir: Muhammed Said es-Sencâdî
37- Reyhânü’l-Kulûb: Salih el-Halebî
38- Tercemetü’ş-Şeyh Abdilkâdir: Şeyh Senüsî
39- Risale fî menâkıbi Seyyidî Abdilkâdir el-Geylânî: Abdurrahman es-Sühreverdî
40- Enhârü’l-Mefâhir fî menâkıbi Seyyidî Abdilkâdir: Muhammed Gavseddîn bin Nasîrıddîn eş-Şâfî el-Midrâsî
41- el-Urfü’l-âtır fî men bi-fas min ebnâi’ş-Şeyh Ahdilkadir: M. Gavseddîn bin Nasîrıddîn eş-Şâfî el-Midrâsî (2. eseri)
42- Mııhtasaru’r-Ravzi’z-zâhir: İbrahim es-Serîrî ed-Deyrî
43- Faslü’l-Cevâhir: Kadı’l-İslâm Muhammed Sıbgatullah el-Midrâsî
44- Dürretü’t-Tîcân: Ebû Muhammed el-Bekrî
45- ez-Zevâhirü’l-İfrîkıyye: Ebu’l-Abbâs es-Sicilmâsî
46- Behçetü’n-Nâzır fî Fadâili’ş-Şeyh Abdilkâdir: el-Eşmâ el-Bağdâdî
47- Et-Tırâzü’l-Müzehheb fî Şerhi Kasîdeti’l-Bâzi’l-Eşheb: Şihâbeddin Mahmud el-Alûsî
48- Sultânü’l-Ezkâr fî fî Menâkıbı Gavsi’l-Ebrâr: Mevlânâ Şâh Muhammed el-Hemedânî
49- Hayâtü’l-İmam eş-Şeyh Abdilkâdir el-Gîlânî: İbrâhim ed-Derûbî el-Bağdâdî (2. eseri. Bunu Şeyhü’l-İslâm Ebû Muahmmed’in eserinden derlemiş)
50- el-Mûciz fî Târîhî’l-Kutbi’l-Gavs ve’l-Bâzû’l-Eşheb: Fahri Nûrs el-Geylânî
51- Büstânü’l-Asâğîr ve’l-Ekâbîr fî tercemeti’ş-Şeyh Abdilkâdir: es-Seyyid Abdülhay el-Kâdirî
52- Hulâsatü’l-Mefâhir: İbrâhim ed-Derûbî el-Bağdâdî’ye ait bu telifat, ’Hulâsatü’l-Mefâhir fî Ahbâr-ı Menâkıbı’ş-Şeyh Abdilkâdir’ isimli Afîfüddin Abdullah el-Yâfiî’ye ait eserden farklıdır. Eser, hâlihazırda mevcut eserlerin kaynakçalarında zikredilmekte ve kaynak gösterilmektedir.
ESERLERDE ADI ZİKREDİLİP DE HENÜZ ULAŞILAMAYAN DİĞER ESERLER
1. El-Mevâhibu’r-Rahmaniyye ve’l-Futûhu’r-Rabbaniyye fi Merabiti’l-Ahlâkı’s-Seniyye ve Makâmâti’l-İrfâniyye
2. Reddü’r-Râfiza
3. Tuhfetü’l-Müttekin ve Sebîlü’l-Ârifîn
4. Yevakîtu’l-Hikem
5. Risale fi’l-Hayrat fi Fazâili’n-Nebi
6. Cevheretü’l-Kemâl
7. Cevâhiru’r-Rahmân
8. Dürerü’l-Meânî
9. Risale fi Tarîkillahi’l-Vedûd
10. Ferîdetü’l-Esna’z-Zehâir ve Lehçetü’n-Nâzır
11. Senedât
12. Risale-i İ’tikadiyye
13. Risaletü Menazile’l-Müridin
14. Mantîku’l-Gayb
15. İğâsetü’l-Ârifîn ve Gâyetü men’l-Vâsılîn
16. Tezkiratü’ş-Şafîk fi Mağrifeti’t-Tarik
17. Hizbü’r-Recâ ve’l-İntehâ
18. el-Esmaü’l-Azime/et-Tarik ilallah / (Naim Erdoğan imzalı, Kalâidü’l-Cevâhir’deki Vüsûl ilallah da olabilir)
Sittü Mecâlis
İNTERNETTE FARKLI SİTELERDEKİ ESER YA DA MAKALELERİN KAYNAKÇALARINDA ZİKREDİLİP DE ULAŞAMADIĞIMIZ ESERLER:
53- eş-Şeyh Seyyid Abdülkadir el-Geylânî: İbrahim es-Sâmerrâî
54- eş-Şerefü’-Bâhir: Kutbüddin Mûsâ
55- İbtihâcü’l-kulûb: Ebû Zeyd Abdurrahman el-Fihrî
56- Tenşitü’l Hatır Nebzet-i min Menakıb-i Gavsi Abdilkadir: Yazar: ??? Çeviren: Türkzâde Hafız Mehmet Ziyaeddin
TÜRKÇE HAZIRLANIP DA ULAŞAMADIĞIMIZ ESERLER
30- Menâkıb-i Hazret-i Abdilkâdir: İsmâil Kemâl el-Ümmî el-Karamânî. Eser hakkında muhtelif yerlerde bilgilere rastlamakla birlikte kendisini henüz kütüphanemize kazandıramadık.
En-Nehrü’l-Kâdiriyye :
Müellifi Dr. Fâdıl Geylânî hocaefendi olan bu eser de henüz Türkçe tercüme ile yaygınlaşmamıştır.
Arâü’l-Ulemâ ve’l-Meşâyîh fî Hakkı Gavsü’l-Geylânî:
Dr. Fadıl Geylânî hocaefendi Feyz Dergisi’ne verdiği röportajda bu eserlerden bahsetmiştir; ancak eser henüz neşredilmemiştir.
Bu içeriğe yorum yazabilirsiniz

1 kişi yorum yazdı.