Özlenen Rehber Dergisi

91.Sayı

Kurban İbadetine Dair Hükümler-ıı-

Seyfullah KILINÇ Özlenen Rehber Dergisi 91. Sayı
Kurbanlık Bir Hayvan, Kaç Kişinin Adına Kesilebilir?
- Bir koyun veya keçi yalnızca bir kişinin namına kesilebilir.
- Bir deve veya sığır bir kişiden yedi kişiye kadar kimse için kurban edilebilir. Ancak bu ortakların hepsi Müslüman olup, her biri kendi hissesine malik olmalı ve ’Allah rızası için’ bir ibadeti yerine getirme niyeti taşımalıdır.

Ortaklaşa Kesilen Büyükbaş Hayvanın Paylaşımı Nasıl Olmalıdır?

Ortak kesilen büyükbaş hayvanın eti tartılarak paylaşılır. Göz kararıyla paylaşmak caiz değildir.
Yedi kişi bir kurbana ortak olsalar birinin hissesi diğerlerinden az olmak şartı koşulsa bu kurban geçersizdir. Ortaklar yedi kişiden az olursa hisseleri ister eşit olsun ister olmasın caiz olur. Ancak bir kişinin hissesi yedide birden az olmamalıdır.

Ortakların Niyetleri Birbirinden Farklı Olsa Hüküm Nedir?
Ortaklardan hepsinin kurban kesmekteki maksatlarının Allaha yaklaşmak olması şarttır.
Kurban kesmek isteyenler, kurban kesmek istemeyenlerle ortak olur¬larsa, kurbanları caiz olmaz.
Bir hayvana yedi kişi ortak olsa birisi aynı senenin kurbanına, diğerleri de geçmiş yılların kurbanına niyet etseler; aynı senenin kurbanına niyet edenin kurbanı caiz, diğerlerininki ise batıldır. Yedi kişinin hepsi de kurbanın etinden yiyemez, tasadduk etmeleri gerekir.
Ortaklardan bazısı akikaya veya velime (düğün) yemeğine niyet etse hepsinin kurbanı caiz olur.

Satın Alındıktan Sonra Sakatlanan Kurban Ne Olur?
- Kurban ayıp ve kusursuz, sağlam bir şekilde alınır, ancak daha sonra kurban edilmeye mani bir ayıp meydana gelirse bakılır:
Şayet kişi şayet zengin ise, yeni bir kurban alır.
Fakir ise, bu hayvanı kurban olarak keser. Zira kurban o fakir için bir nafiledir. Nafilelerde ise, genişlik ve kolaylık vardır.
- Kesim anında çırpınmaktan dolayı hayvanda bir ayıp meydana gelirse kurbanın sıhhatine zarar vermez.
- Şayet hayvan, kesim anında ölürse bakılır:
Kurbanı kesen kişi zengin ise yeni bir kurban alır.
Fakir ise yeni bir kurban alması gerekmez.

Kurbanlık Hayvandan Faydalanmak Caiz midir?

Kurbanlık hayvana binilmez, yük yüklenmez, kiraya verilmez. Eğer kiraya verilirse alınan ücret tasadduk edilmelidir.
Kesimden önce yününden ve sütünden yararlanmak mekruhtur. Eğer yararlanırsa kıymetini tasadduk eder.
Kesimden sonra kurbanlık hayvanın etini veya postunu satıp parasını almak veya demirbaş olmayacak bir şeyle değiştirmek caiz değildir. Böyle yapılırsa, kıymetini sadaka olarak vermek gerekir.

Kurbanın Eti Ne Yapılır?
Kişinin kurban etini üçe ayırıp, bir kısmını fakirlere sadaka olarak dağıtması, bir kısmını zengin de olsa komşu ve yakınlarına ikram etmesi, bir kısmını da evine ayırması müstehaptır. Eğer kurban kesenin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sayısı fazla ve maddî durumu da iyi değilse, kurban etinin tamamını ailesine ayırması müstehaptır.

Kurbanın Derisi Ne Yapılır?

Kurbanın derisini satıp kendine, ailesine harcamak veya kasap ücreti olarak vermek caiz değildir. Ancak satıp parasını fakirlere vermek caizdir.
Kurbanın derisinden kurban sahibi çarık, su tulumu, sofra, kova, seccade yapabilir veya kurbanın derisini kendinden devamlı faydalanılabilecek bir şeyle değiştirebilir. Ancak deriyi yiyecek, içecek vb. tüketilecek şeylerle değiştiremez. Değiştirirse derinin kıymetini tasadduk eder.
Kurban derisi İslâm’a hizmet için çalışan kurum ve vakıflara verilebilir. Kurban derisini İslâm’a hizmet etmeyen veya ettiği bilinmeyen kurumlara vermek ise caiz değildir.

Kurbanın Etinden veya Derisinden Kasap Ücreti Verilir mi?
Kurbanın etinden veya derisinden kasabın ücretini vermek caiz değildir. Şayet verirse vermiş olduğu etin veya derinin kıymetini sadaka vermelidir.

Kurban Edilmeden Önce Doğan Yavrunun Hükmü Nedir?

