Özlenen Rehber Dergisi

89.Sayı

Sohbet ve Zikrullah Âdabı

SOHBETLE İLGİLİ ÂDÂB
Sohbetlere zaruret olmadıkça mutlaka gelinmelidir. Zira sohbetin kaçırılmasıyla birlikte ulaşılması zor mertebeler de kaçırılabilir. Sohbet esnasında gelen ilhamların tekrarı mümkün olmadığı için, can kulağıyla dinlemek gerekir.
Sohbetlere gelirken kılık-kıyafetlerin düzgün olmasına ve meclisin adabına uygun kıyafetlerle gelmeye gayret gösterilmelidir.
Bir sâlikin sohbet konusunda dikkat etmesi gereken ehemmiyetli hususlardan biri de, sohbetlere vaktinden evvel değil, zamanında gitmektir. Sohbet bittikten sonra oturmayı ise fazla ve gereksiz yere uzatmamalıdır.
Sohbet ve ziyaret toplantılarına hep birlikte değil, üçer-beşer kişilik gruplar hâlinde gidilmesine ve çıkılmasına azami derecede dikkat edilmelidir.
Sohbetlere itikadı düzgün olmayan yabancı kişiler getirilmemelidir.
Sâlik, yapılan sohbetlere, üstadı bulunmasa dahi katılmakta gevşeklik göstermemelidir.
Sohbet anında yüksek sesle gereksiz yere gülmemeli ve laubali hareketlerden sakınmalıdır.
Sohbet yapmak için zaman, mekân, ihvan gibi unsurlara dikkat edilmelidir.
Sohbet edilirken, sâlik, yönünü sohbet eden kimseye dönmelidir.
Sohbet bitimlerinden sonra, sohbet meclislerinde ayrı gruplar oluşturularak konuşulmamalıdır.
Sâlik, cemaat içindeyken sakalıyla, eliyle oynamamalı, burun karıştırmamalı ve çeşitli vücut hareketleri yaparak sesler çıkarmamalıdır.
Sohbet bitiminde veya sohbet içinde sorular sorulurken ve cevaplar verilirken dikkatle dinlemelidir. Şayet dikkat edilmezse soruların tekrarlanması ve anlaşılamaması gibi durumlar ortaya çıkar.
Sohbetlere kontrol edilemeyecek kadar küçük yaştaki çocuklar getirilmemelidir ki, rahatça sohbet yapılabilsin.
Sâlik sohbette öğrendiği bilgileri hem yaşamalı ve hem de âile çevresine öğreterek onların da uygulamasını sağlamalıdır.
Sohbetlere sonradan gelen kimseler halka ortasına girmeden uygun bir yer varsa oraya, yoksa arkada bir yere oturmalıdır.
Sohbet yapılacak olan yerlerde kadın elbiselerinin olmamasına ve duvarlarda resim, vitrinlerde heykel gibi oyuncakların bulunmamasına, etrafın derli-toplu, temiz ve düzgün olmasına dikkat etmelidir.
Sâlik, sohbet zamanında sohbet yapılan yerlerin kapısının önünde oturmamalı ki, gelen insanların içeri girmelerine mâni olmasın.

ZİKRULLAH ÂDÂBI
Zikrullah için toplanmak ve halka teşkil etmek sünnettir. (Bk. Müslim, Zikr 40; Nesâî, Kadâ 37; Ahmed b. Hanbel, Müsned 4/92.)

ZİKRULLAHTAN ÖNCE SOHBET
Zikrullahtan önce sohbet yapılmalı, İmâm Nevevî’nin Riyâzü’s-Sâlihîn, Münzirî’nin et-Terğîb ve’t-Terhîb ve Kütüb-i Sitte’deki sahih hadîs kitaplarından hadîs okunmalı, Abdülkâdir Geylânî (k.s) Hazretleri’nin Fethu’r-Rabbânî, İmâm-ı Rabbânî (k.s)’nin Mektûbât, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî (k.s)’nin Mesnevî’si gibi tasavvufî eserlerden ve fıkıh ve akâid bilgilerini açıklayan ilmihâl kitaplarından da okunmak sûretiyle sohbete gelenler bilgilendirilmelidir.
Sohbet esnasında oradakilerin daha kolay bilgilendirilmesi için fıkıh ve akâid bilgileri soru-cevap metoduyla da işlenebilir.

ZİKİR MECLİSLERİNDE OTURMA ÂDÂBI
Sohbet yapan üstadın sağ ve sol taraflarında bir miktar boşluk bırakılmalı ve sohbete gelen ilim sahibi kimseler buralara oturtulmalıdır.
İlim sahibi kimselere belli süreler dâhilinde sohbet yapma imkânı tanınmalı, onların da ilimlerinden meclistekilerin faydalanması sağlanmalıdır.
Sohbete gelenlere sohbet akışını engelleyecek şekilde rastgele bir yere oturmamaları için uygun bir yer gösterilmelidir. Bu işle görevli kimseler olmalı ve son derece sessiz ve sakince yapılmalıdır.

ZİKRE KUR’ÂN ve HADÎS OKUYARAK BAŞLAMAK
Zikrullaha mutlaka Kur’ân okuyarak başlanmalı, Kur’ân-ı Kerîm’i mümkün mertebe sesi ve tilâveti güzel hafızlara okutmalıdır.
Kur’ân tilâvetinden sonra halkanın ön safındakilere birer hadîs-i şerîf, meâlleriyle birlikte okutulmalıdır. Bu hadîsler okunurken; ’Kâle Rasûlullah (s.a.v)’ lafzıyla başlanmalı ve ’Sadaka Rasûlullah’ lafzıyla bitirilmelidir.

ZİKİR MECLİSLERİNDE GİYİM ÂDÂBI
Halkanın ön saflarına sohbet âdâbına uygun giyinmiş olanların, zikrullahın erkânını bilenlerin, Kur’ân okuyanların ve güzel ilâhî söyleyenlerin yerleştirilmesine dikkat edilmelidir.
Zikir meclislerinde giyim âdâbı olarak sünnet olan renklere riayet edilmelidir. Yeşil ve beyaz renklerde giyinmek sünnettir. Aynı zamanda takkelerin yeşil olması üveysîlik alâmeti, gömleğin beyaz olması Nakşîlik alâmeti, şerâvilin siyah olması ise âdâb-ı Kâdiriyyedendir.
Bu içeriğe yorum yazabilirsiniz

Henüz hiç kimse yorum yazmadı.