Kurbanlık bir hayvan kesilmeden önce doğursa, yavrusu da kendisi ile beraber kesilir. Çünkü yavru anasına bağlıdır. Eğer yavru kesilmeyip satılırsa, parasını sadaka olarak vermek gerekir.

Boğazlanan Hayvanın Karnından Çıkan Yavru Yenir mi?

Boğazlanan bir hayvanın karnından çıkan yavru ölü ise, İmam A’zam’a göre yenmez. Anasının boğazlanmış olması, yavrusu için yeterli olmaz. Ancak çıkan yavru canlı ise boğazlanmak suretiyle yenilebilir.

Kurbanın Yenmesi Caiz Olan ve Olmayan Organları Nelerdir?

Kesilen bir kurbanın ödü, bezesi, idrar torbası, cinsel organları ve yumurtalarını yemek mekruhtur.
Bunun haricinde kalan tüm organlar deri, ciğer, dalak, işkembe vb. yenebilir.

Kurbanı Kim Keser?
Kurbanın sahibi tarafından kesilmesi menduptur. Başkasına da kestirebilir. Tesmiyeyi (Bismilâhi, Allâhu ekber) kesen söyler.

Kadın, Deli, Çocuk Kurban Kesebilir mi?
Şayet besmeleyi biliyorlarsa ve kesme kudretleri varsa akıl hastası, kadın, çocuk, sünnetsiz ve dilsiz kurban kesebilir. Kestikleri hayvanın eti helal olur.

Kurbanı Boğazlarken Besmele Çekmenin Hükmü Nedir?
- Hayvanı boğazlarken besmele çekmek şarttır. Boğazlamada Yüce Allah’ın mübarek isimlerinden herhangi birini söylemek yeterlidir. ’Allâhu ekber’, ’Allâhu a’zam’, ’Allah’ denilmesi gibi. Fakat Allah Teâlâ’nın ismini dua maksadı ile söylemek yeterli olmaz. "Allâhümmeğfirlî" denilmesi gibi.
- Hayvanı keserken: "Bismillâhi Allâhü ekber" denilmesi müstehaptır.

Besmele Kasten veya Unutarak Terk Edilse Ne Olur?
Besmele kasten terk edilirse, hayvanın eti yenmez, haram olur. Fakat unutarak terk edilirse, kesilen hayvanın eti yenir.

Kurbanı Keserken Kıbleye Çevirmenin Hükmü Nedir?
Kurbanı kıble tarafına çevirerek kesmek sünnettir. Herhangi bir mazeret olmadığı halde kurbanı kıble tarafına çevirmeden kesmek mekruhtur. Ancak kurban büyükbaş olur da gerek kesenler, gerek hayvan açısından zorluk meydana gelecekse kıble tarafına çevirmeden de kesilebilir.

Teşrik Tekbirleri

- Teşrik tekbirleri vaciptir. Bu hususta tek başına namaz kılan ile imama uyan, yolcu ile mukim, köylü ile şehirli, erkek ile kadın eşittir. (Bu görüş İmâmeyn’e göre olup fetva da buna göredir.)
- Bu tekbirler bayramdan önce Arefe Günü sabah namazının farzından sonra söylenmeye başlanır, bayramın 4. günü ikindi namazına kadar devam eder.
- Teşrik tekbirinin lafzı şudur: ’Allâhu ekber, Allâhu ekber, lâ ilâhe illallâhu vallâhu ekber, Allâhu ekber ve lillâhi’l-hamd’
- Teşrik tekbiri (Cuma namazı da dâhil) farz namazlardan sonra selamın hemen arkasından bir defa söylenir. Vitir namazı, bayram namazları ve cenaze namazının sonunda tekbir getirilmez
- Teşrik tekbirlerini namaz cemaatle kılındığında hep birden söylemek müstehaptır. Erkekler tekbiri açıktan, kadınlar ise gizlice getirir.
- Teşrik günlerinden önce kılamadığı bir namazı, teşrik gün-lerinde kaza eden kimse teşrik tekbirlerini getirmez.
- Bir senenin teşrik günlerinde terk edilen bir namaz, yine o senenin teşrik günlerinden birinde kaza edilse, sonunda teşrik tekbiri alınır. Fakat başka günlerde veya başka bir senenin teşrik günlerinde kaza edilecek olsa teşrik tekbiri alınmaz.
- İmam sonradan uyan kimselerin de eksik kalan rek’atlerini ta¬mamladıktan sonra, teşrik tekbirlerini söylemeleri vaciptir.
- Teşrik günlerinden birinde tekbir getirmeyi unutan kimse, henüz teşrik günleri çıkmadan hatırlarsa, onları kaza eder, yani terk ettiği tekbirleri getirir.
- Teşrik günlerinde imam tekbiri terk edecek olursa, cemaat terk etmeyip yerine getirir.
- Bir kimse farz namazdan selam verdikten sonra mescitten çıkar, unutarak veya kasten konuşursa teşrik tekbiri hükmen üzerinden düşer. Ancak kaza edebilir.



Bu içeriğe yorum yazabilirsiniz

Henüz hiç kimse yorum yazmadı.